Danıştay 9. Daire 2019/5163 Esas 2022/1735 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2019/5163
Karar No : 2022/1735

TEMYİZ EDENLER :1-(DAVACI) …
VEKİLİ : Av. …

2- (DAVALI) … Vergi Dairesi Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, taraflarca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Davacı adına, imzalamış olduğu 18/05/2012 tarihli Uşak 600 Yataklı Geriatri ve 400 Yataklı Destek ve Bakım Merkezi Kompleksi Yapım İşi Sözleşmesi ile 21/05/2012 tarihli Protokole ilişkin damga vergisinin ödenmediği yolunda düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak 2012/Mayıs dönemi için re'sen tarh edilen damga vergisi ile kesilen bir kat vergi ziyaı cezası ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355/1 maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Derneği yönetim kurulu başkanlığından 08/02/2012 tarihinde ayrılmakla birlikte, 18/05/2012 tarihinde, anılan Dernek adına Uşak 600 Yataklı Geriatri ve 400 Yataklı Destek ve Bakım Merkezi Kompleksi Yapım işine ait sözleşmeyi imzaladığının anlaşıldığı, bu sözleşmenin ilgili dönemde yetkisiz kişi tarafından imzalanması nedeniyle Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Derneği bakımından geçersiz olduğu açık ise de, anılan sözleşmenin 34. maddesine istinaden işlemin diğer tarafı olan şirket yetkilisince davacıya teminat olarak verilen her biri 2.000.000,00-USD tutarlı on adet senedin bulunduğu, bu anlamda davacı ile işlemin diğer tarafı olan şirket açısından sözleşmeye dayalı olarak belirli edimlerin ifa edildiği görüldüğünden sözleşme imza edenler bakımından geçerli olup, damga vergisine tabi olduğu anlaşıldığından, uyuşmazlık konusu yapım sözleşmesine istinaden doğan damga vergisinden davacının sorumlu tutulmasında yasal isabetsizlik bulunmadığı, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 5. maddesi ile 14. maddesinin birlikte değerlendirildiğinde; damga vergisine tabi kağıtların her nüshasının diğerinden ayrı olarak vergilendirileceği, bununla birlikte tüm nüshalar için hesaplanan toplam verginin 14. maddede yazılı azami haddi aşamayacağı sonucuna varıldığından yapım sözleşmesine ait ödenmeyen damga vergisinin aslı bakımından yapılan tarhiyatın 1.379.775,30-TL tutarında hukuka aykırılık, bu tutarı aşan kısmında ise hukuka uygunluk bulunmadığı; 488 sayılı Kanun'un 22/1. maddesinin (a) bendi çerçevesinde bir kat kesilen vergi ziyaı cezasının işlemin diğer tarafı olan şirketçe, sözleşmeye istinaden doğan verginin Kanun'da belirlenen süre içinde beyan edilip ödenmesi gerekirken vergisel yükümlülüğün süresinde ve gereği gibi yerine getirilmemesi nedeniyle ortaya çıktığı görüldüğünden 213 sayılı Kanun'un 341. maddesi uyarınca beyanname verme yükümlülüğü olmayan davacı adına vergi ziyaı cezası kesilmesinde yasal isabet bulunmadığı; uyuşmazlığa konu Protokol bakımından ise; 488 sayılı Kanun'un 22/1. maddesinin (b) bendi hükmü çerçevesinde kağıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde vergi dairesine damga vergisi beyannamesi ile bildirilmesi ve aynı süre içinde ödenmesi gerekirken bu hususa dair vergisel yükümlülüğün yerine getirilmediği açık olduğundan, davalı idarece, söz konusu protokolde taraflarca kararlaştırılan tutar matrah kabul edilerek davacı adına tarh edilen 181.387,80-TL tutarındaki vergi ziyaı cezalı damga vergisinde hukuka aykırılık görülmediği; 213 sayılı Kanun'un mükerrer 355. maddesinde ve atıf yaptığı maddeler ile bu maddeler uyarınca yayımlanan genel tebliğlerde sürekli damga vergisi beyannamesi verme mükellefiyeti bulunmayanların elektronik ortamda beyanname verme zorunluluklarının bulunduğuna dair bir hüküm bulunmadığından davacı adına elektronik ortamda beyanname vermediğinden bahisle kesilen özel usulsüzlük cezasında yasal isabet görülmediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının kabule ilişkin kısmına yönelik davalı idarenin istinaf başvurusu