Danıştay 13. Daire 2019/2710 Esas 2022/1983 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2019/2710
Karar No:2022/1983

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Proje Enerji Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ... Kurumu

VEKİLİ : Av. ...

2- ... İletim A.Ş. (...) Genel Müdürlüğü

VEKİLİ : Av. ...
MÜDAHİL (DAVALILAR YANINDA) : ... Elektrik Üretim Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, Sertavul RES projesi için yapılan üretim lisansı başvurusunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu (Kurul) kararının iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı iptal kararının uygulanması amacıyla tesis edilen rüzgar havza trafo merkezi kurulmasının uygun görülmemesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı TEİAŞ Genel Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce Dairemizin 12/05/2017 tarih ve E:2015/5967, K:2017/1461 sayılı bozma kararına uyularak verilen kararda; davacı şirketin Konya-4 TM'ye yapmış olduğu bağlantı talebine ilişkin olarak TEİAŞ tarafından yapılan değerlendirme sonucunda projeye daha yakın trafo merkezi bulunması sebebiyle olumsuz bağlantı görüşü verilmesi ve bu görüşün uygun bulunmasına ilişkin Kurul kararının iptal istemiyle açılan davada verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı iptal kararının, Danıştay Onüçüncü Dairesi'nin 12/05/2017 tarih ve E:2015/6018, K:2017/1451 sayılı kararıyla Kurul kararında hukuka aykırılık olmadığı gerekçesiyle bozulduğu ve anılan bozma kararına uyularak Mahkememizce söz konusu davanın reddine karar verildiği dikkate alındığında dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, davalı idarelerin yargı kararının gereğini yerine getirmediği, bağlantı noktasının teknik ve ekonomik uygunluk kıstasını sağladığının objektif olarak tespit edildiği, dava konusu işlemin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı Eneri Piyasası Düzenleme Kurumu tarafından, 18/02/2010 tarihli Kurul kararına karşı açılan davanın reddedildiği, yargı kararlarının uygulanmaması gibi bir durumun söz konusu olmadığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Davalı Türkiye Elektrik İletim A.Ş. Genel Müdürlüğü tarafından, santrallerin tek tek ve birbirinden bağımsız olarak değerlendirilerek bağlantı görüşü verilmesinin mümkün olmadığı, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Müdahil tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
1-) Enerji Piyasası Düzenleme Kurul'nun 10/10/2007 tarih ve 26669 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 1332/15 sayılı kararı ile rüzgâr enerjisine dayalı lisans başvurularının 01/11/2007 tarihinde alınmasına karar verilmesi üzerine davacı şirket tarafından Karaman ve İçel il sınırları içerisinde yer alan Sertavul bölgesinde 330 üniteden oluşan ve toplamda 759 MW kurulu güce sahip rüzgâr parkı kurmak amacıyla 01/11/2007 tarihinde Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'na (Kurum) üretim lisansı başvurusunda bulunulmuştur.
2-) Türkiye Elektrik İletim A.Ş.'nin, davacı şirket ile birlikte diğer rüzgâr enerjisine dayalı lisans başvurularına ilişkin bağlantı imkânları konusundaki görüşü 13/02/2009 tarihinde internet sitesinde yayımlanmıştır. TEİAŞ'ın bağlantı imkânlarına ilişkin görüşünde, davacı şirket talep ettiği bağlantı alternatiflerinden hiçbirine yönlendirilmeyerek, bağlantı talep edilen dört alternatif bağlantı noktasının dışında bir noktadan yapılması ve toplam kurulu güç talebi olan 759 MW yerine 50 MW talep edilmesi koşuluyla bağlantının uygun olduğu bildirilmiştir.
3-) Devam eden süreçte Kurum tarafından 24/03/2009 tarihinde internet sitesinde yayımlanan duyuruda, TEİAŞ'ın 13/02/2009 tarihinde yaptığı açıklama çerçevesinde bağlantı merkezlerinin ve kurulu güçlerin revize edilmesi lisans başvurusunda bulunan şirketlerden istenilmiş, davacı şirket tarafından 22/04/2009 tarihli dilekçe ile bağlantı noktası konusundaki TEİAŞ'ın olumsuz görüşünün Kurum tarafından kabul edilmesinin mevzuata uygun olmadığından bahisle hem talep ettiği bağlantı noktaları, hem de 459 MW olarak revize ettiği kurulu güç hususunda konunun yeniden değerlendirilmesi istenilmiştir.
4-) Anılan başvuru, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Elektrik Piyasası Daire Başkanlığı'nın ... günlü ve ... sayılı işlemiyle başvuruyla ilgili işlemlere TEİAŞ Genel Müdürlüğü'nce ilan edilen bağlantı görüşü çerçevesinde devam edileceği belirtilerek reddedilmiş, bunun üzerine söz konusu işlemin iptali istemiyle Ankara 7. İdare Mahkemesi nezdinde dava açılmıştır.
5-) Bu arada, 4628 sayılı Kanun'a 5784 sayılı Kanun'un 3 maddesi ile eklenen kural uyarınca inceleme ve değerlendirme aşamasında bulunan tüm lisans başvurularına ilişkin olarak 18/02/2010 tarih ve 2431/10 sayılı yeni bir Kurul kararı alınmış, TEİAŞ'ın belirlemiş olduğu yeni başvuru noktası kapasiteleri ilan edilerek tek bir merkeze başvuru yapılması istenilmiş, karar çerçevesinde davacı şirket tarafından kurulu güç 50 MW'a düşürülmek suretiyle Karaman TM'ye bağlantı talebinde bulunulmuştur.
6-) 27/04/2009 tarih ve 13287 sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada ise, ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı karar ile "TEİAŞ tarafından verilen bağlantı hakkındaki görüşün Kurulca değerlendirildikten sonra bir karar verilmesi gerekirken doğrudan Kurumca alınan dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunduğu gerekçesiyle" anılan işlemin iptaline karar verilmiş, bu kararı uygulamak amacıyla alınan ... tarih ve ... sayılı Kurul kararı ile "lisans başvurusuna ilişkin iş ve işlemlere ... tarihli ve ... sayılı Kurul kararı gereğince devam edileceğine" karar verilmiştir.
