Danıştay 6. Daire 2020/8885 Esas 2022/5894 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/8885
Karar No : 2022/5894

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF(DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Yapı Denetim Ltd. Şti. bünyesinde mimar olarak görev yapan davacının, … ve … YİBF numaralı yapıları 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki Kanun hükümleri doğrultusunda denetlemediği ve anılan şirkete idari para cezası verilmesine neden olduğu gerekçesiyle aynı Kanunun 8. maddesinin 8. fıkrası uyarınca denetçi belgesinin iptal edilmesine ve üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuar kuruluşunun ortağı da olmaması için Bakanlıkça kayıtlarının tutulmasına ilişkin Bakanlık Makamının … tarih ve … sayılı Oluru'nun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yapı denetim şirketinin denetimini üstlendiği inşaat işinin, aynı ada …ve … sayılı parseller üzerinde 4 bloktan oluştuğu, teknik inceleme raporlarında aynı tespitlere yer verilerek her bir blok inşaatı nedeniyle ayrı idari para cezası işlemi tesis edildiği görüldüğünden, davacının görev yaptığı yapı denetim kuruluşuna verilen üç ayrı idari para cezasının aynı inceleme kapsamında olduğu, dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte aynı inceleme kapsamında kuruluşa birden fazla fiilden idari yaptırım uygulanmasının ancak bir kere tekerrüre esas alınacağı yönündeki düzenlemenin yürürlükte olması nedeniyle, anılan düzenlemeye aykırı olarak aynı inceleme kapsamında yapı denetim kuruluşuna üç idari para cezası verilmesine sebep olduğundan bahisle davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: dava konusu işlem 6645 sayılı Yasa'dan sonra 06/11/2017 tarihinde tesis edilmiş ise de, cezai yaptırımlara ilişkin mevzuatta yapılan değişikliklerden lehe olan hükümlerin ilgililer hakkında uygulanması gerektiği, şirketin cezalandırılmasına dayanak gösterilen fiillerin, … (B Blok), … (C Blok) ve … (D Blok) YİBF nolu yapıların şirketin denetim sorumluluğunda bulunduğu 27/02/2014 tarihi öncesi dönemde işlenmiş bulunması, 4708 sayılı Kanun'un eylem tarihinde yürürlükte bulunan halinde sorumlu denetim elemanları hakkında yapı denetim kuruluşuna üç defa para cezası verilmesine neden olması halinde yaptırım uygulanacağını öngören bir hüküm bulunmaması karşısında, 6645 sayılı Kanun ile yapılan değişikliğin sorumlu denetim elemanları yönünden lehe olmadığı sonucuna varıldığı belirtilerek, İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının sonucu itibarıyla hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun yukarıda belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, 29/10/2021 günlü, 31643 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 85 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin 1. maddesi uyarınca, 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin Altıncı Kısmının Dördüncü Bölümünün başlığı "Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği" şeklinde değiştirildiğinden, husumetin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yerine Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına yöneltilmesine karar verilerek, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
…Yapı Denetim Ltd. Şti. bünyesinde mimar olarak görev yapan davacının, … ve …YİBF numaralı yapıları 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkındaki Kanun hükümleri doğrultusunda denetlemediği ve anılan şirkete idari para cezası verilmesine neden olduğu gerekçesiyle aynı Kanunun 8. maddesinin 8. fıkrası uyarınca denetçi belgesinin iptal edilmesine ve üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuar kuruluşunun ortağı da olmaması için Bakanlıkça kayıtlarının tutulmasına ilişkin … tarih ve … sayılı davalı idare işlemi tesis edilmiştir.
Bunun üzerine görülmekte olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT ve HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun "Yapı denetim kuruluşları ve görevleri" başlıklı 2. maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendinde, "Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek" ve (g) bendinde, "Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek" yapı denetim kuruluşlarının görevleri arasında sayılmıştır.
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un işlem tarihi itibariyle yürürlükte bulunan 23/04/2015 tarih ve 29335 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6645 sayılı Yasa'nın 32. maddesi ile değişik "İdari Müeyyideler ve Teminat" başlıklı 8. maddesinde 8. fıkrasında yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgeleri, Merkez Yapı Denetim Komisyonunun kararı ile iptal edileceği, bu suretle belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendislerin, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamayacağı ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamayacağı düzenlenmiştir.
