Danıştay 8. Daire 2021/668 Esas 2022/3303 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/668
Karar No : 2022/3303

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Elektrik Dağıtım A.Ş.
VEKİLLERİ : Av. ..., Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı elektrik dağıtım şirketi tarafından; AYKOME'nin 2019 yılı bütçesinde şirkete ait AYKOME katkı payının 8.735.234,00 TL olarak belirlenmesine ilişkin 07/11/2018 tarih ve 2018/2-1 AYKOME kararının gereğinin yerine getirilmesinin istenilmesine ilişkin ...tarih ve ...sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Yol Yapım ve Altyapı Koordinasyon Daire Başkanlığı Altyapı Koordinasyon Müdürlüğü işlemi ile kurum payı bedelinin 30 gün içerisinde ödenmesi aksi halde borcun tahsili için yasal yollara başvurulacağına ilişkin ...tarih ve ...sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Mali Hizmetler Daire Başkanlığı Gelirler Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; davacı kurumun 2019 yılı bütçesi içinde kurum katkı payının 8.735.234,00-TL olarak tahakkukuna ilişkin ...tarih ve ...sayılı AYKOME kararının iptali istemiyle açılan davada Mahkemelerinin ...tarih ve ...sayılı kararı ile AYKOME kararının davacı kuruma ilişkin kısmının iptaline karar verildiği dikkate alındığında, dayanağı kalmayan dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemlerin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; uyuşmazlık konusu olayda 6183 sayılı Kanun'a konu bir alacak bulunmadığından ödeme yapılmaması halinde davacı aleyhine genel mahkemelerde dava açılarak kurum payının tahsil edileceği, dava konusu işlemlerin idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gereken işlemler olmadığı, bilgilendirici mahiyette olduğu belirtilerek temyiz istemine konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından; davalı idarenin usuli itirazının yerinde olmadığı, dava konusu işlemlerin davacı şirket aleyhine hukuki sonuç doğurduğu ve iptal davasına konu olabileceği; dava konusu işlem ile aynı mahiyette olan işlemlere karşı açılan davalarda iptal kararı verildiği, kamu kurum ve kuruluşu niteliğine haiz olmayan davacı şirketin altyapı yatırım hesabına aktarılacak ödeneği bulunmadığından 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği hükümlerinin davacı şirket yönünden uygulanmasının hukuka aykırı olduğu, davacı şirket adına tahakkuk ettirilen bedele konu işlerin trafo ve enerji kabloları gibi dağıtım tesislerinin yer değişikliği işlemi olan deplase işlerine ilişkin olduğu ve bu işlerin ortak programa alınan alt yapı hizmetlerinden olmadığı, deplase talep eden kurum tarafından karşılanması gereken deplase işlemine ilişkin masrafların kurum payı hesabına dahil edilmemesi gerektiği, dava konusu kurum payının ne şekilde hesaplandığının belirli, açık, somut ve denetlenebilir olmadığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca davacının duruşma istemi yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Altyapı Koordinasyon Merkezi (AYKOME)'nin 07/11/2018 tarih ve 2018/2-1 sayılı kararı ile 2019 yılı AYKOME bütçesinde davacı şirkete ait kurum payının 8.735.234,00 TL olarak belirlendiği, bu bedelin Altyapı Yatırım Hesabına aktarılması gerektiğinin ...tarih ve ...sayılı Altyapı Koordinasyon Müdürlüğü işlemi ile davacıya tebliğ edildiği; ardından tesis edilen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı Gelirler Müdürlüğü'nün ...tarih ve ...sayılı işlemi ile söz konusu tutarın, bu yazının tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içerisinde ödenmesi aksi halde borcun tahsili için yasal yollara başvurulacağının bildirilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı" başlıklı 2. maddesinin 1/a bendinde; "İdari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları" idari dava türleri arasında sayılmış, "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlıklı 14. maddesinin 3/d bendinde; dilekçelerin idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı yönüyle inceleneceği, 6. fıkrasında; bu hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı, "İlk inceleme üzerine verilecek karar" başlıklı 15. maddesinin 1/b bendinde ise; dava konusu edilen işlemin, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem niteliğinin bulunmaması durumunda davanın reddine karar verileceği düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu kararın, ...tarih ve ...sayılı Altyapı Koordinasyon Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmının incelenmesi;
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın bu kısmı usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

Temyize konu kararın, ...tarih ve ...sayılı Gelirler Müdürlüğü işlemine ilişkin kısmının incelenmesi;
İdari makamların kamu hukuku kurallarına göre tek yanlı irade ile yaptıkları, kendiliğinden uygulanabilen ve hukuki sonuçlar doğurarak ilgilinin hukuki durumunda değişiklik yapan idari işlemleri, idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi gerekli idari işlemler niteliğindedir.
Bakılan uyuşmazlıkta, dava konusu işlemin, 8.735.234,00 TL tutarındaki kurum payının davacıdan kamu gücü kullanılarak, doğrudan ve cebren tahsiline yönelik değil öncelikle rızaen ödenmesini, ödenmediği taktirde yasal yollara başvurulmak suretiyle tahsilini sağlamaya yönelik olduğu, kamu gücünün üçüncü kişiler üzerinde ayrıca başka bir işlemin varlığına gerek olmaksızın doğrudan doğruya çeşitli hukuki sonuçlar doğurmak suretiyle etkisini gösterdiği işlemlerden olmadığı, dolayısıyla anılan işlemin bu haliyle bilgilendirme niteliğinde olduğu, ilgililerin hukuki durumunu etkileyecek ve idari davaya konu olabilecek nitelikte icrai, kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda; ...tarih ve ...sayılı işlem yönünden davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesi gerekirken, işin esası incelenmek suretiyle işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun reddine yönelik temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının ...tarih ve ...işleme ilişkin kısmının ONANMASINA, ...tarih ve ...sayılı işleme ilişkin kısmının ise BOZULMASINA,
3. Bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak, 29/04/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.