7-) Davacı şirket tarafından 08/07/2010 tarih ve 2639-13 sayılı Kurul kararı ile TEİAŞ Genel Müdürlüğü'nün 09/06/2010 ve 2425 sayılı 722 adet elektrik üretim lisansı başvurusuna ilişkin bağlantı görüşünün davacı şirkete ilişkin kısmının ve dayanağı Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 38. maddesine, 21/10/2009 tarih ve 27383 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Yönetmeliğin 2. maddesiyle yapılan değişiklikle eklenen (f) bendi ile 11. fıkrasının son
cümlesinin iptali istemiyle Dairemizin E:2010/4635 sayılı dosyasına kayden açılan davada, 08/07/2011 tarihinde yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir.
8-) Kurul tarafından 14/07/2011 tarih ve 3323-39 sayılı karar ile aynı bağlantı noktasına birden fazla başvuru olması nedeniyle sisteme bağlanacak olanı belirlemek için yarışma yapılmasına karar verilerek söz konusu karar TEİAŞ'a bildirilmiş, TEİAŞ tarafından Karaman TM için 12/09/2011 tarihinde yapılan yarışmaya davet edildiği hâlde katılmayan davacı şirket bağlantı hakkı elde edememiştir.
9-) Dairemizin E:2010/4635 sayılı dosyasına kayden açılan davada 08/07/2011 tarihinde verilen yürütmenin durdurulması isteminin reddine ilişkin karara yapılan itiraz üzerine İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 15/12/2011 tarih ve E:2011/689 sayılı kararıyla 08/07/2010 tarih ve 2639/13 sayılı Kurul kararının yürütmesinin durdurulmasına, diğer kısımlarına yönelik itiraz isteminin reddine karar verilmiştir.
10-) Bunun üzerine anılan kararı uygulamak amacıyla 04/04/2012 tarih ve 3768 sayılı Kurul kararı ile davacının 01/11/2007 tarihli ilk başvurusunun inceleme ve değerlendirmeye alınmasına karar verilerek TEİAŞ'tan görüş talep edilmiş, TEİAŞ'ın 27/06/2012 tarih ve 2711-24523 sayılı işlem ile davacı şirketin 01/11/2007 tarihli bağlantı talebinin Karaman TM'ye uygun görüldüğü bildirilmiş, Kurul tarafından, TEİAŞ'ın olumlu görüş oluşturulamama gerekçesi uygun bulunarak davacı şirketin başvurusunun reddedilmesine ilişkin 02/08/2012 tarih ve 3954-24 sayılı Kurul karar alınmıştır.
11-) 02/08/2012 tarih ve 3954-24 sayılı Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada ... İdare Mahkemesi'nce verilen ... tarih ve E:..., K:... sayılı karar ile "davacı şirket tarafından kurulması planlanan rüzgar enerjisi kapasitesi ile bölgede faaliyet gösteren ve göstermek isteyen diğer şirketlerin taleplerinin bölgede Rüzgar Havza Trafo Merkezinin yapılması halinde karşılanıp karşılanamayacağı yönünde bir planlama yapılmak suretiyle bir değerlendirme yapıldıktan sonra karar verilmesi gerekirken, salt mevcut durum dikkate alınarak oluşturulan TEİAŞ Genel Müdürlüğü 27/06/2012 tarihli ve 2711-24523 sayılı değerlendirme yazısına istinaden davacı şirketin lisans başvurusunun reddine ilişkin Kurul kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır." gerekçesine yer verilerek anılan Kurul kararının iptaline karar verilmiş, söz konusu Mahkeme kararına istinaden davacı tarafından Rüzgar Havza Trafo Merkezi yapılıp yapılmayacağının teknik olarak mümkün olup olmadığının belirlenmesinin talep edilmesi üzerine dava konusu işlem ile davacının talebi reddedilmiş, bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu'nun (6446 sayılı Kanun'la başlığı Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunun Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun şeklinde değiştirilmiştir) işlem tarihinde yürürlükte olan 1. maddesinde, Kanun'un amacının; elektriğin yeterli, kaliteli, sürekli, düşük maliyetli ve çevreye uyumlu bir şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, rekabet ortamında özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösterebilecek, mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması olduğu belirtilmiş, Kanun'un; elektrik üretimi, iletimi, dağıtımı, toptan satışı, perakende satışı, perakende satış hizmeti, ithalat ve ihracatı ile bu faaliyetlerle ilişkili tüm gerçek ve tüzel kişilerin hak ve yükümlülüklerini, Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu'nun kurulması ile çalışma usul ve esaslarını kapsadığı düzenlendikten sonra, 5. maddesinin 6. fıkrasının (a) bendinde, bu Kanun hükümlerini uygulamak Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu'nun görevleri arasında sayılmış, aynı maddenin 7. fıkrasının (b) bendinde, lisanslara ilişkin onaylarla bu Kanun'da belirtilen sair onayları vermeye Kurul'un yetkili olduğu kurala bağlanmıştır.
4628 sayılı Kanun'un 3. maddesinde, üretim lisansının, mevcut ve kurulacak olan üretim tesisleri için üretim şirketlerinin elektrik enerjisi üretimi ve üretilen elektriğin satışına yönelik olarak, her bir üretim tesisi için Kurum'dan almak zorunda oldukları lisansı ifade edeceği, üretim lisansı alınma usul ve esaslarının yönetmelikle belirleneceği kuralına, aynı
maddede, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi'nin, şebeke yönetmeliği hükümleri uyarınca, piyasadaki arzla piyasa talebini karşılamak üzere yük dağıtım sıralamasının belirlenmesinden, gerçek zamanlı iletim kısıtlamalarına göre, teknik ve ekonomik yük dağıtım kuralları doğrultusunda yük dağıtımının gerçekleştirilmesinden ve yük dağıtım sıralamasının gerektiğinde şebeke yönetmeliği hükümleri doğrultusunda revize edilmesinden sorumlu olduğu kuralına yer verilmiştir.
