MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar taraf vekillerince yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ..."ün raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakanlar ... ve ..."un maliki oldukları ... ada ..., ... ada ... ve ..., ... ada ... ve ..., ... ada ..., ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar ile ... ada ..., ... ve ... nolu parsellerdeki bağımsız bölümleri davalılara satış suretiyle temlik ettiklerini, yapılan işlemlerin mirasçıdan mal kaçırma amaçlı bedelsiz ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek miras payları oranında tapu iptal ve tescile karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, çekişme konusu ... ada ..., ... ve ... nolu parseller bakımından davayı kabul ettiklerini, ... ada ... ve ... nolu parsellerin murisler ile bir bağlantısının bulunmadığını, üçüncü kişilerden satın aldıklarını, diğer parseller yönünden ise kök murisin borcunu ödediklerini, intikalden sonra mirasçıları tarafından tapuda kendilerine temlik yapıldığını belirtip davanın reddini savunmuşlardır.
Davanın kısmen kabulüne ilişkin olarak verilen karar Dairece; “... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazların mirasbırakanlar ile bir bağlantısının bulunmadığı, üçüncü kişilerden davalıların satın alma suretiyle edindikleri gözetildiğinde bu parseller bakımından davanın reddine karar verilmiş olmasında bir isabetsizlik yoktur. Davacının bu yöne değinen temyiz itirazları yerinde görülmediğinden reddine... yapılan araştırma ve uygulama sonucu çekişme konusu ... ada ..., ... ada ... ve ..., ... ada ... ve ... ve ... ada ... parsel sayılı taşınmazların resmi akitte gösterilen değeri ile o tarihteki gerçek değerleri arasında açık nispetsizlik bulunduğu, muris ..."un varlıklı bir insan olup mal satma
ihtiyacının olmadığı, ayrıca akit tarihinde davalıların yaşlarının küçük olduğu, alım güçlerinin bulunmadığı dosya kapsamıyla sabittir. O halde; belirlenen bu olgular, yukarıda açıklanan ilkelerle birlikte değerlendirildiğinde anılan taşınmazlardaki payların mirasbırakan tarafından davalılara temlikinin bedelsiz, muvazaalı ve mirasçıdan mal kaçırma amaçlı olduğu sonucuna varılmaktadır. Hâl böyle olunca; ... ada ..., ... ada ... ve ..., ... ada ... ve ... ve ... ada ... parsel sayılı taşınmazlarda muris ... tarafından davalılara temlik edilen payları belirlenerek, o paylar üzerinden davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1919 doğumlu mirasbırakan ...’un 01.07.2004 tarihinde ölümü ile geride mirasçı olarak çocukları olan davacı ..., davalılar ..., ..., ... ile dava dışı ..., ... ile dava dışı eşi ...’nin kaldıkları çekişme konusu ... ada ..., ... ada ... ve ..., ...ada ... ve ..., ... ada ... parsel sayılı taşınmazlar kök mirasbırakan ... adına kayıtlı iken ölümü ile 1/4’er pay ile çocukları ..., ..., ... ve davacıların mirasbırakanı ... adına intikal ettiği, ..., ..., ... ile mirasbırakan ..."un 1975 yılında miras paylarını 1/3’er pay ile davalılar ..., ... ve ...’e satış suretiyle temlik ettikleri, dava konusu ... ada ... ve ... nolu parsellerin ise davalılar tarafından üçüncü kişilerden satın alındığı çekişme konusu .... ada ... parsel sayılı taşınmaz 1/3"er paylarla davalılar ..., ... ve ... adına kayıtlı iken, 05.12.2012 tarihinde ... 1. Noterliği"nin 24.10.2011 tarihli inşaat sözleşmesi gereğince inşa edilecek taşınmaza karşılık olmak üzere, 1/3"er paylarının 1/10"u üzerlerinde kalacak şekilde 7/10 paylarını dava dışı ... İnşaat Ltd Şti"ye temlik ettikleri, 30.04.2015 tarihli kat irtifakı tesisi ile 25 adet bağımsız bölümdeki 1/10’ar payın davalılar, 7/10’ar payın ise dava dışı ... İnşaat Limited Şirketi adına tescil edildiği, davalılar ile dava dışı ... İnşaat Ltd Şti arasında düzenlenen tarihsiz liste başlıklı belgeden 1 ve 23 nolu bağımsız bölümün davalı ...’e, 5 ve 6 nolu bağımsız bölümün davalı ...’e, 7 ve 8 nolu bağımsız bölümün davalı ... adına tescil edileceğinin kararlaştırıldığı, dava dışı ... İnşaat Ltd Şti’nin de anılan sözleşme uyarınca 06.05.2015 tarihinde 1 ve 23 nolu bağımsız bölümdeki 7/10 payını davalı ...’e, 5 ve 6 nolu bağımsız bölümdeki 7/10 payını davalı ...’e, 7 ve 8 nolu bağımsız bölümdeki 7/10 payını davalı ...’e temlik ettiği, çekişme konusu ...ada ... parsel sayılı taşınmaz 1/3"er paylarla davalılar ..., ... ve ... adına kayıtlı iken, 24.02.2012 tarihinde 1/3"er paylarının 5/48’i üzerlerinde kalacak şekilde 33/48 paylarını dava dışı ... İnşaat Ltd Şti"ye temlik ettikleri, 25.06.2015 tarihli kat irtifakı tesisi ile ... adet bağımsız bölümün 5/48’er payının davalılar, 33/48 payının dava dışı ... İnşaat Ltd Şti adına tescil edildiği, dava dışı şirketin, 14.07.2016 tarihinde adına tescil edilen 30 adet bağımsız bölümdeki (A blok 1, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21, 25, 29, 34, 35 nolu bağımsız bölümler ile B blok 4, 5, 17, 18, 20, 24, 27, 52, 55 nolu bağımsız bölümler) 33/48’er payını eşit olarak davalılara temlik ettiği, davalıların da adlarına tescil edilen 71 adet bağımsız bölümdeki ( A blok 2, 10, 11, 12, 22, 23, 24, 26,27, 28, 30, 31, 32, 33, 36, 37, 38 nolu bağımsız bölümler ile B blok 1, 2, 3,6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 19, 21,23, 25, 28, 29, 31, 32, 34, 35, 36, 37, 38, 40, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 47, 48, 49,50, 51, 53, 54, 56, 57, 59, 60, 61, 62, 63, 65, 66, 67, 68, 69, 70 bağımsız bölümler) 5/48’er paylarını dava dışı ... İnşaat Ltd Şti’ye temlik ettikleri, B blok 58 nolu bağımsız bölümde dava dışı ...’in 27.06.2018 tarihli satış ile tam pay ile malik olduğu anlaşılmaktadır.
