Danıştay 6. Daire 2020/5094 Esas 2022/5756 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/5094
Karar No : 2022/5756

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:…. sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tekirdağ İli, Kapaklı İlçesinde "2017 Mali Yılı Ücret Tarifesi"nin belirlenmesine ilişkin Kapaklı Belediye Meclisinin ... tarih ve ... sayılı kararının evsel katı ücret tarifesinin belirlenmesine yönelik kısmının marketlere ilişkin kısmının (anılan Belediye Meclis kararının evsel katı ücret tarifesine ilişkin kısmı, … Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanmıştır.) iptali istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; katı atıkların toplanması ve taşınması aşamalarının da dahil olduğu katı atıkların bertaraf sürecine ilişkin giderlerin içinde yer aldığı toplam maliyet unsurlarına göre belirlenecek ücretin, 2872 sayılı Kanun'un 11/11. maddesi ve 5216 sayılı Kanun'un 7/1-i maddesi gereğince Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisi'nce belirlenmesi gerekirken ilçe belediyesince toplama ve taşıma maliyet unsurları dikkate alınarak hazırlanmış tarifenin … Büyükşehir Belediyesince onanmasıyla yetinildiği, katı atıkların toplanması aşamasından bertaraf edilmesi aşamasına kadarki sürecin ve oluşacak maliyetin bir bütün olduğu dikkate alındığında, katı atık ücretlerine ilişkin tarifenin belirlenmesi aşaması ile başlayan ve tahakkuk ettirilen bedellerin abonelerden su faturaları ile tahsil edilmesi ile sonlanan süreçte Büyükşehir Belediyelerinin yetkili ve sorumlu olduğu açık olduğundan, Kapaklı Belediyesi tarafından hazırlanan ve Tekirdağ Büyükşehir Belediyesi tarafından onaylanan dava konusu tarifede yetki unsuru yönünden hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.


Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurularına konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : 1- Davalı Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; 5216 sayılı Kanunun “toplama-taşıma” ile “bertaraf" sürecindeki hizmetleri birbirinden ayırdığı, “toplama-taşıma” hizmeti hususunda ilçe belediyelerinin görevli olduğu, bu durumun bertaraf hizmetinin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği anlamına gelmediği, tarifenin büyükşehir belediye başkanlığı tarafından kabul edildiği, ilçe belediyesi tarafından büyükşehir belediyesine sunulan verilerin incelenerek tarifenin büyükşehir belediye meclisi tarafından karara bağlandığı ileri sürülmektedir.

2- Davalı Kapaklı Belediye Başkanlığı tarafından; tarifenin Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından komisyon içerisinde görüşülüp hazırlandığı, “toplama-taşıma” hizmeti hususunda ilçe belediyelerinin görevli olduğu, bu durumun bertaraf hizmetinin bir bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği anlamına gelmediği, hizmeti fiilen yerine getirmeyen Büyükşehir Belediyesi tarafından tarifenin belirlenmesinin teknik olarak mümkün olmadığı, tarifenin belirlenmesine dair veri ve bilgiye sahip olmayan Büyükşehir Belediyesinin ilçe belediyelerinin hazırladığı verilerden yararlanmasının zorunlu olduğu, tarifenin Büyükşehir Belediyesi plan ve bütçe komisyonunda tartışıldığı ve incelendiği, tarifenin kılavuza uygun olarak belirlendiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı Kapaklı Belediyesinin işlettiği bir tesis olmadığı, hizmet verilmediği ortada iken ücret talebinde bulunulmasının yasaya aykırı olduğu, ücreti belirlemeye Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığının yetkili olduğu, davalı tarafından hem çevre temizlik vergisi, hem de katı atık ücreti talep edilmesinin hukuka aykırı olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ….'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve hukuka uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Tekirdağ İli, Kapaklı İlçesinde 2017 mali yılında uygulanacak evsel katı ücret tarifesi, "2017 Mali Yılı Ücret Tarifesi"nin belirlenmesine ilişkin … Belediye Meclisinin … ve … sayılı kararı ile kabul edilmiş ve anılan tarifenin evsel katı ücretlerine ilişkin kısmı, … Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararı ile onaylanarak aynı şekilde kabul edilmiştir.
Bunun üzerine, bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
10/07/2004 tarihli 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu'nun "Büyükşehir, İlçe ve İlk Kademe Belediyelerinin Görev ve Sorumlulukları" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde; büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak Büyükşehir Belediyesi'nin görevleri arasında sayılmış; aynı maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendinde, Kanunlarla münhasıran büyükşehir belediyesine verilen görevler ile birinci fıkrada sayılanlar dışında kalan görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak; (b) bendinde ise, Büyükşehir katı atık yönetim plânına uygun olarak, katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonuna taşımak ilçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve yetkileri arasında olduğu hükmüne yer verilmiştir.
2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 11. maddesinin 11. fıkrasında; büyükşehir belediyeleri ve belediyelerin evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacakların, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınacağı, ve bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretlerin katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamayacağı hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen kanun hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; katı atık bertaraf tesislerinin kurulması, işletilmesi ve buna bağlı olarak bu tesislere ilişkin tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi hususunda Büyükşehir Belediyelerinin yetkili ve görevli kabul edildiği, ilçe ve/veya ilk kademe belediyelerinin ise, bu süreçte sadece katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonlarına taşımak ile yükümlü kılındıkları; 2872 sayılı Kanun'un 11. maddesinde ise; söz konusu bertaraf tesislerinin işletme, bakım ve onarım masraflarını karşılamak üzere, katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücretinin alınacağı ifade edilerek, katı atık bertaraf sürecinde oluşan maliyetlerin bir bütün olarak (toplama, taşıma ve bertaraf) değerlendirildiği ve bu süreçte oluşan giderlerin bu hizmetten yararlananlardan alınacak katılım ücreti ile karşılanacağının ifade edildiği; sonuç olarak anılan hizmetten yararlananlara yönelik olarak belirlenecek olan tarife uyarınca yapılacak olan ücretlendirme yetkisinin, bahsi geçen tesisleri kurma ve işletme sorumluluğu olan Belediyeye, Büyükşehir Belediyesi olan yerlerde ise Büyükşehir Belediyesine ait olduğu anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; Kapaklı Belediye Başkanlığı tarafından 2017 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesinin hazırlandığı, Kapaklı Belediye Meclisinin "2017 Mali Yılı Ücret Tarifesi"nin belirlenmesine ilişkin 07/10/2016 tarih ve 224 sayılı kararı içerisinde evsel katı ücret tarifesinin de yer aldığı ve anılan Kapaklı Belediye Meclisi kararı ile kabul edilen tarifenin, … Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve …. sayılı kararı ile onaylandığı görülmektedir. Dolayısıyla katı atık hizmet bedeline ilişkin ücret tarifesini belirleme yetkisine sahip olan Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisince onaylanmak suretiyle uygulamaya konulan dava konusu Meclis Kararında yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla; dava konusu Meclis Kararında yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, İdari Dava Dairesince, dava konusu 2017 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin ücret tarifesinin marketlere dair kısmının esasının incelenerek istinaf istemleri hakkında karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 17/05/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.



KARŞI OY (X):

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
…. Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından; anılan kararın onanması gerektiği oyuyla, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.