Danıştay 8. Daire 2019/8644 Esas 2022/3304 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/8644
Karar No : 2022/3304

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, adına tanzim ve tebliğ olunan 747.077,73-TL bedelli 17.07.2018 tarihli ödemeye çağrı dökümünün iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 1. maddesinde akitten, haksız fiil ve haksız iktisaptan doğanlar dışında kalan belediyelere ait vergi, resim, harç ve benzeri alacakların takibinde söz konusu kanun hükümlerinin tatbik olunacağının belirtildiği, belediyeye ait akitten doğan alacakların 6183 sayılı Yasa uyarınca takibine imkan bulunmadığı, ancak genel hükümler uyarınca icra dairelerinde ve yargı mercilerinde takip edilmesi geretiği, davalı belediye ile davacı şirket arasında yapılan abonman sözleşmesinden kaynaklanan 2004 ve 2005 yıllarına ait su tahakkuk bedelinin yukarıda yer verilen 6183 sayılı Yasa uyarınca takip edilemeyeceği; öte yandan, dava konusu işlem ödemeye çağrı mektubu adıyla düzenlenmişse de ödeme emrinde ihtiva etmesi gereken unsurların bir kısmını içerecek şekilde borcun 15 gün içinde ödenmesi gerektiği, ödenmemesi halinde 6183 sayılı Kanun'a göre tahsil edileceği ve 6183 sayılı Kanunun 54, 60 ve 80. maddeleri de yazılmak suretiyle borcun ödenmemesi halinde uygulanacak müeyyideleri içermesine rağmen ödeme emrinin gerekli şekil şartlarını taşımadığı, bu hale göre, ödemeye çağrı dökümü olarak düzenlenen dava konusu işlemin ödeme emri mahiyetinde olduğu, ancak ödeme emrinin şekil şartlarını taşımadığından şekil yönünden de hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; dava konusu ödemeye çağrı dökümünün (borç listesi) kesin ve icrailik vasfının bulunmadığı, söz konusu dökümün davacının tahakkuk etmiş borçlarına ilişkin bilgilendirme amaçlı olduğu, davalı idarece 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsili Usulü Hakkında Kanun Kapsamında herhagi bir takip işleminin tesis edilmediği, her ne kadar dava konusu ödemeye çağrı mektubunda söz konusu Kanunun bazı hükümlerinden bahsedilmiş ise de bu durumun ilgili hükümlerin davacının vadesi geçmiş borçları ödenmediğinde yapılacak takip işlemi sırasında göz önünde bulundurulacağının belirtilmesinden ibaret olduğu, davanın 2577 sayılı Yasanın 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi hükmü uyarınca usul yönünden reddi gerekirken, işin esasına girilerek verilen istinaf konusu kararda hukuki isabet görülmediği gerekçesiyle davalı idarenin istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu borcun rızaen ödenmediği takdirde bir kısım müeyyidelere tabi tutulacağının bildirilmesi ancak henüz bir takip işlemi olmamasının işlemin kesin ve icrai olmadığını göstermediği, davacıdan istenen su ücretinin vergi, resim, harç ve katılma payı niteliğinde olmadığı, işlem öncesinde fatura vb bir bilgi veya belgenin gönderilmediği, söz konusu bedellerin nasıl hesaplandığının belli olmadığı, alacağın zamanaşımına uğradığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin kesin ve yürütülebilir nitelikte olmadığı, davacıya ödemeye çağrı yazısıyla birlikte 7143 sayılı Kanun kapsamında borcun yapılandırılması için broşür de gönderildiği, davacının dava konusu işlemin yürütmesinin durdurulması talebi reddedildikten sonra davacı şirket hakkında herhangi bir icrai işlem tesis edilmediği, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davalı idare tarafından davacının 2004-2005 yıllarında tahakkuk etmiş atık su bedelinden kaynaklanan toplam 747.077,73-TL tutarındaki alacağın ödenmesi istemiyle gönderilen 17.07.2018 tarihli ödemeye çağrı dökümünün iptali istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı" başlıklı 2. maddesinin 1. fıkrasında; iptal davaları, idarî işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlâl edilenler tarafından açılan davalar olarak tanımlanmış, 2. fıkrasında ise; idari yargı yetkisinin, idari eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunun denetimi ile sınırlı olduğu; 14/3-a maddesinde dava dilekçelerinin "görev" yönünden ilk incelemelerinin yapılacağı, 15/1-a maddesinde de adlî yargının görevli olduğu konularda açılan davaların görev yönünden reddine karar verileceği belirtilmiştir.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun "Belediyenin Yetkileri ve İmtiyazları" başlıklı 15. maddesinin (d) bendinde, özel kanunları gereğince belediyeye ait vergi, resim, harç, katkı ve katılma paylarının tarh, tahakkuk ve tahsilini yapmak; vergi, resim ve harç dışındaki özel hukuk hükümlerine göre tahsili gereken doğal gaz, su, atık su ve hizmet karşılığı alacakların tahsilini yapmak veya yaptırmak belediyenin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Elektrik, su ve doğalgaz gibi kamu idarelerince bedeli karşılığı dağıtılan kamu hizmetinden abonman sözleşmesi ile yararlanılmakta olup, bu sözleşmeler belirli bir konuyu, şartları, karşılıklı hakları ve borçları belirler. Sözleşmedeki koşulların yerine getirilmemesi halinde tarafların edimlerini yerine getirmekten kaçınma hakları doğar ve gerekirse cezai şartlara ilişkin hükümler uygulanır. Bu sözleşmelerin uygulanmasından doğan uyuşmazlıkların da özel hukuk hükümleri uyarınca adli yargı yerinde çözümleneceği açıktır.
Uyuşmazlık Mahkemesi'nin emsal kararlarında da (örneğin; 29.11.2021 tarih ve E:2021/389, K:2021/648; 07.06.2021 tarih ve E:2021/234, K:2021/357 sayılı kararlar) idareyle kişi arasında abonman sözleşmesiyle kurulan özel hukuk ilişkisi çerçevesinde ve hizmet karşılığında maliyet-kâr esasına göre idarece belirlenen tarifeye dayanılarak alınan bedellerin tahsiline ilişkin uyuşmazlıkların görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu sonucuna varılmıştır.
Olayda, davaya konu ödemeye çağrı yazısı içeriğinde dökümü yapılan alacakların da bu nitelikte olduğu, davalı idare Mali Hizmetler Müdürlüğü'nün ...tarih ve E....sayılı yazısında davacının 2004-2005 yıllarında tahakkuk etmiş atık su bedelinden kaynaklı borcunu ödemediğinden dolayı dava konusu yazının gönderildiği belirtildiğinden, uyuşmazlığın görüm ve çözümünde adli yargının görevli olduğu sonuç ve kanaatine varılmaktadır.
Bu itibarla davanın incelenmeksizin reddine karar veren temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...gün ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 29/04/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.