Anılan Kanun'un işlem tarihi itibarıyla yürürlükte olan "Lisans Genel Esasları ve Lisans Türleri"nin düzenlendiği 3. maddesine 5784 sayılı Kanun'un 3. maddesi ile eklenen 5. fıkrasında, rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılmış veya yapılacak olan lisans başvuruları kapsamında, bu Kanun ile 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak teknik değerlendirme ve ardından Kurum tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda lisans almak için gerekli koşulları sağlayan başvuru sahiplerinin belirleneceği; yapılan belirleme sonucunda da aynı bölge ve/veya aynı trafo merkezi için birden fazla başvurunun bulunması durumunda, bu başvuruların Kurum tarafından Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi'ne gönderileceği; Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından bu durumda olan başvurular arasından sisteme bağlanacak olanı belirlemek için yarışma yapılacağı; yapılan yarışmada, Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi'ne işletmeye girdikten sonra yönetmelikle belirlenecek bir süre boyunca üretilecek kWh başına ödenecek en yüksek katkı payını teklif ve taahhüt eden başvuru sahibi belirlenerek yarışma sonuçlarının Kuruma gönderileceği; lisans verilmesine ilişkin tüm hak ve yetkilerin Kurula ait olduğu, katkı payı gelirlerinin Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından münhasıran sisteme bağlanacak üretim tesisleri için gerekli iletim yatırımlarının finansmanında kullanılacağı, yarışmaya ve yarışma sonunda belirlenen katkı payının ödenmesine ilişkin usul ve esasların Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından hazırlanacak ve Kurum tarafından onaylanacak yönetmelikle düzenleneceği hükmüne yer verilmiştir.
Anılan Kanun'un işlem tarihi itibarıyla yürürlükte olan "Arz güvenliği" başlıklı Ek 3. maddesinde ise " a) Görev ve sorumluluklar: Bakanlık, elektrik enerjisi arz güvenliğinin izlenmesinden ve arz güvenliğine ilişkin tedbirlerin alınmasından sorumludur. Arz güvenliği bağlamında; 1) Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi, iletim kısıtlarını asgari seviyeye indirecek şekilde iletim şebekesinin planlanmasından, tesisinden, işletilmesinden, sistem güvenilirliğinin muhafaza edilmesinden ve üretim kapasite projeksiyonu ile 20 yıllık Uzun Dönem Elektrik Enerjisi Üretim Gelişim Planının hazırlanmasından sorumludur." kuralına yer verilmiştir.
Anılan Kanuna dayanılarak hazırlanan mülga Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliği'nin 8. maddesinin dördüncü fıkrasında, lisans başvurusunun inceleme ve değerlendirmeye alınmasının, lisans almaya hak kazanıldığı anlamını taşımayacağı belirtilmiş; 9. maddesinde, "(1) İnceleme ve değerlendirmeye alınan üretim, otoprodüktör ve otoprodüktör grubu lisansı başvuruları hakkında Kurum tarafından, kurulacak üretim tesisinin iletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantısı ve sistem kullanımı hakkında TEİAŞ ve/veya üretim tesisinin bulunduğu dağıtım bölgesindeki dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiden görüş istenir. TEİAŞ ve/veya ilgili dağıtım şirketi, başvuru kapsamındaki üretim tesisinin bağlanması talep edilen trafo merkezi ile bağlantı kapasitesine ilişkin 38. madde kapsamında oluşturulan görüşünü, bildirim tarihinden itibaren kırkbeş gün içerisinde sonuçlandırarak Kuruma sunar.
...
(6) Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere aynı bölge ve/veya aynı trafo merkezi için yapılmış veya yapılacak olan lisans başvuruları kapsamında, Kanun ile 5627 sayılı Enerji Verimliliği Kanunu kapsamında Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından yapılacak teknik değerlendirme ve ardından Kurum tarafından yapılacak değerlendirme sonucunda lisans almak için gerekli koşulları sağlayan birden fazla başvurunun bulunması hâlinde, başvurular arasından sisteme bağlanacak olan başvuru, TEİAŞ tarafından hazırlanan ve Kurum tarafından onaylanan yönetmelik çerçevesinde belirlenir.
(7) Başvuru sahibinden, inceleme ve değerlendirme sürecinin sonuçlandırılabilmesi için ihtiyaç duyulan her türlü ek bilgi ve belge ayrıca istenebilir ve başvuru sahibi tüzel kişiyi temsile yetkili şahıslar doğrudan görüşme yapmak üzere çağrılabilir.
(8) Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak için yapılan lisans başvuruları, 09/11/2008 tarihli ve 27049 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Rüzgâr Enerjisine Dayalı Lisans Başvurularının Teknik Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik çerçevesinde teknik değerlendirilmelerinin yapılması için Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğüne gönderilir. Elektrik İşleri Etüt İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından Rüzgâr Enerjisine Dayalı Lisans Başvurularının Teknik Değerlendirilmesi Hakkında Yönetmelik hükümleri gereğince değerlendirmeye alınmayarak iade edilen lisans başvuruları, Kurul kararıyla reddedilir." kuralına yer verilmiştir.
Anılan Yönetmeliğin 10. maddesinin 1. fıkrasında, "İnceleme ve değerlendirmeye alınan lisans başvuruları, ilgili mevzuat uyarınca diğer kurum ve/veya kuruluşlardan alınması gereken uygun bulma kararına esas teşkil edecek nihai görüşün, Kuruma geliş tarihinden itibaren kırkbeş gün içerisinde sonuçlandırılır. Gerektiğinde bu süre, Kurul kararıyla uzatılabilir ve süre uzatımı başvuru sahibi tüzel kişiye yazılı olarak bildirilir." kuralına, aynı Yönetmeliğin 38. maddesinde ise, "(1) Gerçek veya tüzel kişilerin, iletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantı ve sistem kullanım taleplerinin, ilgili mevzuat gereğince müstakil olarak iletim ve/veya dağıtım faaliyetini yürütmekle görevli TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından eşit taraflar arasında ayrım gözetilmeksizin karşılanması zorunludur.
(2) Serbest tüketici niteliği kazanmış bir tüketicinin tedarikçisini seçme serbestisine hiçbir surette müdahale edilemez ve serbest tüketicilerin sisteme erişim ve sistem kullanım hakları engellenemez.
(3) Gerçek veya tüzel kişilerin, TEİAŞ veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından işletilmekte olan iletim ve/veya dağıtım sistemlerine bağlantısı ve/veya sistem kullanımı hakkında;
a) Bağlantı yapılması öngörülen tarihte, bağlantı yapılmak istenen noktada şebekenin teknik özelliklerinin yetersiz olması,
b) Bağlantı yapılması öngörülen tesisin projesinde, sisteme bağlantıyla ilgili olarak Şebeke Yönetmeliği ve/veya Dağıtım Yönetmeliği veya ilgili diğer mevzuatta yer alan standartların sağlanamaması,
c) Yapılması istenilen bağlantı ve elektrik enerjisi nakil işleminin kamu hizmeti yükümlülüklerini engellediğinin, TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişilerce gerekçeleriyle belgelenmesi,
d) Bağlantı yapılması öngörülen tesisin projesinde, gerilim düşümü, harmonik, elektromanyetik girişim, fliker seviyesi gibi değerlerin, şebekeye giriş veya çıkış noktasında ve iletim ve/veya dağıtım kademelerinde, ilgili mevzuatta belirlenen sınırları karşılamaması durumu,
e) Bağlantı yapılması öngörülen tesisin, sistem elektrik enerjisinin kalitesini, ilgili mevzuatta yer alan standartların dışına çıkarması durumu, hariç, olumsuz görüş verilemez.
