16. Hukuk Dairesi 2016/11213 E. , 2019/5544 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı ..., ... İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 567 ada 1, 2, 3, 4, 5, 6 nolu parseller ve 570 ada 8 nolu parsele komşu olan ve kadastro sırasında dere yatağı olarak tespit harici bırakılan taşınmaz hakkında, irsen intikal ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne, fen bilirkişinin raporunda (A) harfi ile yeşil boyalı olarak gösterilen 18.022,35 metrekare taşınmazın davacı ... adına tesciline karar verilmiş; hüküm, ... vekili ve Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmaz bölümüne ait 1989 tarihli hava fotoğrafları temin edilerek, bu hava fotoğraflarının kadastro teknisyeni tarafından yapılan incelemesi sonucu düzenlenen rapora istinaden davanın kabulüne ilişkin hüküm kurulmuş ise de, yapılan inceleme ve araştırma karar vermek için yeterli bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmazın dere yatağı olduğu belirtilerek tescil harici bırakıldığı anlaşıldığına göre, öncelikle 3402 sayılı Kanun’un 17. maddesinde belirtilen koşulların sağlanıp sağlanmadığı irdelenmelidir. O halde doğru sonuca ulaşabilmek için, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait üç ayrı tarihte çekilmiş stereoskopik hava fotoğrafları dosyaya celp edilmeli, jeodezi ve fotogranametri mühendisine hava fotoğrafları üzerinde steoroskopik inceleme yaptırılmalı, ardından dava konusu taşınmaz başında mahalli bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç kişilik ziraat bilirkişi kurulu, jeoloji ve fen bilirkişilerinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşif esnasında dinlenilecek mahalli bilirkişiler ve tanıklardan, taşınmazın öncesinin ne olduğu, taşınmaz üzerinde zilyetliğin bulunup bulunmadığı, varsa hangi tarihte ve ne zaman başladığı, zilyetliğin sürdürülüş biçimi, kimden kime ve nasıl intikal ettiği, imar-ihya edilip edilmediği, edilmişse imar-ihyanın tamamlandığı tarihin etraflıca sorularak, maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasında oluşacak çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeye çalışılmalı; üç kişilik ziraat bilirkişi kurulundan, taşınmazın hava fotoğraflarının çekildiği tarihe göre kültür arazisi niteliğinde bulunup bulunmadığı, imar ve ihyasının tamamlanıp tamamlanmadığı, kadastro tespit tarihine kadar koşullarına ve ekonomik amaca uygun 20 yıllık zilyetlik süresinin dolup dolmadığı konusunda gerekçeli, denetime açık rapor alınmalı; jeoloji bilirkişisinden, taşınmazın aktif dere ya da dere yatağı içerisinde kalıp kalmadığı hususunda rapor alınarak tescili istenen taşınmazın niteliğinin kesin bir şekilde belirlenmesine çalışılmalı; fen bilirkişisinden keşfi takibe ve denetime imkan verir krokili rapor alınmalı ve bundan sonra toplanacak tüm delillerle birlikte değerlendirilerek, TMK m.713/4’deki ilanlar da yapılmak suretiyle bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik inceleme ve araştırmayla yetinilerek yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden davalı ..."na iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