05.02.2008 tarih ve 26778 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği'nin "Denetçi, kontrol elemanı ve yardımcı kontrol elemanının görev ve sorumlulukları" başlıklı 6. maddesinin, dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 7. fıkrasında; "Hataların taşıyıcı sistemi etkilemesi nedeniyle yapı denetim kuruluşuna yeni iş almaktan men cezası uygulanmasına sebebiyet veren ya da gerçeği yansıtmayan raporlar hazırlayarak laboratuvarların belgesinin iptaline neden olan denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar da, Kanunda yapı denetim kuruluşlarına ve laboratuvarlara idari para cezası uygulanmasına neden olan denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar için öngörülen yaptırımlara tabidir. Yapı Denetim kuruluşları ve laboratuvarlara Kanunun 8 inci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c), (ç), (d) bentleri ile (g) bendinin (1) numaralı alt bendi ve onuncu fıkrasının (b) ve (c) bentleri ile (e) bendinin (2) numaralı alt bendi uyarınca uygulanan her bir idari yaptırım, sorumluluğu bulunan denetçi mimar ve mühendisler ve teknik elemanlara verilecek idari yaptırımlar konusunda tekerrüre esas alınır. Ancak Kanunun 8 inci maddesinin onuncu fıkrasının (b) bendi uyarınca uygulanacak idari para cezasının denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar hakkında uygulanacak idari yaptırım için tekerrüre esas alınabilmesi için idari para cezasına konu her üç uyarı cezasına da o kişinin sebep olması gerekmektedir. Aynı inceleme kapsamında kuruluşa birden fazla fiilden idari yaptırım uygulansa bile neden olan denetçi mimar ve mühendisler ile teknik elemanlar için bu durum bir kere tekerrüre esas alınır." kuralı yer almaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; Şanlıurfa İli, Karaköprü İlçesi, … Mahallesi, .. ada, … ve .. parsel sayılı taşınmaz üzerinde 4 bloktan oluşan inşaatta yapılan incelemeler sonucunda her bir blok için ayrı teknik inceleme raporu düzenlendiği, anılan teknik inceleme raporlarına dayalı olarak Şanlıurfa İl Yapı Denetimi Komisyonu'nun … tarih ve … ve … sayılı kararları ile yapılan teklif üzerine, … ve … YİBF numaralı yapılarda aynı aykırılıklar tespit edilerek 4708 sayılı Kanun'un 2. maddesinin 4. fıkrasının (c) ve (g) bendindeki yükümlülüklerini yerine getirmediğinden bahisle, anılan Kanunun 8. maddesinin (ç) bendi uyarınca her bir yapı için ayrı ayrı idari para cezasının verildiği, izleyen süreçte yapı denetim kuruluşuna idari para cezası verilmesine sebep olduğundan bahisle yapı denetim şirketinin sorumlu denetim elemanı (mimar, proje ve uygulama denetçisi) olan davacının, denetçi belgesinin iptal edilmesine ve 3 yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev almaması ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı olmaması yolunda Bakanlıkça kayıtların tutulmasına ilişkin dava konusu işlemin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, 4708 sayılı Kanun ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği uyarınca öngörülen görev ve sorumlulukları yerine getirmediği için yapı denetim kuruluşuna üç ayrı idari para cezası verildiği görülmekle birlikte, dava konusu olayda yapı denetim kuruluşu hakkında tesis edilen idari yaptırım kararlarının aynı yere ilişkin aynı inceleme kapsamında olup olmadığının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir.
Bu noktadan hareketle, dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, yapı denetimini … Yapı Denetim Ltd. Şti.'nin üstlendiği ve aynı ada, … ve … parsel sayılı taşınmaz üzerinde yer alan yapılar hakkında düzenlenen teknik inceleme raporlarında aynı tespitlere yer verilerek her bir blok için ayrı idari para cezası işlemi tesis edildiği görüldüğünden, davacının görev yaptığı yapı denetim kuruluşuna verilen üç ayrı idari para cezasının aynı inceleme kapsamında olduğu açıktır.
Bu durumda, her ne kadar aynı inceleme kapsamında davacı şirkete birden fazla fiilden idari yaptırım uygulanmış olsa da, idari yaptırım uygulanmasına neden olan denetçi mimar ve mühendisler için bu durumun bir kere tekerrüre esas alınacağı yönündeki dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği'nin 6. maddesinin 7. fıkrasındaki düzenlemeye aykırı olarak aynı inceleme kapsamında yapı denetim kuruluşuna üç idari para cezası verilmesine sebep olduğundan bahisle davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, 18/05/2022 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.