(4) TEİAŞ veya dağıtım sistemini işleten tüzel kişilerin sisteme bağlantı ve sistem kullanımı hakkındaki olumsuz görüşlerinin gerekçelendirilmiş olması ve bu gerekçelerin Kurul kararıyla uygun bulunması esastır.
5) Sisteme bağlantı ve sistem kullanımı hakkındaki olumsuz görüş gerekçelerinin Kurum tarafından yapılan veya yaptırılan inceleme sonucunda, objektif teknik kriterlere dayanmaması nedeniyle Kurul tarafından uygun görülmemesi hâlinde, TEİAŞ veya dağıtım sistemini işleten lisans sahibi tüzel kişilerin bağlantı ve sistem kullanım anlaşmalarını imzalamakla yükümlü olduğu, aksi takdirde Kanun'un 11. maddesindeki yaptırımların uygulanacağı hususu, TEİAŞ’ın lisansı ile dağıtım lisanslarında yer alır.
...
(11) Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerine, TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından, sisteme bağlantı yapılmasında öncelik tanınır. Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılan lisans başvurusu kapsamında TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından sisteme bağlantı yapılması konusunda üçüncü fıkra çerçevesinde olumlu görüş oluşturulamaması hâlinde, lisans başvurusu Kurul kararıyla reddedilir ve lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin özel direkt hat kurma talebi dikkate alınmaz...." kuralına yer verilmiştir.
21/10/2009 tarih ve 27383 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2. maddesi ile yukarıda yer verilen Yönetmeliğin 38. maddesinin 11. fıkrasına, “Yerli doğal kaynaklar ile yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı üretim tesislerine, TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler tarafından, sisteme bağlantı yapılmasında öncelik tanınır. Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılan lisans başvurusu kapsamında talep edilen bağlantı noktası için TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından üçüncü fıkra çerçevesinde olumlu görüş oluşturulamaması halinde, lisans başvurusu Kurul kararıyla reddedilir ve lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin özel direkt hat kurma talebi dikkate alınmaz.” şeklinde değiştirilmiş, 26/11/2009 tarih ve 27418 (Mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Yönetmeliğin 38. maddesinin 3. fıkrasına, “f) Rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi bağlantı taleplerinde; talep edilen bağlantı noktasına oranla ekonomik açıdan daha uygun ve daha düşük sistem kaybı sağlayan bağlantı noktası bulunması durumu,” bendi eklenmiştir.
Diğer taraftan, 18/02/2010 tarih ve 2431/10 sayılı Kurul kararıyla, 4628 sayılı Kanun'a 5784 sayılı Kanun'un 3 maddesi ile eklenen kural uyarınca inceleme ve değerlendirme aşamasında bulunan tüm lisans başvurularına ilişkin olarak;
"a) TEİAŞ tarafından; rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi bağlanabilir kapasitesi olarak 13 Şubat 2009 tarihinde ve daha öncesinde oluşturulan uygun bağlantı görüşlerine ait kapasitelerin birleştirilerek toplam bağlanabilir kapasitenin trafo merkezi gerilim seviyesi bazında ilan edilmesine,
b) TEİAŞ’ın ilanını müteakip, 10 iş günü içerisinde, başvuru sahipleri tarafından TEİAŞ’ın ilan ettiği trafo merkezleri kapasiteleri esas alınarak ilk başvuru bilgi formlarında yer alan;
1) “Öngörülen sisteme bağlantı noktası ve gerilim seviyesi” ile ilgili bilgileri değiştirebileceğinin bildirilmesine,
2) Türbin yerlerini değiştirmemek kaydıyla tesis toplam kurulu gücünü, ilan edilen trafo merkezlerinin gerilim seviyesi kapasitesine kadar düşürmesi gerektiğinin bildirilmesine;
3) Birden çok bağlantı noktası ve/veya gerilim seviyesi talep edenler ile bağlantı noktası belirsiz olanların tek bir bağlantı noktası ve gerilim seviyesi bildirmesine;
4) Bilgilerle ilgili olarak, 2 ve 3'üncü madde kapsamında değişiklik talebinde bulunmayan başvuru sahiplerinin lisans başvurularının Kurul kararıyla reddedileceğinin bildirilmesine;
5) Bilgilerle ilgili olarak, değişiklik gerekmeyen başvurulara ilişkin olarak ilk başvurudaki bilgi formunun esas alınmasına'' karar verilmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 282 nci maddesinde, "hâkimin, bilirkişinin oy ve görüşünü diğer delillerle birlikte serbestçe değerlendireceği" hüküm altına alınmıştır.
Anılan maddenin gerekçesinde ise, “bilirkişinin belirteceği oy ve görüşün, bir takdirî delil niteliği taşıdığı (...) anılan hüküm çerçevesinde hâkimin (...) bilirkişi raporunun aksine de karar verebileceği; tersine bir anlayışın hâkimi, bilirkisi raporuyla, hüküm arasında bir aracı hâline getireceği ve bu durumun hukuk devleti ve onun bir görünüm biçimi olan yargı bağımsızlığı (Anayasanın 2 nci ve 138 inci maddeleri) ile bağdaştırılamayacağı ve bu sebeple kabulünün mümkün olmadığı; öte yandan, bu kuralın, hâkimin, bilirkişi raporunu yeterli görmezse, bilirkişiden ek rapor almak yahut yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırtmak zorundadır seklinde anlaşılamayacağı; çünkü, bilirkişiden ek rapor almak yahut yeni bir bilirkişi incelemesi yaptırtmanın (...) zaten hâkimin sahip olduğu doğal yetkiler arasında bulunduğu” hususlarına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca, gerçek veya tüzel kişilerin, iletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantı ve sistem kullanım talepleri konusunda Yönetmeliğin 38. maddesinin 3. fıkrasının alt bentlerinde sayılan durumların varlığı hâlinde TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından verilen olumsuz görüşün, gerekçeleriyle birlikte Kurula sunulması ve konu hakkındaki nihai kararın Kurul tarafından verilmesi asıl olmakla birlikte, rüzgâr enerjisine yönelik bağlantı noktası taleplerinde TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından olumsuz görüş oluşturulması durumunda lisans sahibinin başvurusunun Kurul kararıyla reddedilmesi, olumlu görüş verilmesi ve lisans almak için gerekli koşulların sağlayanların belirlenmesi sonucunda aynı bölge ve/veya aynı trafo merkezi için birden fazla başvurunun bulunması durumunda ise, başvurular arasından sisteme bağlanacak olanı belirlemek için Türkiye Elektrik İletim Anonim Şirketi tarafından yarışma yapılması gerekmektedir.
