14. Hukuk Dairesi 2016/1691 E. , 2018/2033 K.
"İçtihat Metni"....
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 22.10.2014 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabülüne dair verilen 22.10.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmü davalı ... temyiz etmiştir.
Dava konusu eski 455 ada 75 parsel; 455 ada 20 sayılı parselin ikiye ifrazı ile oluşmuş olup, ... Tapu Müdürlüğü" nce gönderilen 17.4.2015 tarihli yazıda; 455 ada 75 sayılı parselin ... oğlu .... ... adına tescil edildiği, ...... 4.Asliye Hukuk Mahkemesi" nin 21.12.1978 tarih ve 1976/139 Esas ve 1978/273 Karar sayılı ilamına istinaden 8/32 payın....6/32 payın .... 6/32 payın ...., 3 erden 6 payın da ... ile ....l adına tescil edildiği, 6/32 hissenin tescilinin de...un isteğine bırakıldığı anlaşılmıştır.
Yeni 10461 ada 8 sayılı parselin tapu kaydında .... 6/32 hissesi müracaatı halinde tescil edilecektir" şerhi bulunmakta olup, 10461 ada 8 sayılı parselin geldisi 455 ada 75 sayılı parsele ait tapu kütüğünün mülahazat başlıklı bölümünde "....un 6/32 hissesi müracaatı halinde tescil edilecektir" ibaresi olup 455 ada 75 sayılı parselde pay ve paydanın eşit olmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece öldüğü anlaşılan...." un mirasçılarına bu şerh bakımından işlem yapılmak üzere süre verilerek pay ve paydanın eşitlenmesi, temin edilecek yeni tapu kaydına göre hüküm tesisi gerekmektedir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Diğer taraftan; paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere HMK"nın 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Somut olaya gelince, davalı ... taşınmaz üzerindeki ağaçlar yönünden muhdesat iddiasında bulunmuş olup, 28.4.2015 havale tarihli bilirkişi kurulu raporuna göre çeşitli sayı ve türlerde ağaçlar tespit edilmiş, ancak mahkemece muhdesat bakımından inceleme ve araştırma yapılmamıştır.
Mahkemece davalının muhdesat savunması doğrultusunda inceleme ve araştırma yapılması ve dava konusu parselde yer alan pay ve payda miktarı eşitlendikten sonra temin edilecek yeni tapu kaydına göre hüküm tesisi gerekirken, belirtilen şekilde inceleme ve araştırma yapılmaksızın hüküm kurulması doğru olmadığından, hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda belirtilen nedenlerle davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 19.03.2018 gününde oybirliği ile karar verildi.