19. Hukuk Dairesi 2016/12370 E. , 2017/6659 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
K A R A R -
Davacı vekili, müvekkili şirket ile davalı ....Ltd. Şti. arasında 17/07/2014 tarihinde ticari satımdan kaynaklanan mal alım sözleşmesi akdedildiği, 252.000,00 TL"lik ticari mal temin edilmesi ve bu malların ne şekilde ve hangi şartlar dahilinde teslim alınacağı hususunda anlaşma imzaladıkları, bu malların geçici kabul işlemlerinden sonra müvekkili şirkete fatura ve sevk irsaliyeleri ile birlikte teslim edilmesini müteakip ödeme aracı olarak yine sözleşmede belirtilen tarih ve bedelli avans çekleri tanzim edilmek sureti ile davalı şirkete teslim edildiği, edimlerini yerine getiremeyen davalı ile yapılan görüşmeler neticesinde sözleşme konusu malların veya verilen avans çeklerinin müvekkili şirkete tesliminin istendiği, davalı ... Ltd. Şti’nin bu çeklerin bir kısmını, dava konusu 42.000 TL bedelli bir adet çeki, fatura ve sevk irsaliyesi olmadan diğer davalı ...Ş.’ye temlik ettiğini, geri alması mümkün olmadığından, davaya konu çeklerin verildiği sözleşmenin haklı feshi ve davalılar arasındaki temlik ilişkisi nedeni ile karşılıksız kalan çekler yönünden borçlu olmadığının tespitini, dava konusu çeklerin iptalini, talep ve dava etmiştir.
Davalı ...Ş. vekili, diğer davalı Faktoring müşterisi ... Ltd. Şti. tarafından davacı yana kesilmiş irsaliyeli fatura mevcut olduğu gibi, bu faturadan kaynaklı alacağında temlik edildiğine dair fatura temliği de bulunduğu, davacı ile davalı...Ltd. Şti. arasında çek üzerinde yer almayan sözleşme niteliğindeki yazılı beyanların müvekkiline karşı ileri sürülemeyeceğini belirterek, davanın reddini talep etmiştir.
Davalı, ...Ltd. Şti. yetkilisi, şirketin ticari defter ve kayıtlarını 09/07/2015 günü mahkemede hazır edilmesinin ihtar edildiğini ancak şirketin kayıtlarını tutan ve defterler elinde olan muhasebecinin yurt dışında bulunması nedeniyle, inceleme günü defterlerin hazır edilemeyeceğini beyan etmiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda, ispat yükü kendisine düşen davacı borçlunun iddiasını uygun delillerle kanıtlamasının gerektiği, çek ihdas sebebini ihtiva etmeyen bir kambiyo senedi ise de, ihdas sebebinin ne olduğu ve bu sebebin gerçekleşmemesi nedeniyle senedin bedelsiz kaldığı hususunun kambiyo ilişkisinin tarafları arasında geçerli delillerle kanıtlanabileceği, davacının çeklerin davalı ... Şti’ne avans olarak verildiğini ve mal teslim edilmediğini yazılı delille ispatladığı, bu sebeple davacının bu davalıya karşı davasının kabulüne karar vermek gerektiği, davalılardan...A.Ş. için; 6762 sayılı TTK"nın 590. maddesi gereğince davalı şirketin son hamil olup, borçlunun senet lehtarı aleyhine açtığı menfi tespit davasının kararının bu çeke iyiniyetle hamil olanı bağlamasının mümkün olmadığı, keşideci borçlu ile lehdar arasındaki hukuki ilişkiden kaynaklanan def"ilerin iyiniyetli hamile karşı ileri sürülemeyeceği, keşidecinin lehdara yaptığı ödemenin iyiniyetli hamili bağlamayacağı, olayda davalılardan...A.Ş."nin kötüniyetinin ispat edilemediğinden davacının bu davalı aleyhine açtığı davanın ve dava konusu çekin iptali mümkün olmadığından bu konudaki talebinin de reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava icra takibine konu çekten dolayı borçlu bulunulmadığının tespiti istemine yöneliktir. Dava konusu çekte davacı keşideci, davalı ... Ltd. Şti. lehtar, diğer davalı ...Ş. ise yetkili hamildir. Davalılar arasında factoring sözleşmesi bulunmakta olup, faktoring ilişkisinde çekin bir mal veya hizmet karşılığı verildiğinin belgelenmesi gerekir. Mahkemece davalı...Ltd. Şti.’nin davacıya mal teslimi yapmadığı kabul edilmiş olup, bu durumda çeki faktoring sözleşmesi uyarınca elinde bulunduran... A.Ş.’ye de alacağın temliki hükümleri uyarınca bedelsizlik iddiası ileri sürülebilir. Bu nedenle Mahkemece davalı ...Ş. hakkındaki davanın da kabulü gerekirken yanılgılı gerekçe ile reddi doğru görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde iadesine, 05/10/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.
