Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/5800 Esas 2022/8528 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Antalya 4. Asliye Ticaret ile Afyonkarahisar 2. Asliye Hukuk (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir.
Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi'nce, itirazın iptali davası yönünden özel bir yetki kuralı getirilmediğinden genel hükümlere göre yetkili mahkeme belirleneceği, davalının yerleşim yerinin Afyonkarahisar olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Afyonkarahisar 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nce (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) ise, davalının murisinin keşideci olarak imzaladığı bonolarda dava dışı şirketlerin lehtar olarak gösterildiği, lehtarın cirosu ile davacının yetkili hamil olduğu, keşidecinin imzasının bulunduğu kaşede adresinin Kütahya olarak belirtildiği, davacının adresinin ise Antalya'da bulunduğu, davacıya ciro edilen senetlerin 2007 ve 2008 yıllarında keşide edildiği, 2016 yılında ise davalının keşidecinin mirasçısı olduğundan bahisle ilamsız icra takibine konu edildiği bu hali ile davacının alacağının kıymetli evraktan bağımsız hale gelmiş para alacağı olarak değerlendirilmesi gerektiği, davacının TBK'nın 89/1 maddesi uyarınca yerleşim yerinin bulunduğu Antalya ilinde dava açarak yetkili mahkemeyi seçmesi karşısında davalının yetki itirazının kabulünün mümkün olmadığı, davanın Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesi'nde görülüp sonuçlandırılması gerektiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 6. maddesi gereğince bir davada genel yetkili mahkeme, davalının yerleşim yerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Aynı Kanun’un 10. maddesinde sözleşmeden doğan davalar için, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinin de yetkili olduğu belirtilmiştir ki bu da özel yetkiye ilişkin bir düzenlemedir. Ayrıca 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 89. maddesi uyarınca para alacağına ilişkin davalarda aksi kararlaştırılmadıkça para borcu alacaklının yerleşim yerinde ödenmesi gerektiğinden alacaklının bulunduğu yer mahkemesi de yetkilidir.
Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman seçme hakkı davalılara geçer.
Dosya kapsamından, davacının yerleşim yeri adresinin Keçiören/Ankara olduğu, davalının yerleşim yerinin ise Merkez/Afyonkarahisar olduğu ve birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada, davacının yetkisiz olan Antalya 4. Asliye Ticaret Mahkemesinde davayı açtığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca seçme hakkı davalıya geçmiş ve davalı tarafça süresinde ve usulüne uygun olarak Afyonkarahisar Mahkemelerinin yetkili olduğuna ilişkin yetki itirazında bulunduğu anlaşılmaktadır.Bu durumda davanın Afyonkarahisar 2. Asliye Hukuk Mahkemesinde (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36/3. maddesi gereğince Afyonkarahisar 2. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin (Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 16/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.