ile davacının 181,387,80 TL tutarındaki vergi ziyaı cezalı damga vergisine ilişkin hüküm fıkrasına yönelik istinaf başvurusunun reddine; davacının 1.379,775,30 TL tutarındaki damga vergisine ilişkin hüküm fıkrasına yönelik istinaf başvurusunun ise, davacının, … Sağlık Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile 18/05/2012 tarihinde imzalanan "Uşak 600 Yataklı Geriatri ve 400 Yataklı Destek ve Bakım Merkezi Kompleksi Yapım İşi"ne ait sözleşmenin, Mahkeme kararında da belirtildiği üzere, anılan tarihte Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Derneğini temsil yetkisi bulunmaması nedeniyle bizzat davacı ve … Sağlık Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında imzalandığı anlaşılmaktaysa da 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 24. maddesinin üçüncü fıkrası gereğince söz konusu kağıda ait verginin … Sağlık Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nden takibi gerekirken, davacı adına salınan damga vergisinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle kabul edip mahkeme kararının 1.379,775,30 TL tutarındaki damga vergisine ilişkin hüküm fıkrasını kaldırarak, davanın bu kısım bakımından kabulüne, cezalı tarhiyatın bu kısmının kaldırılmasına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI:
DAVACININ İDDİALARI: Uyuşmazlığa konu yapım sözleşmesinin imzalandığı tarihte Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Derneğinin yönetim başkanı olduğu, Dernek amacına hizmet etmek amacıyla yapmış olduğu işlerden tek başına sorumlu tutulamayacağı, dava konusu damga vergisinin zamanaşımına uğradığı iddialarıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.
DAVALI İDARENİN İDDİALARI: Uyuşmazlığa konu yapım sözleşmesinin imzalandığı tarahte davacının Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Derneğinin yönetim kurulu başkanı olmadığı, bu nedenle davaya konu damga vergisinin mükellefinin davacı olduğu, elektronik ortamda beyanname verme yükümlülüğüne uymadığından kesilen özel usulsüzlük cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı iddialarıyla kararın aleyhe olan kısmının bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI: Taraflarca savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ: Davalının temyiz isteminin kısmen kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının 1.379,775,30 TL tutarındaki damga vergisine ilişkin davanın kabulü yönündeki hüküm fıkrasının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Davacı adına, imzalamış olduğu 18/05/2012 tarihli Uşak 600 Yataklı Geriatri ve 400 Yataklı Destek ve Bakım Merkezi Kompleksi Yapım İşi ile 21/05/2012 tarihli Protokole ilişkin damga vergisinin ödenmediği yolunda düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak 2012/Mayıs dönemi için re'sen tarh edilen damga vergisi ile kesilen bir kat vergi ziyaı cezası ve 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun mükerrer 355/1 maddesi uyarınca kesilen özel usulsüzlük cezasının kaldırılması istenilmektedir.
İLGİLİ MEVZUAT:488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesinde; bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi tutulacağı belirtilmiş, 3. maddesinde; damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenlerin olacağı hüküm altına alınmıştır.
488 sayılı Kanun'un 22. maddesinin (a) bendinde; makbuz karşılığı ödemelerde Maliye Bakanlığınca belirlenen mükellefler, kurum ve kuruluşlar tarafından bir ay içinde düzenlenen kağıtların vergisinin, ertesi ayın yirminci günü akşamına kadar vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve yirmialtıncı günü akşamına kadar ödeneceği, (b) bendinde de (a) bendi dışındaki hallerde, kâğıdın düzenlendiği tarihi izleyen onbeş gün içinde vergi dairesine bir beyanname ile bildirileceği ve aynı süre içinde ödeneceği, Maliye Bakanlığının, bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkili olduğu belirtilmiştir.