Lisans başvurusunda bulunulan üretim tesisinin iletim ve/veya dağıtım sistemine bağlantısı hakkında TEİAŞ ve/veya üretim tesisinin bulunduğu dağıtım bölgesindeki dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından oluşturulan bağlantı görüşlerinin; iletim sisteminin ekonomik ve verimli bir şekilde planlanması, kurulması, işletilmesi, enerji kaynağından kaynaklı ani üretim değişikliklerinin (somut olayda rüzgar santrallerinde rüzgar hızına bağlı olarak ortaya çıkan değişikliklerin) iletim sisteminde istenmeyen bozucu etkilerin en aza indirilmesi, tüketiciye güvenilir ve sürekli bir biçimde enerji sağlanması, iletim sistemi yatırımlarının finanse edilebilir olması ve iletim kayıplarının azaltılması kriterleri göz önünde bulundurularak oluşturulması gerekmektedir.
Bağlantı görüşlerinin bu şekilde belirlenmesi ve bağlantı yapılacak noktaya birden fazla talep olması halinde yarışma yapılması usulünün benimsenmesi ise, TEİAŞ'a mevzuat ile verilmiş olan "eşit taraflar arasında ayrım gözetilmeksizin iletim ve bağlantı hizmeti sunma" görevinin yerine getirilmesine imkan sağlayacak, ayrıca bağlantı görüşlerinin oluşturulmasında göz önünde bulundurulması gereken "lisans başvurusunda bulunan tüzel kişinin özel direkt hat kurma talebi dikkate alınmaz" kuralına da uygun olacaktır.
Enerji kaynağından kaynaklı ani üretim değişikliklerinin iletim sistemine yansıtılmaması (üretim-tüketim dengesizliğinin giderilmesi) önem arz etmekte olup, TEİAŞ tarafından rüzgar santrallerinde rüzgar hızına bağlı olarak ortaya çıkan değişikliklerin sisteme etkisinin en aza indirilmesi amacıyla rüzgar enerji santrallerinin kademeli olarak sisteme dahil edilmesi ve ilk aşamada 48.000 MW olarak öngörülen sistem puantının %25'i olan 12.000 MW'lık gücün 2013 yılı sonuna kadar devreye alınması öngörülmüştür.
Diğer yandan, 18/02/2010 tarih ve 2431/10 sayılı Kurul kararı ve Yönetmeliğin 38. maddesinin üçüncü fıkrasının (f) bendi gereğince, rüzgâr enerjisine dayalı üretim tesisi kurmak üzere yapılmış üretim lisansı başvuruları kapsamındaki bağlantı taleplerinin; talep edilen bağlantı noktasına oranla ekonomik açıdan daha uygun ve daha düşük sistem kaybı sağlayan bağlantı noktası bulunması hâllerinin birlikte gerçekleşmesi hâlinde reddedilebileceği anlaşılmaktadır.
Olayda; 02/08/2012 tarih ve 3954-24 sayılı Kurul kararının iptali istemiyle açılan davada ilk olarak ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararı ile işlemin iptaline karar verildiği, söz konusu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine Dairemizin 11/07/2014 tarih ve E:2014/798, K:2014/2777 sayılı kararı ile "uyuşmazlık konusu olmayan ve davalı idarenin de başvurunun reddine ilişkin gerekçeler arasında göstermediği bir husus olan, davalı idarelerce bölgede rüzgâr havza trafo merkezi yapılması hâlinde davacı şirketin talebinin karşılanıp karşılanamayacağı yönünde bir planlama yapılmak suretiyle bir değerlendirme yapılması gerektiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir." gerekçesiyle anılan kararın bozulmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Dava konusu işlemin ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararına istinaden yapılan başvuru üzerine tesis edildiği, anılan kararın ise daha sonra Dairemizin 11/07/2014 tarih ve E:2014/798, K:2014/2777 sayılı kararı ile bozulduğu ve esas itibariyle dava konusu işlemin tesis edilme gerekçesinin ortadan kalktığı görülmekle birlikte, davacı tarafından Dairemizin 2019/2652 sayılı dosyasındaki uyuşmazlığın çözümü amacıyla iş bu dava dosyasında bilirkişi incelemesi yaptırıldığı, ayrıca 2019/2652 sayılı dosyaya sunulan 14/03/2022 tarihli dilekçe ile TEİAŞ tarafından bağlantı talebi uygun görülmeyen Konya-4 TM'ye yönelik bağlantı talebinin teknik ve ekonomik uygunluk kıstasını sağladığının iş bu dava dosyasında yaptırılan bilirkişi incelemesi ile tespit edildiği ve bu tespitlerin aksi ispatlanamamışken davanın reddine karar verilmesinin hak ihlali niteliğinde olduğu ileri sürüldüğünden bu hususun açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
08/07/2010 tarih ve 2639/13 sayılı Kurul kararının yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesi üzerine bu kararın uygulanması amacıyla davacının 01/11/2007 tarihli ilk başvurusunun inceleme ve değerlendirmeye alınmasına karar verilerek Kurum tarafından TEİAŞ'tan görüş talep edilmiş, anılan talebe istinaden TEİAŞ tarafından 27/06/2012 tarih ve 2711-24523 sayılı işlem ile;
"-380 Kv seviyesinden Rüzgar Havza TM’leri dışında RES bağlantısı öngörülmediği, 380 kv iletim hattının 154 kv iletim hattına göre 2-3 kat daha maliyetli olduğu ve daha büyük kamulaştırma alanı gerektirdiği, 380 kv iletim hattının sistemin ana omurgası olduğu, Avrupa’da da bir alt seviyedeki santrallerin toplanıp bir üst seviyeye bağlanması usulünün uygulandığı,
-2013 yılı sonuna kadar mevcut, inşa halinde ve lisans alanlar dahil Türkiye sistemine bağlanması öngörülen RES kapasitesi kısıtı, bunun bölgelere dağılımı, iletim kısıtı, bağlantı öngörülen merkezlerin fiziki durumu ve santral sahalarına en yakın ve ya mevcut planlanan TM’lerin dikkate alındığı,
-Davacı tarafından Sertavul RES projesi için talep edilen bağlantı noktalarından Konya-4 TM'nin yaklaşık 111 km, Seydişehir TM'nin ise 140 km uzaklıkta olduğundan Sertavul RES'in en yakın, teknik ve ekonomik olarak en uygun bağlantı noktası olan Karaman TM'ye yönlendirilmesinin uygun görüldüğü,
-Sertavul RES’in bağlantısı kapsamında yapılan değerlendirmeler sonucunda özetle;
-Arz güvenliği yönünden: Projenin bulunduğu Sertavul bölgesine en yakın olan Karaman TM’nin bulunduğu bölge üretim tesislerinin olmadığı, tüketimin ise yüksek olduğu bir bölge olduğundan santralin bu noktaya bağlantısının bölgedeki iletim sistemine Konya-4 TM'ye göre çok daha büyük fayda sağlayacağı,
-İletim kaybı yönünden: Bağlantı görüşü oluşturulurken minumum iletim kaybının dikkate alındığı, Karaman TM ile Konya TM'nin sistem kayıpları, yatırım maliyeti ve işletme bakım giderleri açısından karşılaştırılması sonucunda aşağıdaki tabloda belirtilen sonuçlara ulaşıldığı, iki nokta arasındaki maliyet farkının tüm sistem kullanıcılarına ilave yük olarak yansıtılacak atıl yatırım maliyeti olduğu. Bu sonuçlar doğrultusunda Setavul RES'in Karaman TM'ye bağlantısının Konya-4 TM ve Seydişehir TM bağlantısına göre ekonomik yönden daha uygun olduğunun değerlendirildiği,


Teiaş'ın Yönlendirdiği TM'ye Bağlantı yapılınca Oluşan İletim Kaybı (MW)
Talep Edilen Bağlantı Noktasına Bağlatı YapılıncaOluşan İletim Kaybı (MW)
(1) Yıllık İlave Kayıp Maliyeti (TL)
(2)Yapılacak İlave Hattın Yıllık Bakım Maliyeti (TL)
(1)+(2) Yıllık Toplam İlave Maliyet (TL)
İlave Hat Yatırımı (KM)
İlave Hat Maliyeti (Tesis+Kamulaştırma)
(TL)
Sertavul
RES
0,55
1,72
1.537.380
97.200
1.634.580
81
9.272.005




-Ayrıca Konya 4 TM ‘de hesaplanan kısa devre gücünün 400 kv barası için 325 MW, 154 kv barası için ise 174 MW olduğu, bunun 100 MW’si 01/11/2007 tarihi öncesinde tahsis edildiği için Konya-4 TM 154 kV barasında 74 MW kapasite mevcut olduğu, söz konusu kapasiteye ilişkin 100 km üzeri uzaklıktaki taleplerin ekonomik ve teknik olarak uygun olmaması nedeniyle 13/02/2009 tarihinde açıklanan kapasitelerde yer almadığı,
-Setavul RES projesi için davacı şirket tarafından talep edilen bağlantı noktalarının belirtilen teknik kriterler çerçevesinde uygun değerlendirilmediği ve Karaman TM 154 kV baraya bağlantının uygun görüldüğü" şeklinde görüş verilmiş, bu görüşe istinaden davacının üretim lisansı talebi reddedilmiştir.
Davacının teknik ve ekonomik uygunluk kıstasını sağladığı iddiasına dayanak olan ve talep edilen bağlantı noktaları ile idarelerin uygun gördüğü bağlantı noktasından hangisinin başvuru tarihi itibariyle ekonomik ve teknik açıdan uygun olduğunun belirlenmesine yönelik olarak Ankara 17. İdare Mahkemesi'nin E:2015/244 sayılı dosyası nezdinde yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan raporda ise özetle; "...inceleme, tespit ve değerlendirmelerin sonucunda;
1-Dosyada yer alan idare mahkemeleri ve Danıştay kararlarından anlaşıldığı kadarıyla 380 kV üzerinden Konya-4 TM'ye bağlantı yapılması için teknik ve hukuki bir engel bulunmadığı, nitekim, somut olayla ilgili ihtilafın başladığı tarihten günümüze kadar geçen süreçte, TEİAŞ'ın başka rüzgar enerji santralleri için 380 kV gerilim seviyesi üzerinden bağlantı yapılmasına izin verdiği,
2-450 MW kurulu güce uygun kapasitenin Karaman TM'de bulunmadığı, buna karşılık Konya 4 TM'de yeterli kapasitenin bulunduğu,
Teknik ve ekonomik analizler çerçevesinde;
3- Sertuval RES-Konya 4 TM arasındaki mesafenin 111 km, Sertuval RES-Karaman TM arasındaki mesafenin 30 km olduğu,
4- Güç (enerji) kaybı açısından bakıldığında; Konya 4 TM bağlantısında (%1,1)Karaman TM bağlantısına (%0,4) göre daha fazla güç (enerji) kaybı ortaya çıkıyor olsa da,
4-1- Karaman TM'nin kapasitesinin 50 MW, Konya 4TM'nin kapasitesinin 450 MW olduğu,
4-2- Bu kaybın TEİAŞ'ın kendi iletim sistemi kaybının (%2,99) altında ve makul düzeyde bir kayıp olduğu,
5-Birim güç (MW) başına kamulaştırma alanının Sertuval RES-Konya 4 TM iletim hattı için 9.870 m2 ve Sertuval RES-Karaman TM için 19.986 m2 ve dolayısıyla birim kamulaştırma alanı ve maliyetinin Konya 4 TM için daha düşük olduğu,
6- Birim güç (MW) başına altyapı maliyetine bakıldığında, 450 MW'lik güç üzerinden bağlanılması planlanan Konya 4 TM bağlantısının 36.043 USD/MW, 50 MW'lik güç üzerinden bağlanması planlanan Karaman TM bağlantısının ise 50.178 USD/MW miktarda birim güç (MW) başına maliyeti olduğu,
7- 450 MW'lik güç üzerinden bağlanılması planlanan Konya 4 TM bağlanması altyapı yatırımının geri ödeme süresinin 6,1 yıl; 50 MW'lik güç üzerinden bağlanması planlanan Karaman TM bağlantısı yatırımının geri ödeme süresinin ise 8,4 yıl olduğu,
8- Enerjide dışa bağımlılık ve arz güvenliği açısından 450 MW'lik güç üzerinden bağlanılması planlanan Konya 4 TM bağlantısının ülkenin genel enerji politikalarıyla da uyumlu olduğu, Açıklanan tüm bu nedenlerle; somut olayda 50 MW'lik güç üzerinden bağlanması planlanan Karaman TM bağlantısı ile karşılaştırıldığında, 450 MW'lik güç üzerinden bağlanması planlanan Konya-4TM bağlantısının teknik ve ekonomik açıdan daha uygun olduğu kanaatine ulaşmış bulunmaktayız" şeklinde tespitlere yer verildiği görülmektedir.
