Danıştay 6. Daire 2020/4305 Esas 2022/5759 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/4305
Karar No : 2022/5759

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …
2- … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Toptan Mağazaları A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Antalya İli, Manavgat İlçesinde 2018 yılı katı atık toplama ve taşıma ücret tarifesinin belirlenmesine ilişkin …. tarih ve … sayılı … Belediye Meclis kararı ile bu kararın aynen kabul edilmesine ilişkin … tarihli, .. sayılı Antalya Büyükşehir Belediye Meclisi kararının marketlere ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; katı atık bertaraf tesislerinin kurulması, işletilmesi ve buna bağlı olarak bu tesislere ilişkin tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi hususunda Büyükşehir Belediyelerinin yetkili ve görevli kabul edildiği; ilçe ve/veya ilk kademe belediyelerinin ise bu süreçte sadece katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonlarına taşımak ile yükümlü kılındıkları; 2872 sayılı Kanun'un 11. maddesinde belirtilen ücretin ise, söz konusu bertaraf tesislerinin işletme, bakım ve onarım masraflarının karşılamak üzere katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücretinin alınacağı ifade edilerek katı atık bertaraf sürecindeki oluşan maliyetlerin bir bütün olarak (toplama, taşıma ve bertaraf) değerlendirildiği ve bu süreçte oluşan giderlerin bu hizmetten yararlananlardan alınacak katılım ücreti ile karşılanacağı ifade edildiği; davalı Manavgat Belediye Başkanlığınca işletilmekte olan bir katı atık bertaraf tesisinin bulunmadığı, anılan idarenin söz konusu süreçteki görevinin ise 5216 sayılı Kanun'un 7/3. maddesinin (b) bendinde belirtilen "katı atıkları toplama ve taşıma" olduğu, bunun dışında katı atıkların bertaraf edilmesi sürecindeki 5216 ve 2872 sayılı Kanun hükümleri ile verilen başka bir görev ve buna bağlı yetkisinin bulunmadığı, sözü edilen yetkinin Büyükşehir Belediyelerine ait olduğu; dolayısıyla tarife belirleme sürecinin ilçe belediye meclisinin kararının onaylanmasından ziyade, bizatihi büyükşehir belediye meclisince belirlenmesinin gerektiği; bu bağlamda katı ücret tarifesinin belirlenmesine ilişkin dava konusu Manavgat Belediye Meclisi kararında yetki yönüyle ve bu işlemin onaylanmasına dair Antalya Büyükşehir Belediye Meclisi kararında ise sebep yönüyle hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.


Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurularına konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : 1- Davalı … Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından; davanın zamanaşımı nedeniyle reddi gerektiği, aktarma, geri kazanım ve bertaraf uyarınca talep edilmesi gereken ücretlerden idarelerinin feragat ettiği; katı atık toplamak ve taşımakla yükümlü olan Manavgat Belediyesince belirlenen ve katı atık taşıma ve toplama ücretini içeren tarifenin idarelerince onaylandığı, bu bağlamda dava konusu işlemde yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

2- Davalı Manavgat Belediye Başkanlığı tarafından; tarifenin, Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik'e uygun olarak belirlendiği; katı atık toplama ve taşıma ücreti dikkate alınarak Belediyelerince belirlenen tarifenin, doğrudan söz konusu hizmeti yerine getirmeyen Büyükşehir Belediyelerince kabul belirlenmesinin, hukuken hatalı olabileceği gibi maliyet ve hesap hataları ile ilgili suistimallere sebep olabileceği, dava konusu işlemin mevzuata uygun tesis edildiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : 5216 sayılı Kanun'un 7. maddesi ile 2872 sayılı Kanun'un 11. maddesi uyarınca tarife belirleme yetkisinin büyükşehir belediyelerinde olduğu, temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının, mevzuata ve yerleşik içtihada uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve hukuka uygun olan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Antalya İli, Manavgat İlçesinde 2018 yılında uygulanacak katı atık toplama ve taşıma ücret tarifesi, … tarih ve … sayılı … Belediye Meclis kararı ile belirlenmiş; bu karar,… tarihli, … sayılı … Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile aynen kabul edilerek onaylanmıştır.
Bunun üzerine, anılan Meclis Kararlarının marketlere ilişkin kısmının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
10/07/2004 tarihli 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu'nun "Büyükşehir, İlçe ve İlk Kademe Belediyelerinin Görev ve Sorumlulukları" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde; büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak Büyükşehir Belediyesi'nin görevleri arasında sayılmış; aynı maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendinde, Kanunlarla münhasıran büyükşehir belediyesine verilen görevler ile birinci fıkrada sayılanlar dışında kalan görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak; (b) bendinde ise, Büyükşehir katı atık yönetim plânına uygun olarak, katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonuna taşımak ilçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve yetkileri arasında olduğu hükmüne yer verilmiştir.
2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 11. maddesinin 11. fıkrasında; büyükşehir belediyeleri ve belediyelerin evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacakların, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınacağı, ve bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretlerin katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamayacağı hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen kanun hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; katı atık bertaraf tesislerinin kurulması, işletilmesi ve buna bağlı olarak bu tesislere ilişkin tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi hususunda Büyükşehir Belediyelerinin yetkili ve görevli kabul edildiği, ilçe ve/veya ilk kademe belediyelerinin ise, bu süreçte sadece katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonlarına taşımak ile yükümlü kılındıkları; 2872 sayılı Kanun'un 11. maddesinde ise; söz konusu bertaraf tesislerinin işletme, bakım ve onarım masraflarını karşılamak üzere, katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücretinin alınacağı ifade edilerek, katı atık bertaraf sürecinde oluşan maliyetlerin bir bütün olarak (toplama, taşıma ve bertaraf) değerlendirildiği ve bu süreçte oluşan giderlerin bu hizmetten yararlananlardan alınacak katılım ücreti ile karşılanacağının ifade edildiği; sonuç olarak anılan hizmetten yararlananlara yönelik olarak belirlenecek olan tarife uyarınca yapılacak olan ücretlendirme yetkisinin, bahsi geçen tesisleri kurma ve işletme sorumluluğu olan Belediyeye, Büyükşehir Belediyesi olan yerlerde ise Büyükşehir Belediyesine ait olduğu anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; Antalya İli, Manavgat İlçesinde 2018 yılında uygulanacak katı atık toplama ve taşıma ücret tarifesinin, … tarih ve … sayılı … Belediye Meclis kararı ile belirlendiği ve bu karar ile kabul edilen tarifenin … tarihli, … sayılı … Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile aynen kabul edilerek onaylandığı görülmektedir. Dolayısıyla katı atık hizmet bedeline ilişkin ücret tarifesini belirleme yetkisine sahip olan Antalya Büyükşehir Belediye Meclisince onaylanmak suretiyle uygulamaya konulan dava konusu Meclis Kararında yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla; dava konusu Meclis Kararlarında yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, İdari Dava Dairesince, dava konusu 2018 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin ücret tarifesinin marketlere dair kısmının esasının incelenerek istinaf istemleri hakkında karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalıların temyiz istemlerinin kabulüne,
2. Dava konusu işlemlerin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 17/05/2022 tarihinde, kesin olarak, oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından; anılan kararın onanması gerektiği oyuyla, aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyorum.