Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2021/11290 Esas 2022/7506 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda: Davanın kısmen kabulüne dair verilen yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmün Yargıtay'ca incelenmesi, asıl davanın davacısı ... ve davalı Hazine vekillerince verilen dilekçe ile istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:

- K A R A R -

Asıl ve birleştirilen davalar, 4721 sayılı TMK'nın 1007. maddesi uyarınca uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
Mahkemece bozma ilamına uyularak asıl ve birleştirilen davaların kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, asıl davanın davacısı ... ve davalı Hazine vekillerince temyiz edilmiştir.
1- TMK'nın 1007. maddesi gereğince açılan tazminat davaları, dava açıldığı tarihte tazminat miktarının davacı tarafça tam ve kesin olarak belirlenmesi mümkün olmadığından HMK'nın 107/1. maddesi uyarınca belirsiz alacak davası niteliğinde olup belirsiz alacak davasında zamanaşımı yalnızca dava açılan kısım için değil, tüm dava için kesilir. 6100 sayılı HMK'nın hükümleri gereğince, davacının iddianın genişletilmesi yasağına tabi olmaksızın, davanın başında belirtmiş olduğu alacak talebini HMK'nın 107/2. maddesi hükmüne göre bilirkişi raporu ile tam ve kesin olarak belirlendiği anda arttırması mümkündür. HMK'nın 107/2. maddesi gereğince yapılacak bu artırım bir ıslah olmadığı gibi, bu artırım nedeniyle zamanaşımının gerçekleştiğinden de söz edilemez.
Bu itibarla, Yargıtay (Kapatılan) 20. Hukuk Dairesi'nin 06/11/2019 gün ve 2018/5868 Esas, 2019/6326 Karar sayılı bozma kararına uyularak istemin bir kısmının reddine karar verilmiş ise de bozma kararı maddi hataya dayalıdır.
Davacı vekilince fazlaya ilişkin hakları saklı tutularak ve davanın belirsiz alacak davası olduğu dava dilekçesinde açıkça belirtilerek 10.000,00-TL üzerinden dava açılmış, talep arttırımına ilişkin nispi harcı da yatırmıştır.
Bu nedenlerle ve maddi hataya dayalı bozma kararı taraflar lehine usuli kazanılmış hak oluşturamayacağından, mahkemece ıslahı gözönünde tutarak hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi,
Doğru olmadığı gibi;
2- Bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır. Alınan rapor, hüküm kurmaya elverişli değildir. Şöyle ki;
a) Dava konusu ... ilçesi, ... köyü, ... parsel sayılı taşınmaz arsa niteliğindedir.
Değer biçmeye ilişkin hükümleri kıyasen uygulanan; Kamulaştırma Kanunu'nun kıymet takdir esaslarını belirten 11. maddesinin 1.fıkrasının arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca, arsaların bedelinin değerlendirme gününden önceki özel amacı olmayan emsal satışlara göre hesaplanması zorunludur.
Bu itibarla, emsal satışların değerlendirme tarihindeki karşılıklarının fiyat artış endekslerinin uygulanması suretiyle tespiti, bundan sonra emsal ile dava konusu taşınmazın eksik ve üstün yönlerinin neler olduğu ve oranları açıklanmak suretiyle değer biçilmesi gerekir
Hükme esas alınan raporda bu yönteme uyulmadan emsal satış ilanlarına göre soyut ifadelerle değer biçildiğinden rapor geçersizdir.
Bu durumda; taraflara, değerlendirme tarihinden önceki tarihli, dava konusu taşınmaza yakın bölgelerden ve yakın zaman içinde satışı yapılan benzer yüzölçümlü satışları bildirmeleri için imkan tanınması, lüzumu halinde re'sen emsal celbi yoluna gidilmesi, taşınmazın, değerlendirme tarihi itibarıyla, emsal alınacak taşınmazın ise satış tarihi itibarıyla imar ya da kadastro parselleri olup olmadığı ilgili Belediye Başkanlığı ve Tapu Müdürlüğü'nden sorulması, ayrıca dava konusu taşınmazın; imar planındaki konumu, emsallere ve değerini etkileyen merkezi yerlere olan uzaklığını da gösterir krokisi ve dava konusu taşınmaz ile emsal taşınmazların re'sen belirlenen vergi değerleri ve emsal taşınmazların satış akit tablosu getirtilerek, dava konusu taşınmazın değerlendirmeye esas alınacak emsallere göre ayrı ayrı üstün ve eksik yönleri ve oranları açıklanmak suretiyle yapılacak karşılaştırma sonucu değerinin belirlenmesi bakımından, yeniden oluşturulacak bilirkişi kurulu marifetiyle mahallinde keşif yapılarak alınacak rapor sonucuna göre hüküm kurulması gerektiğinin düşünülmemesi,
b) Dava konusu taşınmaz üzerindeki yapıya değerlendirme yılına ait Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nca yayımlanan Yapı Yaklaşık Birim Maliyetleri Hakkında Tebliğe göre resmi birim fiyatları esas alınıp, yıpranma payı da düşülerek değer biçilmesi gerekirken, bu yönteme uyulmadan eksik inceleme ile hüküm kurulması,
Doğru görülmemiştir.
Davacı ... ve davalı Hazine vekilinin temyiz yerinde görüldüğünden hükmün açıklanan nedenlerle HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davacı ...'den peşin alınan temyiz harcının istenildiğinde iadesine, 26/04/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.