Davalı idareler tarafından söz konusu rapora itirazda bulunulduğu, itirazlarda raporun Konya 4-TM'yi iletim sisteminin bütününden bağımsız olarak ele aldığı, iletim sistemine yapılacak bağlantıların risklerinin göz önüne alınmadığı, Konya 4-TM'de mevcut olan güç kapasitesinin hesabında 154 kV ve 380 kV'luk bağlantıların aritmetik olarak toplanması suretiyle hatalı olarak hesaplama yapıldığı, söz konusu trafo merkezinde iddia edilen şekilde 459 MW güç kapasitesi bulunmadığı, toplam kapasitenin 325 MW olduğu ve bu kapasitenin 174 MW'lik kısmının 154 kV'luk baradaki kapasite olduğu, kaldı ki Konya 4-TM için hiçbir zaman TEİAŞ tarafından kapasite ilan edilmediği, 380 kV seviyesindeki bağlantı taleplerinin; kaynak türüne göre belirlenen Türkiye kapasitesi, sistem güvenliği, hat maliyeti, kamulaştırılacak alanların büyüklüğü ve sisteme olan bozucu etkileri dikkate alınarak değerlendirildiği, ayrıca hat yatırımlarının sonradan TEİAŞ tarafından üretici şirketlere ödenmesi nedeniyle yatırımların kamu yararına da uygun olmasının ön planda tutulması gerektiği belirtilmiştir.
Davalı TEİAŞ tarafından söz konusu bilirkişi raporunda yer alan tespitlere karşı dosyaya iki adet raporu ibraz edilmiş; "Sertavul RES ve diğer 1 Kasım 2007 Rüzgar Santrali Başvurularının Bağlantı Kapasitelerinin TEİAŞ Tarafından Belirlenmesinde İzlenilen Yönetim İncelenmesi" başlıklı ve 16/10/2015 tarihli raporda "Sertavul RES projesi için Konya-4 TM talebindeki, her bir talep noktasının bara kısa devre güçleri hesaplanarak bağlantı görüşü verilmesi durumu, sistemin güvenli işletilmesi ve enerji sürekliliği açısından belirlenen toplam kapasitenin çok üzerinde bir bağlantı görüşü ortaya çıkarmaktadır. Ülkemiz için, tüm sistemin dahil olduğu bütüncül planlama anlayışı dışında, münferit olarak projelere sadece bara kısa devre gücü prensibi ile görüş verilmesi, sistemin güvenilirliği ve kesintisiz enerji sağlanması yönünden teknik olarak mümkün görülmemektedir.
TEİAŞ'ın toplam RES bağlanabilir kapasitesini belirleme yöntemi, dünyadaki örnekleri ile uyumluluk taşımaktadır ve 1 Kasım 2007'de alınan toplu başvurular için; öncelikle bağlanabilir toplam kapasitenin belirlenmesi, daha sonra da belirlenen bu kapasitenin Trafo Merkezi (TM) bazlı bağlantı kapasiteleri olarak (yukarıdan aşağıya bir yaklaşımla, bütüncül planlama çerçevesinde) dağıtılması gereklidir.
Bu açıklamalar çerçevesinde TEİAŞ tarafından 1 Kasım 2007 Başvuruları değerlendirilirken Sertavul RES'in de içerisinde bulunduğu projeler için görüş verilirken izlenen yöntemin uygun olduğu değerlendirilmektedir." şeklindeki değerlendirmelere, "Sertavul Rüzgar Elektrik Santrali ve diğer 1 Kasım 2007 Rüzgar Santrali Başvurularının Değerlendirme Yönteminin İncelenmesi" başlıklı ve Şubat 2016 tarihli raporda ise özetle "Sertavul rüzgâr elektrik santrali, talepte bulunduğu dört farklı bağlantı noktası mesafesi dikkate alınarak hat mesafesinin oluşturacağı kayıplar göz önünde alındığında; 50 MW gücün 154kWV'luk iletim hattıyla kuşbakışı 30 km mesafeye iletilmesi ile 450 MW'lik gücün 380 kV'luk iletim hattıyla ile kuşbakışı 111 km mesafeye iletilmesi durumu hattın enerji kaybı açısından karşıtaştırılacak olursa 380 kv ile yapılan itetim durumdaki hattır enerji kaybının daha yüksek olduğu aşikârdır. ... Sertavul rüzgar elektrik santrali başvurusu değerlendirmesinde TEİAŞ talepte bulunulan dört farklı bağlanlı noktasının dışında mesafe uzunluğunu göz önüne alarak en yakın TM bağlantı olanr Kararnan'ı uygun bulmuştur. Sertavul rüzgâr elektrik santrali başvurusu için TEİAŞ tarafından alınan bu kararın ilgili dönemde, benzer diğer başvurular içinde verildiğini görülmüştür. Bu çok önemli hususların temini ve riske edilmemesi ve ayrıca açıkladığımız diğer nedenlerden dolayı rüzgâr elektrik santrallerinin çok yüksek gerilim kademesine doğrudan bağlanmalarını sistemin güvenirliği açısından günümüz şartlarında sakıncalı bulduğumuzu bilgilerinize sunarız." şeklinde ve .... İdare Mahkemesi'nin E:... sayılı dosyasına sunulan bilirkişi raporlarının aksi yönünde değerlendirmelere yer verilmiştir.
