Danıştay 6. Daire 2018/4554 Esas 2022/5392 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/4554
Karar No : 2022/5392

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- ...Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

2- ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Odası (...Şubesi)
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, ...Mahallesi, ..., ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazın fonksiyonunun "yurt, yüksek öğretim tesisi ve spor alanı" olarak belirlenmesine ilişkin Şahinbey Belediye Meclisi'nin ...tarih ve ...sayılı kararı ile kabul edilen ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisi'nin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; dosyadaki bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporun birlikte değerlendirilmesinden, imar planı değişikliğine konu alana yönelik öngörülen yapılaşma koşulları açısından bilimsel, nesnel ve teknik yönden gerekçeleri olmayan, mevzuata ve Hasan Kalyoncu Üniversitesi Yerleşkesinin mevcut imar planının plan bütünlüğüne ve iç tutarlılığına aykırı olan, üniversitenin mevcut imar planının bütünlüğünü ve üniversitenin mevcut yapılaşma düzenini, görsel sürekliliğini ve mekansal bütünlüğünü zedeleyecek düzenlemeler içeren Şahinbey Belediye Meclisi'nin ...tarih ve ...sayılı kararı ile kabul edilen ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisi'nin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanan dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına, kamu yararına ve ilgili mevzuata aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.


TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Dava konusu uygulama imar planı değişikliğinin üst ölçekli imar planına uygun olduğu, bilirkişi raporunun yetersiz olduğu, üniversitede okuyan öğrencilerin barınma ihtiyaçlarını karşılamak ve sportif faaliyetlerde bulunmasını sağlamak amacıyla işlem tesis edildiği, davanın reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Dava, Gaziantep İli, Şahinbey İlçesi, ...Mahallesi, ..., ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazın fonksiyonunun "yurt, yüksek öğretim tesisi ve spor alanı" olarak belirlenmesine ilişkin Şahinbey Belediye Meclisi'nin ...tarih ve ...sayılı kararı ile kabul edilen ve Gaziantep Büyükşehir Belediye Meclisi'nin ...tarih ve ...sayılı kararı ile onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde işlem tarihinde yürürlükte olan haliyle, nazım imar planları; varsa bölge planlarının mekâna ilişkin genel ilkelerine ve varsa çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklüklerini, nüfus yoğunlukları ve eşiklerini, ulaşım sistemlerini göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, plan hükümleri ve raporuyla beraber bütün olan planları, uygulama imar planları ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren planlar olarak tanımlanarak planlar arasındaki hiyerarşik sıralama vurgulanmış, aynı Yasanın "Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması" başlıklı 8. maddesinin (b) bendinde ise, "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelere yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde ilanlara itiraz edilebilir. Belediye Başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazları ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar. Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir." hükmü yer almıştır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin "Mekansal kullanım tanımları ve esasları" başlıklı 5. maddesinin 1. Fıkrasının (i) bendinde: "Sosyal altyapı alanları: Birey ve toplumun kültürel, sosyal ve rekreatif ihtiyaçlarının karşılanması ve sağlıklı bir çevre ile yaşam kalitelerinin artırılmasına yönelik kamu veya özel sektör tarafından yapılan eğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari tesisler, açık ve kapalı spor tesisleri ile park, çocuk bahçesi, oyun alanı, meydan, rekreasyon alanı gibi açık ve yeşil alanlara verilen genel isimdir." kuralına, (j) bendinde ise , "Sosyal tesis alanı: Sosyal yaşamın niteliğini ve düzeyini artırmak amacı ile toplumun faydalanacağı kreş, kurs, yurt, çocuk yuvası, yetiştirme yurdu, yaşlı ve engelli bakımevi, rehabilitasyon merkezi, toplum merkezi, şefkat evleri gibi fonksiyonlarda hizmet vermek üzere ayrılan kamu veya özel mülkiyetteki alanlardır." düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İmar planlarının, planlanan yörenin bugünkü durumunun, olanaklarının ve ilerideki gelişmesinin gerçeğe en yakın şekilde saptanabilmesi için coğrafi veriler, beldenin kullanılışı, donatımı ve mali bilgiler gibi konularda yapılacak araştırma ve anket çalışmaları sonucu elde edilecek bilgiler ışığında, çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak, belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus, alan ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantıları, halkın sosyal ve kültürel gereksinimleri, güvenlik ve sağlığı ile ilgili konular gözönüne alınarak hazırlanması gerekmektedir.
Anılan ölçütlere göre hazırlanan imar planları, zamanla planlanan alandaki koşulların zorunlu kıldığı biçimde ve yasalarda öngörülen yöntemlere uygun olarak değiştirilir. Yapılan imar planı değişikliklerinin amaç yönünden yargısal denetimi bu değişikliği zorunlu kılan nedenlerin irdelenmesi yoluyla yapılır. Bu irdelemeden sonra, planlanan alanın özel niteliklerinin yanısıra plan bütünlüğü gözönünde bulundurularak planlanan yörenin tümünün çevre, ulaşım, trafik gibi ilişkileri kapsamlı bir biçimde ele alınarak, plan değişikliğinde kamu yararına uyarlık bulunup bulunmadığının araştırılması gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta, İdare Mahkemesince hükme esas alınan bilirkişi raporunda, dava konusu işlemin plan değişikliğine konu alana yönelik öngörülen yapılaşma koşulları açısından bilimsel, nesnel ve teknik yönden gerekçeleri olmayan, mevzuata ve Hasan Kalyoncu Üniversitesi Yerleşkesinin mevcut imar planının bütünlüğüne ve iç tutarlılığına aykırı olan, üniversitenin mevcut imar planının bütünlüğünü ve üniversitenin mevcut yapılaşma düzenini, görsel sürekliliğini ve mekansal bütünlüğünü zedeleyecek düzenlemeler içerdiği tespitlerine yer verilmişse de; söz konusu alanda öğrencilerin barınma ve sportif faaliyet ihtiyacını karşılamak amacıyla ve donatı alanlarını artırmaya yönelik tesis edilen işlemin taşınmaza verilen fonksiyonlar bakımından üst ölçekli 1/5000 ve 1/25000 ölçekli nazım imar planları ile 1/100000 ölçekli çevre düzeni planına uygun olduğu ve üst ölçekli planlara da dava açılmadığı görülmüştür.
Ayrıca, taşınmaza ilişkin E:1.50 yapılaşma yoğunluğunun belirlenmesinin de mevcutta var olan üniversitenin öğrencilerinin ihtiyacını karşılamaya yönelik olduğu, bununla birlikte spor ve yurt alanı için belirlenen 10 metre çekme mesafesinin, yüksek öğretim tesis alanı kısmında 5 metre olarak belirlenmesinin ise bu kısımda üniversitenin girişinin bulunması nedeniyle olduğu, bu nedenle şehircilik ilkeleri, planlama esaslarına aykırı olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, uyuşmazlığa konu taşınmazın Hasan Kalyoncu Üniversitesi sınırları içinde olması nedeniyle dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin iptali istemi ile açılan dava sonucu verilen karar menfaatini etkileyebileceğinden, davanın ihbarı için geçerli koşulların oluştuğu anlaşıldığından Bölge İdare Mahkemesince yeniden karar verilirken bu hususun da dikkate alınacağı tabiidir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 09/05/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.