Abaküs Yazılım
21. Hukuk Dairesi
Esas No: 2016/8380
Karar No: 2017/5146
Karar Tarihi: 12.06.2017

Yargıtay 21. Hukuk Dairesi 2016/8380 Esas 2017/5146 Karar Sayılı İlamı

21. Hukuk Dairesi         2016/8380 E.  ,  2017/5146 K.

    "İçtihat Metni"

    MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


    Davacı, yapmış olduğu borçlanma işleminin iptaline yönelik Kurum işleminin iptaline, hizmet borçlanmasının geçerli olduğunun ve yaşlılık aylığı almaya hak kazandığının tespitine, ödenmeyen aylıkların faiziyle tahsiline karar verilmesini istemiştir.
    Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.
    Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.


    K A R A R

    Dava, davacının 3201 sayılı Yasa uyarınca yaptığı borçlanma işleminin iptaline yönelik Kurum işleminin iptali ile yurt dışında çalıştığı ya da ikamete dayalı sosyal güvenlik ödeneğinden yararlandığı sürenin sona erdiği tarih itibariyle yaşlılık aylığına hak kazandığının; bu talep kabul edilmezse, davacının 4050 gün borçlanması ile SSK ya tabi sigortalılığı isteğe bağlı sigortalılık olarak dikkate alınarak 1.11.1993 itibariyle isteğe bağlı sigortalılıktan yaşlılık aylığına hak kazandığının tespiti ile hak kazanılıp ödenmeyen yaşlılık aylıklarının yasal faizi ile ödenmesi istemine ilişkindir.
    Mahkemece davanın kabulü ile, "davacının 3201 Sayılı yasa kapsamında yapmış olduğu 4050 günlük hizmet borçlanmasının geçerli olduğunun aksine davalı Kurum işleminin iptali gerektiğinin ve davacıya 01.01.2005 tarihinden itibaren yeniden aylık bağlanması ve hak kazandığı yaşlılık aylıklarının ödenmesi gerektiği tarihten itibaren yasal faizi ile birlikte ödenmesi gerektiğinin tespitine" karar verilmiştir.
    Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davacının 31.05.1966-25.03.1970 tarihleri arasında toplam 1062 gün SSK sigortalılığının bulunduğu, ... geçen çalışmalarının 4050 günlük kısmını 27.10.1993 tarihinde borçlandığı, 27.10.1993 tarihli tahsis talebi üzerine 01.11.1993 tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlandığı, davacının yurt dışı çalışmalarını gösteren 21.07.2014 tarihli hizmet cetveline göre 22.04.2001 tarihine kadar fiili çalışmasının devam ettiği ve en son 10.06.2005 tarihinde işsizlik yardımı aldığı, davalı Kurum tarafından bu durumun tespit edilmesi üzerine yurt dışı borçlanmasının ve yaşlılık aylığının iptal edildiği, davacının 04.10.2013 tarihinde yaşlılık aylığı talebinde bulunduğu yurt dışı borçlanması ve yaşlılık aylığı iptal edildiğinden tahsis talebinin kabul edilmediği anlaşılmaktadır.
    3201 sayılı Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkında Kanun"un 6.maddesinin A bendinde, bu Kanun"a göre değerlendirilen sürelere istinaden aylık tahsisi yapılabilmesi için; yurda kesin dönülmüş olması, tahakkuk ettirilen borcun tamamının ödenmiş olması ve borcun tamamının ödenmesinden sonra yazılı istekte bulunulmasının şart olduğu düzenlenmiştir.
    3201 sayılı Yasa"nın 5754 sayılı Yasa"nın 79. maddesi ile değişik 6.maddesinin B bendinde ise;Kanun hükümlerinden yararlanmak suretiyle aylık bağlananlardan tekrar yurt dışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanların aylıkları, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesilir. Türkiye"de sigortalı olarak çalışmaya başlayanlar hakkında 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışılmasına ilişkin hükümleri uygulanır" hükmü getirilmiştir.
    Kesin dönüş kavramının tanımı Yönetmelik"in "Tanımlar" başlıklı 4.maddesinin (d) bendinde yapılmıştır. Buna göre; kesin dönüş aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumunu ifade eder.
    Bu tanımda geçen; sosyal sigorta ödeneği deyiminden; çalışma yaşamı süresince karşılaşılan hastalık, iş kazası, meslek hastalığı veya işsizlik gibi riskler nedeniyle iş göremezlik veya işsizlik gibi adlar altında yapılan ikamete dayalı ödenekler, sosyal yardım ödeneği deyiminden ise bulunulan ülke mevzuatı kapsamında, geçimlerini sağlayacak hiçbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle geçimlerini sağlamakta güçlük çeken kişilerin asgari geçim düzeyi ile sınırlı olmak üzere geçimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve -kuruluşları tarafından muhtaçlık durumuna ve süresine göre ödenen, ikamet şartına bağlı nakdi yardımlar anlaşılmalıdır.
    Yurda kesin dönülmüş olması koşulu; 4/1-(a) bendi kapsamındaki sigortalılara aylık tahsisi için aranan "çalışılan işten ayrılma" koşulunun yurt dışı aylıklarındaki karşılığıdır.
    Yaşlılık aylığı, yaşının ilerlemesi (ihtiyarlama) nedeniyle çalışamadığı için geliri olmayan veya yaşlılığa bağlı iş gücü kaybı nedeniyle geliri azalan kişilerin, başkalarının yardımına muhtaç olmadan yaşamlarını sürdürmelerini amaçlayan sosyal güvenlik ödemesi olduğuna göre, yurt dışında iş ilişkisini sürdürmek suretiyle gelir elde eden ve sosyal güvenlik yardımına ihtiyacı olmayan kişilerin bu aylıktan yararlanmaması gerekir. Bu kabul, aynı zamanda "kesin dönüşün" fiziki olarak ülkemize dönülmesi değil, yurt dışındaki çalışmanın (gelir elde etmenin) ve sosyal güvenlik kurumlarıyla sigortalı ilişkinin (yardım, ödenek) sona ermesi olarak anlaşılması gerektiği sonucunu doğurur.
    Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 22.10.1997 gün ve 1997/10-588-857 E.K ve 1998/10-645 E. 1999-237 K. sayılı kararlarına göre yurda kesin dönüş, yurt dışında çalışan Türk vatandaşlarının, çalışma hayatına yönelik tüm ilişkilerini gerek çalıştığı işyerleri ve gerekse ilgili olduğu tüm sosyal güvenlik kuruluşları yönünden sona erdirerek yerleşmek ve sosyal güvenliklerini burada sağlamak üzere Türkiye’ye dönüş yapmalarını ifade eder. Kısaca, “yurt dışı çalışma ilişkisinin ve bu bağlamda sosyal güvenlik kurumlarıyla sigortalı ilişkinin sona ermesi”dir.
    Yurda kesin dönüş koşulunun aylık bağlanırken Kurumca, yargılamada ise mahkemece re"sen araştırılması gerekir. 3201 sayılı Kanun"un 6.maddesi uyarınca yaşlılık aylığına hak kazanma koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği, tarafların beyanlarına bağlı kalınmaksızın, resmi kayıtlar doğrultusunda, resen araştırılarak, irdelenip saptanmalı ve sonucuna göre karar verilmelidir.