Hemen belirtilmelidir ki; dava açıldıktan sonrada sınırlayıcı bir neden bulunmadığı takdirde dava konusu malın veya hakkın üçüncü kişilere devredilebilmesi tasarruf serbestisi kuralının bir gereği, hak sahibi veya malik olmanın da doğal bir sonucudur. Usul Hukukumuzda da ayrık durumlar dışında dava konusu mal veya hakkın davanın devamı sırasında devredilebileceği kabul edilmiş, 6100 sayılı HMK"nın 125. maddesinde dava konusunun taraflarca üçüncü kişiye devir ve temliki halinde yapılacak usulü işlemler düzenlenmiştir. Anılan düzenlemeye göre, iki taraftan biri dava konusunu (müddeabihi) bir başkasına temlik ettiği takdirde diğer taraf seçim hakkını kullanmakta dilerse temlik eden ile olan davasını takipten vazgeçerek davayı devralan kişiye yöneltmekte, dilerse davasına temlik eden kişi hakkında tazminat davası olarak devam edebilmektedir.
Bu usul kuralının kendiliğinden (re"sen) gözetilmesi gerektiği de açıktır.
Somut olayda, ... ada ... parsel sayılı taşınmazda B blok 58 nolu bağımsız bölümün 25.06.2015 tarihli kat irtifakı tesisi ile 5/48’er payının davalılar adına tescil edildiği, güncel tapu kaydından ise 27.06.2018 tarihi itibari ile dava dışı kişi adına kayıtlı olduğu anlaşılmakla, anılan bağımsız bölümün tedavüllü tapu kaydı da getirtilerek yargılama aşamasında dava dışı 3. kişiye temliki nedeniyle 6100 sayılı HMK"nın 125. maddesi hükmü uyarınca, davacı tarafa seçimlik hakkı hatırlatılarak davayı ne şekilde sürdüreceğinin sorulması ve bu yöndeki usulü eksiklik giderildikten sonra işin esası bakımından bir karar verilmesi gerektiği açıktır.
Öte yandan, çekişme konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmazın kat karşılığı inşaat sözleşmesi getirtilmeksizin hangi bağımsız bölümlerin davalılara isabet ettiği saptanmadan tüm bağımsız bölümleri kapsar şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hal böyle olunca çekişme konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmazda davalı ... adına kayıtlı 1 ve 23 nolu bağımsız bölümdeki 8/10 payın, davalı ... adına kayıtlı 5 ve 6 nolu bağımsız bölümdeki 8/10 payın, davalı ... adına kayıtlı 7 ve 8 nolu bağımsız bölümdeki 8/10 payın dava tarihinden önce ölen mirasçı ...’nin payını da kapsar şekilde davanın kabulüne (mirasbırakan ...’tan intikal eden payın ¼ olduğu da gözetilmek suretiyle), diğer bağımsız bölümler yönünden davanın reddine, çekişme konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmazın kat karşılığı inşaat sözleşmesi getirtilerek davalılara isabet eden bağımsız bölümler yönünden davanın kabulüne (mirasbırakan ...’tan intikal eden payın ¼ olduğu da gözetilmek suretiyle), diğer bağımsız bölümler yönünden davanın reddine, çekişme konusu ... ada ... ve ..., ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar yönünden dava tarihinden önce ölen mirasçı ...’nin payını da kapsar şekilde davanın kabulüne (mirasbırakan ...’tan intikal eden payın ¼ olduğu da gözetilmek suretiyle), çekişme konusu ... ada ... parseldeki B blok 58 nolu bağımsız bölüm yönünden kat karşılığı inşaat sözleşmesindeki anlaşma da gözetilmek suretiyle yukarıda belirtildiği şekilde HMK"nun 125. maddesi uyarınca işlem yapıldıktan sonra bir karar verilmesi gerekirken değinilen hususlar gözardı edilerek yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsizdir.
Tarafların değinilen yönlere ilişkin temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 17.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.