10. Hukuk Dairesi 2018/2748 E. , 2019/1379 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamında belirtildiği şekilde, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı Kurum ve davalılardan ... Gıda ve İth. Maden. Nak. Özel Eğitim Hizm. Tic. San. A.Ş. avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Eldeki davada, mahkemece verilen 06.11.2014 tarihli karar, Dairemizin 28.03.2017 günlü ve 2016/17166 Esas, 2017/2625 Karar Sayılı ilamıyla; “...Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı). Bu nedenle, usuli kazanılmış hakların dikkate alınması gereklidir. Diğer taraftan, dava konusu edilen tedavi masraflarının davalı ... Gıda ve İth. Maden. Nak. Özel Eğitim Hizm. Tic. San. A.Ş.’den talep edilememesi” gereğine işaret edilerek, yeniden bir karar verilmek üzere bozulmuştur.
Mahkemenin, Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yaparak, yine, o kararda belirtilen hukuki esaslar gereğince hüküm verme yükümlülüğü doğar. “Usuli kazanılmış hak” olarak tanımlayacağımız bu olgu; mahkemeye, hükmüne uyduğu Yargıtay bozma kararında belirtilen çerçevede işlem yapma ve hüküm kurma zorunluluğu getirdiği gibi, mahkemenin kararını bozmuş olan Yargıtay Hukuk Dairesince; sonradan, ilk bozma kararı ile benimsemiş olduğu esaslara usuli kazanılmış hakka aykırı bir şekilde, ikinci bir bozma kararı verilememektedir (09.05.1960 gün ve 21/9 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı, Hukuk Genel Kurulu’nun 12.07.2006 gün, 2006/9-508 E., 2006/521 sayılı kararı).
Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. (Prof. Dr. Baki KURU, Usuli Müktesep Hak (Usule İlişkin Kazanılmış Hak) ...’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları No. 351 Ankara, 1974, sayfa 395 vd.)
Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur. (04.02.1959 gün ve 13/5 sayılı YİBK).
Eldeki davada ise, Dairemizin 16.04.2013 tarihli bozma ilamı ile temyiz isteminin reddine dair karar verilen davalı ... ve davalılardan sigorta şirketinin ilk kararı temyiz etmemesi nedeniyle davacı kurum lehine oluşan usuli kazanılmış hakların dikkate alınması gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Ne var ki; bu aykırılığın giderilmesi, yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Geçici 3. maddesi delaletiyle, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : Hükmün tamamen silinmesi ile yerine;
1-Davanın kısmen kabulü ile;
Sigortalıya bağlanan gelir yönünden davalılardan ... ile ... Gıda ve İthalat Madencilik Nakliyat Özel Eğitim hizmetleri San. Tic. A.Ş ye yönelik davanın kabulü ile 90.133.79 TL nin 01.11.2007 onay tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan ... ve ... Gıda ve İthalat Madencilik Nakliyat Özel Eğitim hizmetleri San. Tic. A.Ş den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, davalı ... Allianz Sigorta AŞ davadan önce poliçe limitini ödemekle sorumluluğu kalmadığından bu davalı hakkındaki talebin reddine,
2- Tedavi giderleri yönünden ise davacı kurum lehine oluşan usuli kazanılmış hak dikkate alınarak, 1.532,80 TL’nin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan ... ve Koç Allianz Sigorta AŞ.’den müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı kuruma verilmesine, davalı ... Gıda Ve İth. Maden. Nak. Özel Eğitim Hizm. Tic. San. A.Ş. hakkında ise davanın konusu kalmadığından bu talep hakkında karar verilmesine yer olmadığına,
3-Karar tarihi itibarıyla alınması gerekli 6.261,75 TL harcın (104,70 TL’sinden davalı ... Allianz Sigorta AŞ. sorumlu olmak kaydıyla) davalılar ... ve ... Gıda Ve İth. Maden. Nak. Özel Eğitim Hizm. Tic. San. A.Ş. ve Koç Allianz Sigorta Aş "den müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye irat kaydına,
4-Davacı tarafından bozma öncesi ve sonrası yapılan posta gideri, bilirkişi ücreti, dosya gönderme masrafından müteşekkil toplam 408 TL yargılama giderinin (davalılardan Koç Allianz Sigorta AŞ’nin 35 TL’sinden sorumlu olmak kaydıyla), ... ve ... Gıda Ve İth. Maden. Nak. Özel Eğitim Hizm. Tic. San. A.Ş. "den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacı kendini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan AAÜT gereğince 10.083,35 TL vekâlet ücretinin (2180 TL’sinden davalı ... Allianz Sigorta AŞ sorumlu olmak kaydıyla) davalılar ... ve ... Gıda ve İth. Maden. Nak. Özel Eğitim Hizm. Tic. San. A.Ş. "den müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı ... Allianz Sigorta A.Ş. kendini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihi itibarıyla yürürlükte bulunan AAÜT gereğince 6.675,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı ... Allianz Sigorta A.Ş."ye verilmesine,
8-Taraflarca yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın HMK 333.maddesi gereğince yatırana iadesine,” hükmünün yazılmasına ve hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının davalılardan ... Gıda İthalat Madencilik Nakliyat Özel Eğitim Hizmetleri San. A.Ş."nden alınmasına, 19.02.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.