MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki alacak davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın dava şartı yokluğundan reddine yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı, davalının davacı bankanın ... Şubesi"nden 3.749,01USD para çektiğini, ancak ödenen meblağın ... Şube müşterisi ... TC numaralı ..."e aitken sehven davalıya ödendiğini, dava dışı ..."in 19.11.2015 tarihinde ... Şubesi"ne müracaat etmesi ile durumun farkedildiğini ve sehven yapılan işlem nedeniyle tutarın iadesi için davalıya ihtarname keşide edildiğini ancak davalının ödeme yapmadığını, 3.749,01 USD alacağını USD’ye uygulanan en yüksek banka mevduat faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalıya dosyada gider avansı olmadığı gerekçesi ile dava dilekçesi tebliğe çıkarılmamıştır.
Mahkemece, davacı vekilinin kendisine verilen iki haftalık kesin süre içerisinde yatırması gereken ve dava şartı sayılan gider avansını mahkeme veznesine yatırmadığı gerekçesiyle davacının davasının 6100 sayılı HMK"nın 114/1-g maddesindeki dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekilince temyiz edilmiştir.
HMK.nun 120. maddesine göre;
(1) Davacı, yargılama harçları ile her yıl Adalet Bakanlığınca çıkarılacak gider avansı tarifesinde belirlenecek olan tutarı, dava açarken mahkeme veznesine yatırmak zorundadır.
(2) Avansın yeterli olmadığının dava sırasında anlaşılması hâlinde, mahkemece, bu eksikliğin tamamlanması için davacıya iki haftalık kesin süre verilir.
HMK"nun 114/g maddesinde gider avansı dava şartı olarak düzenlenmiştir. ...nun 115/2 ve 120 maddelerinden ve 30.09.2011 tarihli resmi gazetede yayımlanan HMK gider avansı tarifesinin 1 ve 6 maddelerindeki düzenlemelerden gider avansının davanın açılması sırasında alınmasının şart olmadığı mahkemenin sonradan da bu eksikliği kesin süre vererek ikmal ettirebileceği anlaşılmaktadır.
Davanın açıldığı tarihte eksik veya hiç gider alınmamış olsa bile gider avansı dava şartı olmakla hüküm verilinceye kadar ikmal ettirilebilir. Bu durum, davanın her aşamasında re"sen gözetilmesi gerekir. Gider avansının yatırılmaması halinde dava usulden red edilir. Tarafların bazı usuli işlemleri belli bir süre içinde yapmaları için hakimin bir tarafa kesin mehil verebileceği HMK"nun 94 ve devamı maddelerinde ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Kesin mehil, davanın en az masrafla ve sürüncemede bırakılmadan bir an evvel sonuçlanmasını temin için hakime tanınan yasal takdir yetkisidir. Ancak, kesin mehil verilen işlemin yapılmaması, bir hakkın ortadan kalkması sonucunu doğurduğundan bu konudaki kararın yasaya uygun olması zorunludur. Bu nedenle HMK"da taraflara verilecek kesin süreye ilişkin ara kararlarda, yapılması gereken işlerin neler olduğunun açıklıkla belirtilmesi, tanınan sürenin yeterli ve elverişli olması, süreye uyulmamasının doğuracağı sonuçların açıklanması ve bu konuda tarafın uyarılması gereklidir. Aksi takdirde kesin mehle uymama, hukuki sonuç doğurmaz.
Somut olayda, mahkemece, 530,00 TL eksik gider avansının iki haftalık kesin süre içerisinde yatırılması ihtaratını içerir davetiyenin davacı vekiline 07.04.2016 tarihinde usulüne uygun olarak tebliği edildiği, davacı vekili tarafından temyiz dilekçesi ekinde sunulan dekont evrakına göre ise, davacı vekilinin 530,00 TL"lik gider avansını 11.04.2016 tarihinde "PTT kanalı ile" dosyaya yatırdığı, UYAP sistemi üzerinden yapılan incelemede de, bu bedelin 06.05.2016 tarihinde (karar tarihinden sonra) tahsilat makbuzu olarak sisteme aktarıldığı anlaşılmaktadır.
Buna göre, her ne kadar mahkemece, verilen kesin süre içerisinde davacı vekili tarafından gider avansının yatırılmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiş ise de, yukarıda açıklandığı üzere, davacı vekili tarafından, gider avansının iki haftalık kesin süre içerisinde yatırılması ihtaratını içerir davetiyenin tebliğinden sonra süresi içerisinde (530,00 TL) gider avansı yatırılmış olduğu anlaşılmakla, mahkemece bu yön göz ardı edilerek yazılı şekilde davanın usulden reddine karar verilmesi doğru görülmemiş, bu husus bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün HUMK.nun 428. maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nın 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 10/12/2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.