Danıştay 6. Daire 2020/488 Esas 2022/5531 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/488
Karar No : 2022/5531

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Avcılar İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazda ruhsata aykırı imalatlar yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 195.338,05 TL para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Avcılar Belediyesi Encümen kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda;dava konusu taşınmazda ruhsatsız yapı yapıldığının, kaçak kısımların alan ölçümlerinin yapılıp ayrıntılı krokinin çizilmesi suretiyle hukuka uygun olarak tanzim edilen yapı tatil tutanağıyla tespitinin yapıldığı, dosyadaki belgelerden ruhsata tabi yapı olduğunun açık olduğu, bu nedenle dosyadaki yapı tatil tutanağı ve ekindeki belgeler değerlendirildiğinde; taşınmazda bulunan ruhsatsız yapıların İmar Kanununun 42. maddesine istinaden idari para cezasına dair işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, ancak temel para cezasının arttırım nedeni olarak gösterilen "Afet/Can ve Mal emniyeti açısından tehlikeli olup olmadığı" ve "Çevre ve görüntü kirliliğine sebebiyet verip vermediği" önermelerine ilişkin olarak Yapı Tatil Tutanağında herhangi bir somut tespitin (fotoğraf, video kaydı, kroki çizimi vb.) yapılmadığı dikkate alınarak para cezasının bu kısımlarında hukuka uyarlık bulunmadığı sonuç ve kanaatine varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin 53.875,38.-TL'lik para cezasına ilişkin kısmının iptaline, 141.462,67.-TL'lik para cezasına ilişkin kısmı yönünden ise davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; dava konusu encümen kararında para cezasının 42. maddenin hangi fıkrası uyarınca verildiğine ilişkin herhangi bir bilgiye yer verilmediği gibi, 25/04/2018 tarihli yapı tatil tutanağı ile aykırılığın tespiti üzerine 3194 sayılı Kanunun 32.maddesinde yer alan mükellefiyetin verilen süreye rağmen yerine getirilmediği yönünde bir tespit olmaksızın ve davaya konu encümen kararında 3194 sayılı Kanun'un 42/3.maddesinin uygulandığı belirtilmeksizin bu fıkraya dayalı olarak para cezası verilmesi mümkün olmayıp usulüne uygun düzenlenmeyen para cezası hesaplama tablosu esas alınarak davacıya 3194 sayılı Kanun'un 42.maddesi uyarınca 195.338,05.-TL idari para cezası verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığından, İdare Mahkemesince 42. maddenin hangi fıkrası uyarınca verildiği açık olmayan para cezasının tamamının iptaline karar verilmesi gerekirken, bu husus göz önünde bulundurulmaksızın para cezasına dair işlemin kısmen iptali, kısmen davanın reddi yolunda verilen Mahkeme kararının, davanın reddine (141.462,67.-TL) ilişkin kısmında hukuki isabet, işlemin iptaline (53.875,38.-TL) ilişkin kısmında ise sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmediği sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, davacının istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının davanın reddine ilişkin kısmının kaldırılmasına, dava konusu encümen kararının 141.462,67.-TL'lik para cezasına ilişkin kısmının iptaline ve İdare Mahkemesi kararının “iptale” ilişkin kısmına yönelik davalı idarenin istinaf başvurusunun ise reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Yapı tatil zaptının, sonrasında davaya konu encümen kararının, bu kararın dayanağı para cezası hesaplama tablosunun, usule ve hukuka uygun olduğu, para cezasına ilişkin ödeme emrinin dahi davacıya gönderildiği ve itiraz edilmeyerek kesinleştiği belirtilerek, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyize konu kararın onanması ve temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : İstanbul İli, Avcılar İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parsel sayılı taşınmazdaki yapıda ruhsat ve eklerine aykırı olarak ilave imalat ve tadilat yapıldığından bahisle düzenlenen … günlü, … cilt/yaprak numaralı yapı tatil tutanağı esas alınarak 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesi uyarınca 112.442,19.