Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2016/8815 Esas 2019/2784 Karar Sayılı İlamı

1. Hukuk Dairesi
Esas No: 2016/8815
Karar No: 2019/2784
Karar Tarihi: 18.04.2019

Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2016/8815 Esas 2019/2784 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacılar, babalarının hukuksal ehliyetinin olmadığı halde taşınmazlarının devri sırasında aldatıldığı ve tapu kaydının hatalı olduğu gerekçesiyle tapu kaydının iptali ve yeni kaydın yapılmasını istemiştir. Davalı ise taşınmazın kendisi tarafından bedeli karşılığında satın alındığını, bedelin bir kısmını banka hesabına yatırdığını ve devir sırasında herhangi bir takyidatın bulunmadığını savunmuştur. Mahkeme, davacıların aktif dava ehliyeti bulunmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar vermiştir. Ancak, temlik yapan kişinin ehliyetsiz olduğu iddiası kamu düzenini ilgilendirdiğinden mahkemece re’sen gözetilmesi gerektiği belirtilmiştir. Aynı taşınmazla ilgili vasi tarafından aynı hukuki nedene dayalı olarak açılan bir dava bulunduğuna dikkat çekilmiş ve bu dava ile birleştirilerek delillerin birlikte değerlendirilmesi ve sonuca varılması gerektiği ifade edilmiştir. Hükmün 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi gereğince bozulmasına karar verilmiştir.
Kanun Maddeleri:
- HMK'nun 166. maddesi: Birden fazla dava açılması halinde mahkeme tarafından davalıların bildireceği delillerin toplanarak birleştirilmesi ve dosyanın birlikte değerlendirilmesi gerektiği hükme bağlanmıştır.
- 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi: Temyize götürülen kararların bozulması halinde mahkemece kararın gerekçeleri açıklanarak yeniden

1. Hukuk Dairesi 2016/8815 E. , 2019/2784 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ-TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali-tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın usulden reddine ilişkin olarak verilen karar davacılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ... "un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacılar, babaları ...’un ... parsel sayılı taşınmazı ..."a temlik ettiğini, ...’in de ..."a devrettiğini, babaları hukuki ehliyete haiz olmadığı halde ... tarafından kandırılarak devrin sağlandığını tescillerin yolsuz olduğunu, resmi senette gösterilen bedelin de ödemediğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile ... adına tescilini istemişlerdir.
Davalı, taşınmazı bedeli karşılığında ...’den satın aldığını, devirden sonra bedelin bir kısmını ...’in banka hesabına yatırdığını, kalanı ise iş yerinde tanıklar huzurunda verdiğini, alırken taşınmazda herhangi bir takyidatın bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, aktif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; çekişme konusu ... parsel sayılı taşınmaz ...’a ait iken 23.07.2014 tarihinde ... 4. Noterliğinde düzenlenen 18.07.2014 tarih ve 3284 yevmiye numaralı vekaletname kullanılarak vekil ... tarafından ...’a, ...’in de 01.08.2014 tarihinde ... temlik ettiği ...’nin kısıtlanması için oğlu ... tarafından ... Sulh Hukuk Mahkemesinde 04.08.2014 tarihinde 2014/678 esas sayılı davanın açıldığı, anılan dava sonunda 06.02.2015 tarihli ilam ile ...’nin kısıtlanmasına karar verildiği, vasi olarak oğlu ...’ın tayin edildiği, eldeki davanın da 04.08.2014 tarihinde açıldığı ve 22.10.2015 tarihinde karara bağlandığı anlaşılmaktadır.
Her ne kadar dava açan kişilerin davada sıfatlarının bulunmadığı düşünülebilir ise de, temliki yapan kişinin ehliyetsiz olduğu iddiası kamu düzenini ilgilendirdiğinden mahkemece re’sen gözetilmesi gerekmektedir.
Eldeki dava ile aynı tarihte temliki yapan ...’nin kısıtlanması için dava açılmış ve yargılama aşamasında ..."ye oğlu ... vasi tayin edilmiştir. Nitekim temyiz aşamasında vasi tarafından aynı taşınmazla ilgili aynı hukuki nedene dayalı olarak iptal tescil davası açıldığı bildirilmiş ancak dosya numarası verilmemiştir. Ne var ki, bu hususlar dikkate alınmaksızın dava açan kişilerin aktif dava ehliyeti bulunmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmesi uyuşmazlığın ortada bırakılması ve kısıtlının menfaatinin göz ardı edilmesi sonucunu doğurur niteliktedir.
Hal böyle olunca, ... vasisi ... tarafından açıldığı belirtilen dava tespit edilerek HMK" nun 166.maddesi uyarınca eldeki dava ile birleştirilip yanların bildirecekleri delillerin toplanması, iddia ve savunma doğrultusunda toplanan delillerin birlikte değerlendirilmesi ve varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
Davacılar vekilinin değinilen yön itibariyle yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan harcın temyiz edene geri verilmesine, 18.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.