Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/4593 Esas 2022/8542 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Çerkezköy Sulh Hukuk ile İzmir 6. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, kiralananın sonradan ayıplı hale gelmesi nedeni ile ayıpların tespiti ve giderilmesi konusunda izin ve yetki verilmesi ve ayıp nedeni ile meydana gelen zararların tazmini istemine ilişkindir.
Çerkezköy Sulh Hukuk Mahkemesince, kira sözleşmesindeki yetki şartı nedeniyle İzmir Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İzmir 6. Sulh Hukuk Mahkemesi'nce ise, mal sahibinin taşınmazı davalı şirkete devrettiği ve davalı şirketin mal sahibinin yerini aldığı, bu durumda davalı şirket ile davacı arasında yapılmış bir yetki şartı veya yetki sözleşmesinden bahsedilemeyeceği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Kiralanan taşınmazlardan kaynaklı açılan herhangi bir dava; taşınmaz üzerindeki bir ayni hakka ilişkin bulunmadığı için, bu davalar taşınmazın aynının bulunduğu yer mahkemesinde açılmak zorunda değildir. Diğer bir ifadeyle, kesin yetkiyi düzenleyen HMK'nın 12. maddesi hükmüne tabi değildir. Fakat, kira sözleşmesine dayanan bu davaların diğer yetki kurallarına (m. 6, 8, 10 vb hükümlerine) göre taşınmazın bulunduğu yerde açılması da mümkündür. Özellikle, taşınmazın bulunduğu yer kira sözleşmesinin ifa edileceği (yerine getirileceği, icra olunacağı) yerdir. Bu nedenle, kira sözleşmesine dayanan bir dava sözleşmenin ifa olunacağı yer olan taşınmazın bulunduğu yerde açılabilir (m. 10).
Bundan başka, taraflar kira sözleşmesine koyacakları bir yetki şartı ve ayrı bir yetki sözleşmesi (bkz. m. 17) ile başka bir yer mahkemesinin yetkili olduğunu kararlaştırabilirler. Ancak dikkat edilmesi gereken husus, 6100 sayılı Kanun ile getirilen bu yeni düzenlemede yetki sözleşmesinin sadece tacirler veya kamu tüzel kişileri arasında yapılabilecek olmasıdır.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 322. maddesine göre ; alt kira, konut ve çatılı iş yeri kiralarında kiraya verenin yazılı izni ile kiracının kiralananı üçüncü bir kişiye kiralaması olarak tanımlanabilir.
Sözleşmenin nispiliği ilkesi gereği, yapılan sözleşme sadece taraflar arasında hüküm ve sonuç doğuracağından kira sözleşmesinde yer alan yetki şartı somut olayın taraflarını bağlamayacaktır. Bu durumda uyuşmazlığın, Çerkezköy Sulh Hukuk Mahkemesi’nde görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Çerkezköy Sulh Hukuk Mahkemesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 16/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.