Danıştay 6. Daire 2019/1254 Esas 2022/5396 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/1254
Karar No : 2022/5396

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Mimarlar Odası
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, ...Mahallesi, ...sayılı imar paftasını kapsayan alana ilişkin 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı revizyonunun kabulüne ilişkin ...tarih ve ...sayılı Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclis kararının ve bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı belediye meclis kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu olan 1/5000 ölçekli nazım imar planı revizyonuyla "düşük yoğunluklu konut alanı" olarak ayrılan 49.500 metrekarelik alanın 22.300 metrekarelik kısmının "orta yoğunluklu konut alanı" kullanımına dönüştürüldüğü, oluşan yoğunluk artışı sebebiyle gelecek ek nüfus için teknik- sosyal altyapı ihtiyacı doğduğu ancak dava konusu imar planı revizyonuyla gelecek ek nüfus için gerekli teknik-sosyal altyapı ihtiyacının karşılanmadığı, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde öngörülen asgari alan büyülüğünde teknik-sosyal altyapı alanı ayrılmadığı anlaşıldığından dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Bölgenin kaçak ve kontrolsüz yapılaşma baskısı sorunlarına çözüm getirmek amacıyla fiziki dokuya ve yakın çevrenin karakteristik özelliğine uygun olarak planlama yapıldığı, dava konusu işlemlerin mevzuata uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dava, Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, ...Mahallesi, ...imar paftasını kapsayan alana ilişkin 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planı revizyonunun kabulüne ilişkin ...tarih ve ...sayılı Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclis kararının ve bu karara yapılan itirazın reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı belediye meclis kararının iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde, nazım imar planı, “Varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plandır.” şeklinde tanımlanmıştır.
Aynı Kanunun "İmar planlarının hazırlanması ve yürürlüğe konulması" başlıklı 8.maddesinin (b) bendinde; imar planlarının nazım imar planı ve uygulama imar planlarından meydana geldiği, mevcut ise bölge ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planlarının ilgili belediyelerce yapılacağı veya yaptırılacağı, planların belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe gireceği, onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tesbit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edileceği, bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebileceği, belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazların 15 gün içerisinde incelenerek kesin karara bağlanacağı, onaylanmış planlarda yapılacak değişikliklerin de yukarıdaki usullere tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İmar planları insan, toplum, çevre ilişkilerinde kişi ve aile mutluluğu ile toplum hayatını yakından etkileyen fiziksel çevreyi sağlıklı bir yapıya kavuşturmak, yatırımların yer seçimlerini ve gelişme eğilimlerini yönlendirmek ve toprağın koruma kullanma dengesini en rasyonel biçimde belirlemek amacıyla hazırlanır.
İmar planları ülke, bölge ve kent verilerine göre kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak, belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü, yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus planı ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular gözönüne alınarak hazırlanır ve koşulların zorunlu kıldığı biçim ve zamanda mevzuatta öngörülen yöntemlerle değiştirilebilir.
Uyuşmazlıkta, İdare Mahkemesince, karara esas alınan bilirkişi raporu ile dava konusu olan 1/5000 ölçekli nazım imar planı revizyonuyla "düşük yoğunluklu konut alanı" olarak ayrılan 49.500 metrekarelik alanın 22.300 metrekarelik kısmının "orta yoğunluklu konut alanı" kullanımına dönüştürüldüğü, oluşan yoğunluk artışı sebebiyle gelecek ek nüfus için teknik- sosyal altyapı ihtiyacı doğduğu ancak dava konusu imar planı revizyonuyla gelecek ek nüfus için gerekli teknik-sosyal altyapı ihtiyacının karşılanmadığı, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinde öngörülen asgari alan büyülüğünde teknik-sosyal altyapı alanı ayrılmadığı gerekçeleriyle iptal kararı verilmiş ve Bölge İdare Mahkemesince de bu karar onanmışsa da; anılan bilirkişi raporunda, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı revizyonunun üst ölçekli planı olan 1/25000 ölçekli nazım imar planı ile 1/100000 ölçekli çevre düzeni planına aykırılık teşkil etmediği, yoğunluk kararları bakımından da üst ölçekli plana uygun olduğu değerlendirmelerine yer verildiği görülmüştür.
Öte yandan, uyuşmazlık konusu alan ile bitişik alan olan Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ... ve ...parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda nazım imar planı revizyonu yapılmasına ilişkin ...tarih ve ...sayılı Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclis kararının ve bu işleme yönelik itirazın reddine ilişkin ...tarih ve ...sayılı belediye meclis kararının iptali istemiyle açılan davada, .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; 1/25000 ve 1/5000 ölçekli revizyon nazım imar planının, söz konusu alanın yürürlükte bulunan 1/100000 ölçekli çevre düzeni planında büyük kentsel yeşil alana bitişik kentsel yerleşim alanı sınırları içerisinde yer alarak, 1/100000 ölçekli çevre düzeni planında öngörülen arazi kullanım kararıyla uyumlu olduğu dikkate alınarak ve dava konusu alanın etrafında yer alan alanlarda imar uygulaması yapılmış olmasına rağmen söz konusu alanın uygulama dışı bırakılmasından kaynaklı sıkıntıların önlenmesi amaçlanarak, kentin gelişmesi de gözönünde tutularak bölgenin sosyal ve teknik altyapıya ilişkin donatı alanlarına yönelik ihtiyaç durumu dikkate alınmak suretiyle ve alt üst ölçekler arası tutarlılığa uyumlu bir şekilde, planlamaya konu bölgedeki kentsel işlevler ile sosyal ve kültürel gereksinimleri sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi biçimde yerine getirmek ve belde halkına iyi bir yaşama düzeni ve koşulları sağlamak ve aynı zamanda mülkiyet hakkının en iyi şekilde kullanılmasına imkan tanımak amacıyla gerçekleştirildiği, dolayısıyla dava konusu meclis kararı ile onaylanan imar planı revizyonunun, şehircilik ilkeleri, planlama teknikleri, kamu yararı ve hukuka uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine ilişkin karara karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile dava konusu işlemlerin iptali yolundaki ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararı davanın reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle Dairemizin 09/05/2022 tarihli, E:2019/2205, K:2022/5393 sayılı kararıyla bozulmuştur.
Bu itibarla, alanın ihtiyaçları da bir bütün olarak değerlendirilmek suretiyle davanın reddi gerekmekte iken dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 09/05/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.