Mahkemesi :İş Mahkemesi

Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun Geçici 7. maddesi uyarınca davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir. Anılan Kanunun 6. maddesinde ifade edildiği üzere, "sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamaz ve vazgeçilemez." Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re"sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
506 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesi ile “işveren; ...sigortalıları çalıştıran... kişiler...” olarak tanımlandığı, yine 5510 sayılı Kanun’un 12’inci maddesi ile “işveren; 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar” olarak tanımlandığı, hizmet tespitine yönelik davalarda, çalışma ilişkisinin nitelik ve süresinin belirlenmesinde, bu yöndeki işyeri bilgi ve belgelerine ulaşılmasında, bir başka deyişle, davanın sübutu, kanıtlama yükümlülüğü ve verilen kararın infazı açısından, işverene husumet yöneltilmesi zorunludur.
İnceleme konusu davada; davacının, davalıya ait olduğu iddia edilen malikanede 01.03.1999 ile 13.12.2008 tarihleri arası bahçıvan olarak çalıştığından bahisle, belirtilen tarihler arasındaki hizmetinin tespit edilmesini talep ettiği, mahkemece davacının davalı ile arasında iş kanunu kapsamında iş sözleşmesinin kurulmadığı kanaatine varıldığından; davanın reddine karar verildiği anlaşılmış ise de, yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya yeterli ve elverişli değildir.
Davacının çalışmalarının kuruma bildirilmemesinden çalışma dönemindeki işveren sorumlu olup, bu kapsamda öncelikle çözümlenmesi gereken husus, çalışmanın geçtiği dönemdeki işveren veya işverenlerin kimler olduğunun tespitidir.
Mahkemece, işverenin tespiti bakımından, öncelikle, bahsolunan malikanenin tapu kaydı ilk tesis ve tedavülleriyle celp edilip, davacının işyeri ve işvereni belirlenmeli; gelen tapu kayıtlarından malikin davalı olduğunun anlaşılması halinde yabancı şahıs olan davalıya yöntemince tebligat yapılarak (ilgili şahsın yurtdışında yaşıyor olması halinde, yurtdışında olan ve Türk vatandaşı olmayan şahıslara yapılacak tebligat yöntemi dikkate alınarak); taraf teşkili sağlanmalı ve bu kapsamda çalışma iddiası irdelenmeli, sonucuna göre karar verilmelidir.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki ilkeler gözetilmeksizin eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli, hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 20.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.