Danıştay 10. Daire 2017/2949 Esas 2022/2544 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2017/2949
Karar No : 2022/2544

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı / ANKARA
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU: Davacı tarafından, İstanbul Halkalı 1. Or. Mu. A. Kh. ve Kh.Bl.K.lığı emrinde askerlik hizmetini yerine getirirken 08/03/2012 tarihinde aynı birlikte askerlik hizmetini yapmakta olan M. U. adlı erbaşın yetkisiz olarak kullandığı askeri aracın çarpması sonucunda duvar ile araç arasında sıkışarak ağır şekilde yaralandığı ve yaşanan olay sebebiyle maddi ve manevi olarak zarara uğradığından bahisle fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak 13.000,00 TL maddi ve 25.000,00 TL manevi tazminatın davalı idareye başvuru tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılan dava sonucunda, davanın maddi tazminat istemi yönünden reddi, manevi tazminat istemi yönünden kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda verilen (kapatılan) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının (... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının) davalı idare tarafından kabule ilişkin kısmının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, hükmedilen manevi tazminatın yersiz ve aşırı olduğu, manevi tazminata işletilecek yasal faizin başlangıç tarihi olarak karar tarihinin esas alınması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan kararın temyize konu kısmının hükmedilen manevi tazminata işletilecek yasal faizin başlangıç tarihi yönünden düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 1. maddesi hükmü gereğince, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi'nin kapatılmasıyla Danıştay'a ve idare mahkemelerine gönderilen dosyalara ilişkin uyuşmazlıkların çözümünün, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'na tabi olması nedeniyle işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararının davacının manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin kısmının incelenmesi:
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın yasal faizin başlangıç tarihi dışında kalan manevi tazminat isteminin kısmen kabulüne ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, davalı idarenin dilekçesinde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Askeri Yüksek İdare Mahkemesi kararının hükmedilen manevi tazminata olay tarihinden itibaren yasal faiz işetilmesine ilişkin kısmının incelenmesi :
Faiz; en basit biçimiyle, idarenin tazmin borcu bağlamında; kişilerin, idarenin eylem ve/veya işlemlerinden dolayı uğradıkları zararların giderilmesi istemiyle başvurmalarına karşın, idarenin zararı kendiliğinden ödemeyip, yargı kararıyla tazminata mahkûm edilmesi sonucunda, idarenin temerrüde düştüğü tarihten tazminatı ödediği tarihe kadar geçen süre için 3095 sayılı Kanuna göre hesaplanacak tutarı ifade etmektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun, uyuşmazlık bakımından ön karar başvurusunda bulunulduğu tarihteki haliyle 13. maddesinde, idari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gerektiği; bu isteklerinin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren dava süresi içinde dava açılabileceği kuralı yer almaktadır.
Anılan maddede, idari eylemler nedeniyle uğranılan zararın tazmini için idareye başvuruda bulunulmasının, dava ön şartı olarak öngörülmesi ve zararın idare tarafından en erken bu tarihte sulhen ödenebilecek olması nedeniyle yargı yerince hükmedilecek tazminat miktarına, ön karar için idareye yapılan başvuru tarihi, adli yargıda dava açılması halinde adli yargıda dava açıldığı tarih itibarıyla yasal faiz uygulanması, Danıştay'ın yerleşik içtihatlarıyla kabul edilmiştir.
Bakılan davada, Mahkemece, hükmedilen manevi tazminata davacının yaralandığı 08/03/2012 tarihinden itibaren yasal faiz işletildiği görülmüştür.
Danıştay'ın yerleşik içtihatlarında da yer aldığı üzere, faizin başlangıç tarihine, davalı idarenin temerrüde düştüğü, dolayısıyla davacının idareye başvuru tarihi olan 12/11/2013 tarihi yerine, olay tarihinin esas alınmasında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Ayrıca dava dilekçesinde de davacı tarafından idareye başvuru tarihinden itibaren faize hükmedilmesi talep edilmiştir.
Bu nedenle temyize konu kararın hüküm fıkrasında yer alan "3. Hükmedilen manevi tazminat miktarına davacının yaralandığı 08/03/2012 tarihinden ödeme tarihine kadar yıllık %9 (YÜZDE DOKUZ) yasal faiz YÜRÜTÜLMESİNE," ibaresinin "3. Hükmedilen manevi tazminat miktarına idareye başvuru tarihi olan 12/11/2013 tarihinden ödeme tarihine kadar yasal faiz yürütülmesine" şeklinde düzeltilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin esas yönünden REDDİNE, yasal faizin başlangıç tarihi yönünden KABULÜNE,
2. Davacının maddi tazminat isteminin reddi, manevi tazminat isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi yolunda verilen (kapatılan) Askeri Yüksek İdare Mahkemesi … Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının (... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının) temyize konu kabule ilişkin kısmının yukarıda belirtildiği şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
3. Dosyanın, davanın görüm ve çözümünde yetkili olan … İDARE MAHKEMESİNE GÖNDERİLMESİNE; kararın … İdare Mahkemesine ve taraflara bildirilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 16/05/2022 tarihinde esas yönünden oy birliğiyle, yasal faizin başlangıç tarihi yönünden oy çokluğuyla karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
Davacı tarafından davalı idareye başvuru tarihten itibaren hükmedilecek maddi ve manevi tazminat miktarına faiz işletilmesi talep edilmişken, Mahkemece taleple bağlılık ilkesini aşar şekilde hükmedilen manevi tazminat miktarına olay tarihinden itibaren faiz işletilmesi; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın düzeltilerek onanmasını gerektiren, "yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hata ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlık" kapsamında bulunmayıp, anılan maddenin 2. fıkrasının (b) bendi uyarınca kararın bozulmasını gerektiren, "hukuka aykırılık" teşkil ettiğinden, temyize konu kararın, bu kısmı yönünden yeniden bir karar verilmek üzere bozulması gerektiği oyuyla aksi yönde oluşan Daire kararına katılmıyorum.