Danıştay 12. Daire 2021/308 Esas 2022/2735 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/308
Karar No : 2022/2735

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Başkanlığı
VEKİLİ : I. Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem : Ordu İli, Ünye İlçesi, … Mahallesi Camii imam hatibi olarak görev yapan davacının, internet aracılığıyla sahte açıköğretim ön lisans diploması temin ettiği ve bu fiili nedeniyle Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde yer alan "Atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak." şartını kaybettiğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 98. maddesinin (b) bendi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile yoksun kaldığı parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince; soruşturmaya konu olayla ilgili sadece davacının ifadesine başvurulduğu, davacı haricinde olayın çevreden bilinirliğine yönelik herhangi bir tespitin yapılmadığı; bu durumda, davacıya isnat edilen fiilin çevrede de bilinir hale geldiği hususunun sübuta ermediği anlaşılmakla, davacının "ortak nitelik" şartını kaybetmediği sonucuna varıldığından, dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı; öte yandan, Anayasa’nın 125. maddesinde, idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu kurala bağlandığından, yapılan yargılama ile hukuka aykırılığı saptanan işlem nedeniyle davacının uğradığı maddi kayıpların da tazmin edilmesi gerektiği gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline, bu işlem nedeniyle oluşan parasal kayıplarının, en erken dava tarihi olmak üzere, her bir aya ait parasal hakka müstehak olduğu tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacının, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5/b maddesinde aranan nitelikleri kaybettiği, yaşantısı ile yürüttüğü hizmet bağdaşmayan bir din görevlisinin kamu hizmetini etkili ve verimli bir şekilde ifa edemeyeceği ve dava konusu edilen işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek, kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince; Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 18/12/2020 tarih ve 2020/62 sayılı "Danıştay Dava Daireleri Arasındaki İş Bölümü Kararı" üzerine Dairemize devredilen dosya incelenerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Ordu İli, Ünye İlçesi, … Mahallesi Camii imam hatibi olarak görev yapan davacının, internet aracılığıyla sahte diploma temin ettiği iddiasıyla hakkında yürütülen soruşturma neticesinde, Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirlenen ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 98. maddesinin (b) bendi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali ile yoksun kaldığı parasal hakların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinin (B) bendinin (2) numaralı alt bendinde, memurluğa alınacaklarda aranacak özel şartlar arasında, "Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak" koşuluna yer verilmiş; 98. maddesinin (b) bendinde, memurların "memurluğa alınma şartlarından herhangi birini taşımadığının sonradan anlaşılması veya memurlukları sırasında bu şartlardan herhangi birini kaybetmesi" hali, Devlet memurluğunu sonra erdiren haller arasında sayılmıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 5. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde ise, "Atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan unvanlarda; itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu şeklinde ortak bir nitelik taşımak" koşuluna, Diyanet İşleri Başkanlığı kadrolarına ilk defa atanacaklarda aranacak genel şartlar arasında yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri karşısında, Diyanet İşleri Başkanlığında atanmalarında dini öğrenim şartı esas alınan unvanlarda görev yapan personelin; 657 sayılı Kanun'un 48. maddesinin (B) bendinin 2. alt bendi ile 98. maddesinin (b) bendi uyarınca, Yönetmelik'te aranılan "itikat, ibadet, tavır ve hareketlerinin İslâm törelerine uygunluğunun çevresinde bilinir olduğu'' şeklindeki ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle görevine son verme işleminin tesisi için ''İslam törelerine uygun olmayan bir eylemin bulunması'' ve ''bu eylemin çevresinde bilinir olması" şartlarının birlikte gerçekleşmesi gerekmektedir.
Öte yandan; Diyanet İşleri Başkanlığında dini öğrenim şartı esas alınan görevlerde bulunanların, bu görevleri için aranan ortak nitelik şartını kaybettiğinden bahisle görevine son verilmesi yolunda tesis edilen işlemler, disiplin cezası niteliğinde olmayıp, atanmasında dini öğrenim şartı esas alınan kadrolar için ortak nitelik şartını taşıyıp taşımadığının tespitine yönelik idari işlemler olduğundan, idare tarafından bu konuda işlem tesis edilmeden önce, idari bir soruşturma yürütülebileceği gibi varsa ilgili hakkında yürütülen adli soruşturma sırasında elde edilen delillerin de kullanılabileceği açıktır.
Dava dosyasında yer alan soruşturma raporu içeriği incelendiğinde; davacının internet ortamında irtibat kurduğu şahıslara gönderdiği 2.000,00-TL karşılığında, adına Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi İlahiyat Ön Lisans diploması düzenlenmesini ve adresine ulaştırılmasını sağlamak suretiyle, sahte resmi belge temin ettiği, internet ortamından temin edilen sahte diplomanın kargo vasıtasıyla davacının eline ulaştığı, davacı ile birlikte kargoyu almaya giden cami cemaatinden bir kişinin de olaya tanık olduğu, davacının adli takibat sebebiyle, elde edilen sahte diplomayı kullanmaya fırsat bulamadığı görülmüştür.
Bu durumda; atanmasında dini öğrenim şartı aranan bir görev yürüten davacının, bu fiili ile Diyanet İşleri Başkanlığı Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliğinde aranan "ortak nitelik şartını" görevi sırasında kaybettiği sonucuna ulaşıldığından, 657 sayılı Kanun'un 98/b maddesi uyarınca görevine son verilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, işlemin iptali, parasal hakların kabulü yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline, işlem nedeniyle oluşan parasal kayıplarının en erken dava tarihi olmak üzere her bir aya ait parasal hakka müstehak olduğu tarihten itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 18/05/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.


(X) - KARŞI OY :
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkün olup, İdare Mahkemesince verilen karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olduğundan, bozulmasını gerektirecek bir sebep de bulunmadığından davalı idarenin temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanması gerekeceği görüşüyle, kararın bozulmasına ilişkin çoğunluk kararına katılmıyorum.