Olayda, aktarılan yargılama süreci neticesinde TEİAŞ'ın 27/06/2012 tarih ve 2711-24523 sayılı işlemi ile davacının Konya-4 TM için yapmış olduğu bağlantı talebine münhasıran inceleme yapılmış, yapılan inceleme neticesinde düzenlenen bağlantı görüş yazısında ekonomik ve teknik gerekçelere yer verilmiştir. Her ne kadar ... İdare Mahkemesi'nin E:... sayılı dosyasına sunulan bilirkişi raporu ile Karaman TM ve Konya-4 TM'ye yapılacak bağlantılar karşılaştırılarak Konya-4 TM'ye yapılacak bağlantının uygun olduğu belirtilmişse de, söz konusu rapordaki karşılaştırmada birim güç başına altyapı maliyeti belirlenmesi usulü benimsenmiş, Konya 4-TM'ye yapılacak 450 MW'lik bağlantı ile Karaman TM'ye yapılacak 50 MW'lik bağlantının varsayımsal olarak karşılaştırılması suretiyle hesaplama yapılmıştır, oysa TEİAŞ'ın 27/06/2012 tarih ve 2711-24523 sayılı görüş yazısında her iki bağlantı noktasının kurulu gücü eşit kabul edilerek (50 MW) hesaplama yapılmış, öte yandan her iki raporda da iletim hattındaki güç kaybının Konya-4 TM için daha fazla olduğu belirtilmiştir. Ayrıca Ankara 17. İdare Mahkemesi'ne sunulan bilirkişi raporunda Konya 4-TM'de 450 MW güç kapasitesi bulunduğu varsayımından hareket edilerek inceleme yapılmış olmakla birlikte idare tarafından söz konusu trafo merkezinde 325 MW güç kapasitesi olduğu belirtilmiş, 459 TM olarak hesaplama yapılmasının hatalı olduğuna ilişkin olarak TÜBİTAK tarafından hazırlanan iki ayrı rapor dosyaya ibraz edilmiştir.

... İdare Mahkemesi'nin E:... sayılı dosyasına sunulan bilirkişi raporunda münhasıran bağlantı talep edilen Konya 4-TM'ye yönelik olarak teknik ve ekonomik olarak değerlendirme yapılarak 459 MW'lık güç için bağlantının uygun olduğu yönünde kanaat belirtilmiştir. Anılan rapordaki yöntem izlenerek lisans başvurusu yapılan her bir tesis için talep edilen bağlantı kapasitesinin Türkiye çapındaki iletim sisteminden bağımsız olarak incelenmesi ve maliyet hesabı yapılması suretiyle ekonomik ve teknik yönden uygunluk görüşü verilebilecektir. Bununla birlikte TEİAŞ'a Kanunla verilmiş olan " iletim kısıtlarını asgari seviyeye indirecek şekilde iletim şebekesinin planlanması, tesisi, işletilmesi, sistem güvenilirliğinin muhafaza edilmesi" görevi gereğince TEİAŞ'ın Türkiye genelinde sistem güvenliğinin sağlanmasından sorumlu olduğu, bununda TEİAŞ'ın Türkiye çapında yapacağı planlanma sonrasında bağlantı kapasitelerinin belirlemesi ve belirlenen kapasitelere yönelik olarak yapılacak başvuruların mevzuata uygun bir biçimde değerlendirilmesi sonrasında bağlantı görüşü verilmesi suretiyle sağlanacağı, bu durum dikkate alınmadan Konya-4 TM'yi tüm Türkiye'deki iletim sisteminden ayrı bir biçimde değerlendirmeye tabi tutan ve Konya-4 TM için TEİAŞ tarafından açıklanmayan bir kapasiteye yönelik olarak varsayımsal bir hesaplanmaya dayalı olarak düzenlenen bilirkişi raporundaki değerlendirmelerin mevzuata uygun olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Aksi bir yorum TEİAŞ'ın ekonomik olduğu belirlenen (kapasite açıklansın veya açıklanmasın) tüm projelere uygun görüş verme zorunluluğunu ortaya çıkaracak, bu durum ise Türkiye çapındaki iletim sisteminin bütünlüğünü bozucu durumlara sebep olarak verimlilik açısından olumsuz durumlara yol açabilecektir.
Bu itibarla, davacı şirketin Konya-4 TM için yapmış olduğu bağlantı talebine ilişkin olarak aktarılan yargı süreci neticesinde münhasıran inceleme yapıldığı, ekonomik ve teknik gerekçelere yer verilerek oluşturulan bağlantı görüşüne istinaden başvurunun reddedildiği, TEİAŞ tarafından rüzgar elektrik santrallerinin kademeli olarak sisteme entegre edilmesi planlanarak ve iletim sisteminde istenmeyen bozucu etkilerin en aza indirilmesi suretiyle kapasitelerin belirlendiği, Yönetmeliğin 38. maddesinin (f) bendinde belirtilen ekonomik açıdan daha uygun ve daha düşük sistem kaybı kriterlerinin davacı şirketin Konya-4 TM'ye yapmış olduğu başvuru açısından ayrı ayrı irdelendiği, yapılan inceleme neticesinde Konya-4 TM'ye talep edilen bağlantının TEİAŞ tarafından uygun bulunan Karaman TM bağlantısına göre daha yüksek sistem kaybına sahip olduğunun ortaya konulduğu, bu bakımdan davacının Konya-4 TM'ye yapmış olduğu bağlantı talebinin reddedilmesi için Yönetmelik'in 38. maddesinin (f) bendinde belirtilen koşulların mevcut olduğu, ayrıca davacının Konya-4 TM için talep ettiği ve TEİAŞ tarafından açıklanmayan bir kapasiteye bağlantı talebinin TEİAŞ'a kanunla verien eşit taraflar arasında ayrım gözetilmeksizin iletim ve bağlantı hizmeti sunma görevi ile lisans başvurularında özel direkt hat kurma talebinin dikkate alınmayacağı şeklindeki kurala aykırılık teşkil ettiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık, davanın reddi yönündeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukukî isabetsizlik bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın reddi yolundaki ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:.., K:... sayılı temyize konu kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından anılan Mahkeme kararının yukarıda belirtilen GEREKÇEYLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın davacıya iadesine,
5. Dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
6. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 10/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.