Söz konusu yetki kapsamında çıkarılan 04/02/2005 tarih ve 25717 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 43 seri nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği ile daha önce yayımlanan 16 seri nolu Damga Vergisi Kanunu Genel Tebliği'nde sayılan kurum ve kuruluşların sürekli damga vergisi mükellefiyetinin devam ettiği açıklanmış; zorunlu olarak sürekli damga vergisi mükellefleri kapsamında limited şirketlere yer verilmemiştir.
Son olarak, 488 sayılı Kanun'un 24. maddesinin ikinci fıkrasında; birden fazla kişi tarafından imza edilen kağıtlara ait vergi ve cezanın tamamından imza edenlerin müteselsilen sorumlu oldukları düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge İdare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Bölge İdare Mahkemesi kararının, dava konusu damga vergisinin ve vergi ziyaı cezasının 21/05/2012 tarihli Protokole ilişkin kısmı ile özel usulsüzlük cezasına ilişkin kısmına yönelik taraflarca ileri sürülen temyiz nedenleri kararın belirtilen kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Davalı idarenin, Bölge idare Mahkemesi kararının dava konusu damga vergisi ve vergi ziyaı cezasının yapım sözleşmesinden kaynaklanan kısmına ilişkin temyiz istemine gelince;
Dosyanın incelenmesinden, davacı tarafından Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Derneğini temsilen, … Sağlık Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile 18/05/2012 tarihinde Uşak 600 Yataklı Geriatri ve 400 Yataklı Destek ve Bakım Merkezi Kompleksi Yapım İşi sözleşmesinin imzalandığı, ancak sözleşmenin imzalandığı tarihte Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Derneğini temsil yetkisi bulunmadığı, bu nedenle sözleşme adı geçen Dernek bakımından geçersiz olduğu, ancak sözleşme gereği teminat olarak 10 adet senedin taraf şirketçe davacıya verildiği, davacı tarafından bunlar üzerinde tasarrufta bulunulduğu, sözleşmeye ilişkin belirli edimlerin gerçekleştirildiği, bu kapsamda anılan sözleşmenin davacı bakımından bağlayıcı olduğu anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda, Bölge İdare Mahkemesince, vergi ziyaı cezası yönünden Mahkemece verilen karara karşı yapılan istinaf başvurusu reddedilip, damga vergisi yönünden de bizzat davacı ve … Sağlık Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. arasında imzalandığı kabul edilmek suretiyle sözleşmeye ilişkin damga vergisinin 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 24. maddesinin üçüncü fıkrası hükmü gereğince … Sağlık Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından beyan edilip ödenmesi takibi gerektiği gerekçesiyle bu kısım yönünden istinaf başvurusunu kabul edip Mahkeme kararını kaldırdıktan sonra davanın kabulüne karar verilmiş ise de; yukarıdaki mevzuat uyarınca damga vergisinin mükellefinin verginin konusuna giren kağıdı imza edenler olması ve imza edenlerin de verginin ödenmesinden müteselsilen sorumlu olmaları itibarıyla ve limited şirketlerin zorunlu olarak sürekli damga vergisi mükellefi olmadıkları da dikkate alındığında, uyuşmazlığa konu yapım sözleşmesine ilişkin damga vergisinin ve bu vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezasının davacıdan aranmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davacının temyiz isteminin reddine, davalının temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, Uşak 600 Yataklı Geriatri ve 400 Yataklı Destek ve Bakım Merkezi Kompleksi Yapım İşi sözleşmesine ilişkin damga vergisi ile kesilen vergi ziyaı cezasına ilişkin kısmının BOZULMASINA, diğer kısmının ONANMASINA,
3. Temyiz isteminde bulunan davacıdan onanan kısım üzerinden 492 sayılı Harçlar Kanunu'na bağlı (3) sayılı Tarife uyarınca hesaplanacak nispi harç alınmasına,
4. Bozulan kısım hakkında yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 09/05/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.