16. Hukuk Dairesi 2018/3173 E. , 2019/5498 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Yargıtay bozma ilamında özetle; "davanın, TMK’nın 713/1. ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddelerine dayalı tescil isteğine ilişkin olduğu, dosya kapsamından dava konusu taşınmaz bölümlerinin sınırında ... - ... karayolunun bulunduğu anlaşıldığı halde Mahkemece, Karayolları Genel Müdürlüğüne husumetin yöneltilmediği, dava konusu taşınmaz bölümlerinin zilyetlikle kazanıma elverişli yerlerden olup olmadığının yöntemince araştırılmadığı, hal böyle olunca Mahkemece, ...’ne husumet yöneltmesi için davacı tarafa süre ve imkan tanınması, dava konusu taşınmaz bölümlerinin zilyetlikle kazanıma elverişli yerlerden olup olmadığının belirlenmesi amacıyla yerel bilirkişiler, teknik bilirkişi, ziraat mühendisi bilirkişi, jeolog bilirkişi ve taraf tanıkları huzuruyla yeniden mahallinde keşif yapılması, bu hususta hava fotoğrafı incelemesi yaptırılması, böylece taşınmaz bölümlerinin niteliğinin ve üzerinde sürdürülen zilyetlik süresinin kesin olarak belirlenmesi, bundan sonra toplanan deliller uyarınca karar verilmesi” gereğine değinilmiştir. Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne, 21.05.2013 tarihli teknik bilirkişi raporuna ekli krokide (C) harfi ile gösterilen 5.665,00 metrekarelik ve (E) harfi ile gösterilen 5.250,59 metrekarelik taşınmaz bölümlerinin ayrı ayrı 12 pay itibariyle 2 payın davacı ..., 6 payın davacı ..., 4 payın isimleri ve payları açıkça gösterilmek suretiyle yargılama sırasında vefat eden davacı ... ’ün mirasçıları adına tesciline, (C) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümü yönünden, taşınmazın beyanlar hanesine tapudaki irtifak hakkının aynen yansıtılmasına karar verilmiş; hüküm, dahili davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava; 4721 sayılı TMK"nın 713/1, 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddelerine dayalı olarak açılan tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. TMK"nın 713/3. maddesi uyarınca, bu nitelikteki davalarda Hazine ve ilgili Kamu Tüzel Kişiliğine husumet yöneltilmesi zorunludur. Somut olayda; dava, ... Köyü Tüzel Kişiliği ile Hazine hasım gösterilmek suretiyle açılmıştır. Ancak, dosya kapsamına göre, dava konusu taşınmaz bölümlerinin çalışma alanında bulundukları ve bu nedenle Tüzel Kişiliği’nin davada taraf olması gerektiği anlaşılmakta olup, mahkemece bu husus göz ardı edilerek, usulünce taraf teşkili sağlanmaksızın hüküm kurulmuştur. Taraf teşkilinin sağlanması dava şartlarından olup, bu koşul yerine getirilmeden davanın esasına girilemez. Yine, bu nitelikteki davalarda, TMK"nın 713/4 ve 5. fıkraları gereğince keşif sonucu elde edilen bilirkişinin rapor ve krokisine göre gerekli yerel ve gazete ilanlarının yöntemine uygun bir biçimde yapılması, ilanın yapıldığı gazete ile ilan tutanaklarının dosya arasına konulması, yasal 3 aylık sürenin dolmasının beklenilmesi gerekir. Böyle olduğu halde Mahkemece çalışma alanında bulunan dava konusu taşınmaz bölümlerine ilişkin olarak gazete ilanı yaptırılmadığı gibi, yerel ilanların da ... Köyü’nde yaptırıldığı anlaşılmaktadır.
Hal böyle olunca, Mahkemece öncelikle Tüzel Kişiliği"ni davaya dahil etmesi için, davacı tarafa süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkilinin sağlanması halinde, dahili davalıdan da davaya ilişkin savunmaları ve delilleri sorulmalı, bildirdiği takdirde delilleri toplanmalı, ayrıca TMK"nın 713/4 ve 5. maddeleri gereğince gerekli yerel ve gazete ilanları yöntemine uygun şekilde yaptırılmalı, bundan sonra tarafların iddia ve savunmalarına ilişkin tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir hüküm kurulmalıdır. Mahkemece belirtilen şekilde taraf teşkili sağlanmadan ve usulüne uygun şekilde yasal ilanlar yaptırılmadan davanın esası hakkında hüküm kurulması isabetsiz olup, dahili davalı ... vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair yönlerin incelenmesine şimdilik yer olmadığına, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.