16. Hukuk Dairesi 2016/11676 E. , 2019/5583 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu ... Köyü çalışma alanında bulunan 218 ada 12 parsel sayılı 231,15 metrekare, 218 ada 13 parsel sayılı 176,81 metrekare ve 213 ada 72 parsel sayılı 295,72 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar sırasıyla tarla, ahşap ev ve arsa ve bahçe vasıflarıyla davalılar adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ..., çekişmeli taşınmazların bir kısmının devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğu iddiasına dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, davacının dava açmakta aktif husumeti bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, varılan sonuç dosya kapsamına ve yasal düzenlemelere uygun düşmemektedir. Çekişme konusu 218 ada 12 ve 13 ve 213 ada 72 parsel sayılı taşınmazlar ile davacıya ait 213 ada 62 parsel sayılı taşınmazın Kadastro Müdürlüğünce gönderilen krokide yola komşu vaziyette oldukları anlaşılmakta olup davacı ... vekili, iddiasına konu kısmın davacı ve tüm köylülerce kadimden beri yol olarak kullanıldığını ileri sürerek, çekişme konusu taşınmazların bir bölümünün köy umumi yolu olduğu iddiasıyla dava açmıştır. 3402 sayılı Kanun"un 16. maddesinde, yolların ilke olarak özel mülkiyete konu olamayacağı, haritasında gösterilmekle yetinileceği hükme bağlanmıştır. Umumi köy yolları da bütün köylünün kullanımına açık kamu malı niteliğindedir. Hukuk Genel Kurulunun 15.11.2006 tarih, 2006/14-729 Esas, 2006/723 Karar sayılı ilamında da açıklandığı üzere, tüm köylünün kullanımına açık kadim yolun özel mülkiyete konu edilmesi halinde, buradan yararlanan kişilerin meşru, kişisel ve güncel yararları, kısaca hukuki yararları ihlal edilmiş olmaktadır. Bu durumda da köy sakinlerinden bir ya da bir kaçının özel mülkiyete konu edilen yerin, yeniden yol olarak terkinini istemekte korunmaya değer hukuki yararları bulunduğu kuşkusuzdur. 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 16. maddesinde, yollar da kamu malları arasında sayıldığı için özel kanunlardaki hükümler dışında özel mülkiyete konu olamazlar ve zamanaşımı yoluyla kazanılmaları mümkün değildir. Bu açıklamalardan anlaşıldığı üzere, tüm köyün ve köylünün yaşama düzenini, yerleşimini yakından ilgilendiren, bütün köylünün kullanımına açık kamu malı niteliğinde bulunan ve davalı adına tapuya bağlanan dava konusu köy yolunun eski haline getirilmesinde ve bu yoldan köylülerin yararlanabilmesinin sağlanmasında, dolayısıyla tapu iptal ve terkin davasını açmakta, köyde oturan ve kendi kullanımı engellenen davacının aktif dava ehliyeti bulunduğu gibi, davacının dava açmakta hukuki yararının bulunduğu da her türlü duraksamadan uzaktır. Hal böyle olunca, mahkemece işin esasına girilerek, tarafların iddia ve delilleri toplanıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi isabetsiz olup, davacı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edene iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