-TL para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Avcılar Belediye Encümeni kararının yürütülmesinin durdurulmasına ilişkin ... İdare Mahkemesinin … günlü, E:… sayılı kararı gereği yeniden düzenlenen … günlü, … cilt/yaprak numaralı yapı tatil tutanağına dayanılarak yapı sahibi sıfatıyla davacıya 3194 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca 195.338,05.-TL para cezası verilmesine ilişkin … günlü, … sayılı Avcılar Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 32. maddesinde; "Bu kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya Valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilerek inşaat derhal durdurulur, durdurma yapı tatil zaptının yapı üzerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının ruhsata uygunluğu inceleme sonucunda anlaşılırsa mühür belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 42/3. maddesinde; "18, 28, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 40 ve 41 inci maddelerde belirtilen mükellefiyetleri yerine getirmeyen veya bu maddelere aykırı davranan yapı veya parsel sahibine, harita, plan, etüt ve proje müelliflerine, fenni mesullere, yapı müteahhidine ve şantiye şefine, ilgisine göre ayrı ayrı olmak üzere ikibin Türk Lirası, bu fiillerin çevre ve sağlık şartlarına aykırı olması halinde dörtbin Türk Lirası, can ve mal emniyetini tehdit etmesi halinde altıbin Türk Lirası idari para cezası verileceği hüküm altına alınmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Öte yandan; yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin değerlendirilmesinden, 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca maktu para cezası verilebilmesi için; yapı sahibinin 32. maddedeki mükellefiyetlerini yerine getirmemiş olması gerektiği sonucuna ulaşılmış olup, bu nedenle ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılan yapının mühürlenerek inşaatın durdurulmasından itibaren, yapı sahibine yükümlülüklerini yerine getirmek üzere bir ayı geçmemek koşulu ile bir süre verilmesi durumunda, bu sürenin, herhangi bir süre verilmemesi halinde ise tespit tarihinden itibaren bir aylık sürenin sonunda anılan madde uyarınca maktu para cezası verilebileceği açıktır. Ayrıca, bunun için yasal sürenin bitimini takiben davalı idare tarafından yapıdaki imara aykırılıkların giderilip giderilmediği yolunda yeni, ikinci bir tespit yapılmasına gerek bulunmamakta olup, bu süre içerisinde imara aykırılıkların giderilerek, imkan varsa ruhsata bağlanması hususundaki mükellefiyet tamamı ile ilgililere geçmektedir.
Uyuşmazlıkta; dava konusu ruhsata aykırılıkların 25/04/2018 tarihli yapı tatil tutanağıyla tespit edildiği, idarece yapının ruhsata uygun hale getirilmesi için davacıya özel bir süre verilmediği, bu durumda 3194 sayılı Kanunun 32. maddesi uyarınca yapı tatil zaptının yapıya asılarak tebliğinden itibaren bir ay beklendikten sonra, idarece aynı Kanunun 42/3.maddesine göre işlem tesis edilmesi mümkün iken, yapı tatil zaptının düzenlendiği tarihten bir (1) gün sonra (3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca hesaplanan 3.757,48 TL dahil edilerek) 26/04/2018 tarihli encümen kararı ile davacıya para cezası verildiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, İdari Dava Dairesinin temyize konu kararında belirtilen, "25/04/2018 tarihli yapı tatil tutanağı ile aykırılığın tespiti üzerine 3194 sayılı Kanunun 32.maddesinde yer alan mükellefiyetin verilen süreye rağmen yerine getirilmediği yönünde bir tespit olmaksızın" yönündeki gerekçenin çıkartılması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda; 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davacıya tanınan bir aylık süre beklenilmeden para cezası verilmesi nedeniyle encümen kararında hukuka uyarlık, Bölge İdare Mahkemesi kararının bu kısmında ise sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı tarafın temyiz isteminin reddine,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularının kısmen kabulü ile anılan kararın davanın reddine ilişkin kısmının kaldırılarak, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 12/05/2022 tarihinde, kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.