Danıştay 6. Daire 2020/2120 Esas 2022/5249 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/2120
Karar No : 2022/5249

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … 2- …
3- … 4- …
5- … 6- …
7- …
VEKİLLERİ : Av. ….

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki hissedarı oldukları evin maili inhidam arz ettiğinden bahisle 3194 sayılı Kanunun 39. maddesi uyarınca yıkımına ilişkin … günlü, … sayılı Melikgazi Belediye Encümeni kararının iptali ile uğranıldığı ileri sürülen zarara karşılık 25.000,00 TL tazminatın 20.12.2010 tarihinden itibaren faiziyle birlikte tazmini istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Davanın süre aşımı yönünden reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının, Danıştay Ondördüncü Dairesinin 01/07/2015 tarih ve E:2014/2069, K:2015/6063 sayılı kararı ile yıkıma ilişkin encümen kararı yönünden onanması, tazminat istemine ilişkin kısmı yönünden ise bozulması üzerine, bozma kararına uyularak, tazminat istemi yönünden davanın reddi yolundaki İdare Mahkemesi kararının Danıştay Altıncı Dairesinin 26/06/2019 tarih ve E:2019/3440, K:2019/6497 sayılı kararıyla tekrar bozulması üzerine bozma kararına uyularak, tazminat istemi yönünden davanın kabulüne, 25.000,00-TL maddi tazminatın, davalı Melikgazi Belediye Başkanlığı'ndan alınarak, adli yargıda dava açma tarihi olan 20.12.2010 tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte, tekerrüre sebebiyet verilmeksizin ve miras hisseleri oranında davacılara ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Aynı taşınmaza ilişkin olarak açılan tazminat davalarının usul ekonomisi gereği aynı mahkemede incelenip birlikte karar verilmesi gerektiği, maili inhidam raporunun usul ve yasaya uygun olduğu, Mahkemece tapu kaydındaki hissedarlık durumunun dikkate alınmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idarenin temyiz iddialarının dayanaktan yoksun olduğu, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel, sayılı taşınmaz üzerindeki iki katlı tuğladan yığma üzeri beton binanın taşıyıcı duvarlarında deformasyonlar ve kılcal çatlaklar oluştuğu, taşıyıcı duvarların görevini yerine getiremez halde olduğuna ilişkin davalı idare elemanlarınca 15.08.2005 tarihli maili inhidam raporu düzenlendiği, aynı tarihli ihtarnamede ise, … ve hissedarlarına ait evin görüntü kirliliği ve tehlike arzettiğinden verilen sürede gerekli tebdirlerin alınması, aksi halde 3194 sayılı İmar Kanununun 39. maddesine göre işlem yapılacağı belirtilmiştir. İhtarname anılan tarihte bir nüshası yapıya asılmak, bir nüshası da muhtara bırakılmak suretiyle tebliğ edilmiştir.
01.09.2005 tarihinde yapılan kontrolde tehlikenin giderilmediğinin tespit edilmesi üzerine, 3194 sayılı Kanunun 39. maddesi uyarınca anılan yapının yıkımına ilişkin Melikgazi Belediye Encümeninin … günlü, … sayılı kararı alınarak daha sonra davalı idare tarafından söz konusu yapının yıkılması üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 125. maddesinin 1. fıkrasında, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu belirtilmiş, son fıkrasında ise, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararları ödemekle yükümlü olduğu hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun ''Yıkılacak Derecede Tehlikeli Yapılar'' başlıklı 39. maddesinde; ''Bir kısmı veya tamamının yıkılacak derecede tehlikeli olduğu belediye veya valilik tarafından tespit edilen yapıların sahiplerine tehlike derecesine göre bunun izalesi için belediye veya valilikçe on gün içinde tebligat yapılır. Yapı sahibinin bulunmaması halinde binanın içindekilere tebligat yapılır. Onlar da bulunmazsa tebligat varakası tebliğ yerine kaim olmak üzere tehlikeli yapıya asılır ve keyfiyet muhtarla birlikte bir zabıtla tespit edilir. Tebligatı müteakip süresi içinde yapı sahibi tarafından tamir edilerek veya yıktırılarak tehlike ortadan kaldırılmazsa bu işler belediye veya valilikçe yapılır ve masrafı %20 fazlası ile yapı sahibinden tahsil edilir.'' kuralı yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın ve Dairemizin E:2020/7705, K:2022/5250 sayılı dava dosyasının (aynı yapının yıkımı nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen maddi zararın tazmini istemiyle hissedarlardan dava dışı … tarafından açılan ) birlikte incelenmesinden; Kayseri İli, Melikgazi İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmaz üzerindeki hissedarı olduğu evin hukuka aykırı olarak yıkıldığından bahisle davacılar ve diğer hissedar dava dışı … tarafından ... Asliye Hukuk Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında dava açıldığı, ... Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılırken söz konusu parselde ayrı iki ev olduğu, bu evlerden birinin davacılar murisi …'a, diğerinin de diğer hissedar …'a ait olduğu iddia edildiğinden ... Asliye Hukuk Mahkemesinin … günlü, E:… K:… sayılı kararıyla, anılan encümen kararının Abdurrahman Özcan ve mirasçılarına ait yapıya ilişkin olduğu gerekçesiyle davacılar yönünden dava konusunun idari işlem olması gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmesi üzerine ... İdare Mahkemesinde bakılan davanın açıldığı, öte yandan, … tarafından açılan davanın ise tefrikine karar verildiği, görev ret kararından sonra davacılar tarafından ... İdare Mahkemesinin E:… esas sayılı dosyasında dava açıldığı, anılan tefrik kararı nedeniyle de … tarafından ... Asliye Hukuk Mahkemesinde E:… sayılı dosyasında dava açıldığı, bu dosya kapsamında mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi ile yapılan yargılama sonucunda davacılar murisi … ile … tarafından, iki ayrı yapı varmış gibi emlak beyannameleri verilmişse de, taşınmaz üzerinde tek bir yapı olduğu, yapının bir bütün olarak kullanıldığının anlaşıldığı, davalı idare tarafından söz konusu taşınmazın bulunduğu alanda imar uygulaması yapılmadan önceki ilk tapu kaydında, bir kargir evin olduğunun yazılı olduğu ve … ile … ve başka bir şahsa ait hisse oranlarının belirtildiğinin anlaşıldığı, uyuşmazlığının kaynağının aynı yapıya ilişkin idari işlem olduğu gerekçesiyle ... Asliye Hukuk Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında … günlü, … sayılı davanın görev yönünden reddi yolundaki karara atıfta bulunularak, diğer hissedar … açısından da davanın görev yönünden reddine karar verildiği ve …. tarafından, evin yıkımı nedeniyle uğranıldığı ileri sürülen zararın tazmini amacıyla ... İdare Mahkemesi'nin E:… sayılı dosyasında dava açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, Danıştay Altıncı Dairesinin 26/06/2019 tarih ve E:2019/3440 K:2019/6497 sayılı bozma kararında; bakılan dava dosyası ile aralarında bağlantı bulunan Dairemizin E:2019/3448, K:2019/6498 sayılı dosyasının birlikte incelenmesi sonucunda, yıkım işlemine dayanak maili inhidam raporunun 3194 sayılı İmar Kanununun 39. maddesi kapsamında usulune uygun olarak düzenlenmediği sonucuna varılarak, davacılara ait yapının, eksik ve yetersiz olarak düzenlendiği anlaşılan maili inhidam raporu dayanak alınarak yıkılmış olması nedeniyle, davalı idarenin sözü edilen hukuka aykırı eyleminden doğan zararı tazmin etmesi gerektiği, uyuşmazlık konusu yapının yıkılmış olması nedeniyle, bu safhada bina değerinin tespiti mümkün olamayacağından, ... Asliye Hukuk Mahkemesince E: … sayılı dava dosyası kapsamında yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda, söz konusu tek katlı, müstakil, bir adet ev için tespit edilen toplam 28.393,07-TL bedel dikkate alınarak, davacıların tazminat istemlerinin kabulüne karar verilmesi gerektiği, ayrıca, davacıların tazminat istemlerinin, tekerrüre sebebiyet verilmeksizin, davadaki talepleri de aşılmamak kaydıyla ve miras hisseleri oranında kabulü gerektiği de belirtilmiştir.
Öte yandan, aynı taşınmazın maliki ve davacılar murisi …'ın eşi olan (dava dışı) … tarafından, hukuka aykırı olarak yıkıldığı anlaşılan aynı evin bina bedelinin tazmini istemiyle açılan diğer davada ise; (Dairemizin E:2020/7705, K:2022/5250 sayılı dosyası) davacı …'ın vefatı nedeniyle yasal mirasçıların davacı konumuna alınmak suretiyle, davanın kısmen kabulü ile 10.079,54-TL maddi tazminatın davalı idareden alınarak davacılara miras hisseleri oranında ödenmesine karar verildiği, (... İdare Mahkemesi'nin … tarih, E:… K:… sayılı kararı) anılan davadaki davacılar ile bakılan davadaki davacıların aynı kimseler olduğu, dolayısıyla, dava dosyaları arasında irtibat kurulmaksızın verilen iki farklı İdare Mahkemesi kararı sonucunda, davalı idare tarafından haksız olarak yıkıldığı anlaşılan ve 28.393,07-TL bedel takdir edilen müstakil bir adet ev için toplamda 35.079,54-TL tazminata hükmedildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince yukarıda yer verilen hususlar dikkate alınarak ve bakılan dava ile aralarında maddi ve hukuki yönden bağlantı bulunan, ... İdare Mahkemesi'nin E:… sayılı dava dosyasının birlikte incelenip değerlendirilmesi suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, bu durum dikkate alınmaksızın davanın kabulü yolunda verilen temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın kabulüne ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 28/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.