Danıştay 8. Daire 2020/6291 Esas 2022/3271 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2020/6291
Karar No : 2022/3271


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …Elektrik Dağıtım A.Ş.
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı elektrik dağıtım şirketi tarafından, 2017 yılına ilişkin projeler kapsamında ve altyapı kurumları adına yapımı tamamlanan imalat bedellerinin hakedişe dönüştürülmesi sonucu hesaplanan 5.109.698,12 TL kurum payı bedelinin 30 gün içerisinde ödenmesi aksi halde borcun tahsili için yasal yollara başvurulacağına ilişkin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Daire Başkanlığı Gelirler Müdürlüğü'nün …tarih ve …sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Altyapı Koordinasyon Merkezi (AYKOME) tarafından ortak yatırım kapsamında alınan kararların, ilgili kurumları bağlayıcı nitelikte olduğundan ve …tarih ve …sayılı AYKOME kararı gereğince yapılan işlerin hakediş hesaplamaları neticesinde davacıya ait kurum payı toplam 5.109,698,12-TL olarak hesaplanarak belirlenen bedelin belediye hesabına ödenmesi gerektiğine ilişkin …tarih ve …sayılı Altyapı Koordinasyon Müdürlüğü işlemi Mahkemenin …esasına kayden açılan davada hukuka uygun bulunduğundan, söz konusu hakediş bedelinin, verilen 30 günlük süre içerisinde idare hesabına yatırılmasına yönelik olarak tesis edilen dava konusu işlemde de hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından; Mahkeme kararına dayanak teşkil eden davanın derdest olduğu, kurum payı adı altında tahakkuk ettirilen bedel konu işlerin kesin program haline getirilen büyükşehir içinde yapılacak altyapı yatırımlarını kapsamadığı, aksine trafo ve enerji kabloları gibi dağıtım tesislerinin yer değişikliği işlemi olan deplase işlerine ilişkin olduğu ve bu işlerin ortak programa alınan altyapı hizmetlerinden olmadığı, mevzuat gereğince bu işlerin yapımına ilişkin bedellerden davacı şirketin sorumluluğunun bulunmadığı, davacı şirketin özel hukuk tüzel kişisi olduğu ve altyapı programlarına ayrılmış bir ödeneğinin bulunmadığı, bahsi geçen işlerle ilgili yapılan protokoller gereğince davacı şirketten bir bedel talep edilmesinin mümkün olmadığı, kurum payı bedelinin ödenmesi talepli dava konusu işlemin yetki, sebep, konu ve amaç yönünden hukuka aykırı olduğu belirtilerek temyiz istemine konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı tarafından; AYKOME üyesi olan davacının altyapı yatırım hesabına katkı payı aktarması gereken kuruluşlar arasında yer aldığı, temyiz dilekçesinde yer alan iddiaların hukuki dayanaktan yoksun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Altyapı Koordinasyon Merkezi (AYKOME)'nin …tarih ve … sayılı kararı ile 2017 yılı AYKOME bütçesinde davacı şirkete ait kurum payının 23.600.000,00 TL olarak belirlendiği, ancak bu kararda 2017 yılı fon bütçesi sehven yıllara sarih olarak hazırlandığından …tarih ve …sayılı AYKOME kararı ile 2017 yılı fon bütçesi yeniden hazırlanarak davacı şirketin kurum payının 10.900.000,00 TL olarak güncellendiği, ilgili AYKOME kararı gereğince, ortak programa alınan altyapı hizmetlerinin davacı şirketin yürüttüğü hizmete ilişkin kısımlarının tamamlandığından bahisle ilgili hizmetlerin hakediş bedelinin belirlendiği ve düzenlenen hakediş raporları doğrultusunda belirlenen toplam 5.109,698,12 TL bedelin belediye hesabına yatırılması gerektiğinin …tarih ve …sayılı Altyapı Koordinasyon Müdürlüğü işlemi ile davacıya tebliğ edildiği (Davacı tarafından, bahsi geçen işlemin iptali istemiyle …İdare Mahkemesinin E:…sayılı dosyasında dava açılmıştır.); ardından tesis edilen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Gelirler Müdürlüğü'nün …tarih ve …sayılı işlemi ile söz konusu hakediş tutarlarının, işlemin tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ödenmesi aksi halde borcun tahsili için yasal yollara başvurulacağının bildirilmesi üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinin 1/a bendinde; "İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları" idari dava türleri arasında sayılmış, "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlıklı 14. maddesinin 3/d bendinde; dilekçelerin idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı yönüyle inceleneceği, 6. fıkrasında; bu hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı, "İlk inceleme üzerine verilecek karar" başlıklı 15. maddesinin 1/b bendinde ise; dava konusu edilen işlemin, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem niteliğinin bulunmaması durumunda davanın reddine karar verileceği düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdari makamların kamu hukuku kurallarına göre tek yanlı irade ile yaptıkları, kendiliğinden uygulanabilen ve hukuki sonuçlar doğurarak ilgilinin hukuki durumunda değişiklik yapan idari işlemleri, idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gerekli idari işlemler niteliğindedir.
Bakılan uyuşmazlıkta, dava konusu işlemin, 5.109.698,12 TL tutarındaki kurum payının davacıdan kamu gücü kullanılarak, doğrudan ve cebren tahsiline yönelik değil öncelikle rızaen ödenmesini, ödenmediği taktirde yasal yollara başvurulmak suretiyle tahsilini sağlamaya yönelik olduğu, kamu gücünün üçüncü kişiler üzerinde ayrıca başka bir işlemin varlığına gerek olmaksızın doğrudan doğruya çeşitli hukuki sonuçlar doğurmak suretiyle etkisini gösterdiği işlemlerden olmadığı, dolayısıyla anılan işlemin bu haliyle bilgilendirme niteliğinde olduğu, ilgililerin hukuki durumunu etkileyecek ve idari davaya konu olabilecek nitelikte icrai, kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda; davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken, işin esası incelenmek suretiyle davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun reddine yönelik temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibariyle hukuki isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. Kesin olarak, 29/04/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.