    Somut olayda, davacının yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilen tarihte hala işsizlik yardımı aldığı anlaşılmaktadır. Bunun yanı sıra davacının yaşlılık aylığına hak kazandığının tespitine karar verilen 01.01.2005 tarihinden önce tahsis talebinin bulunmadığının da anlaşılması karşısında 04/10/2013 tarihinde tahsis talebi bulunduğu gözardı edilerek yazılı şekilde davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
    O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
    SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 12.06.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.










    Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.

    Son Eklenen İçtihatlar   AYM Kararları   Danıştay Kararları   Uyuşmazlık M. Kararları   Ceza Genel Kurulu Kararları   1. Ceza Dairesi Kararları   2. Ceza Dairesi Kararları   3. Ceza Dairesi Kararları   4. Ceza Dairesi Kararları   5. Ceza Dairesi Kararları   6. Ceza Dairesi Kararları   7. Ceza Dairesi Kararları   8. Ceza Dairesi Kararları   9. Ceza Dairesi Kararları   10. Ceza Dairesi Kararları   11. Ceza Dairesi Kararları   12. Ceza Dairesi Kararları   13. Ceza Dairesi Kararları   14. Ceza Dairesi Kararları   15. Ceza Dairesi Kararları   16. Ceza Dairesi Kararları   17. Ceza Dairesi Kararları   18. Ceza Dairesi Kararları   19. Ceza Dairesi Kararları   20. Ceza Dairesi Kararları   21. Ceza Dairesi Kararları   22. Ceza Dairesi Kararları   23. Ceza Dairesi Kararları   Hukuk Genel Kurulu Kararları   1. Hukuk Dairesi Kararları   2. Hukuk Dairesi Kararları   3. Hukuk Dairesi Kararları   4. Hukuk Dairesi Kararları   5. Hukuk Dairesi Kararları   6. Hukuk Dairesi Kararları   7. Hukuk Dairesi Kararları   8. Hukuk Dairesi Kararları   9. Hukuk Dairesi Kararları   10. Hukuk Dairesi Kararları   11. Hukuk Dairesi Kararları   12. Hukuk Dairesi Kararları   13. Hukuk Dairesi Kararları   14. Hukuk Dairesi Kararları   15. Hukuk Dairesi Kararları   16. Hukuk Dairesi Kararları   17. Hukuk Dairesi Kararları   18. Hukuk Dairesi Kararları   19. Hukuk Dairesi Kararları   20. Hukuk Dairesi Kararları   21. Hukuk Dairesi Kararları   22. Hukuk Dairesi Kararları   23. Hukuk Dairesi Kararları   BAM Hukuk M. Kararları   Yerel Mah. Kararları  


    Avukat Web Sitesi