##########
MAHKEMESİ :##########Asliye Hukuk Mahkemesi
##########
##########
##########
Vek. Av. ...

Taraflar arasındaki iflasın ertelenmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı mahkemenin görevsizliğine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- K A R A R -
Davacı vekili, müvekkil şirketin 12.08.2011 tarihinde kurulduğunu, şirketin faaliyet alanının gemi söküm ve dayanıklı tüketim malları üretim ve ticareti olduğunu, şirketin kuruluş adresinin Aliağa iken şirketin daha sonra yatırım ve teşvik kapsamından yararlanmak için merkezini Akhisar"a taşıdığını ve burada mobilya fabrikası kurma girişimleri içinde olduğunu, bununla birlikte halen Aliağa"da gemi söküm işine devam ettikleri, şirketin elde ettiği tüm gelirleri ülkedeki taşınmaz yatırımının büyük kazanç sağlaması üzerine taşınmaz yatırımına dönüştürdüğü, ancak dövizin ani artışı, banka faizlerinin artması sonucu taşınmaz yatırımını olumsuz etkilediği, finansal anlamda ekonomik krize giren şirketin şuan büyük bir sıkıntı içinde olduğu, şirketin müşavirler aracılığı ile haricen aldığı raporlardan anlaşıldığı üzere şirketin -932.529,89 TL borca batık olduğu, bunun üzerine şirketin borca batıklık kararı aldığını ileri sürerek, müvekkilinin iflasının karar tarihinden itibaren bir yıl süreyle ertelenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, dosya kapsamına göre, iflas davalarının İİK—154 son maddesi gereğince borçlunun muamele merkezinin bulunduğu yerde açılması gerektiği, bu yetkinin kesin ve kamu düzeninden olduğu, her ne kadar davacı ... .... .... kaydını yaptırmış ise de Ticaret Sicili Gazetesinde ilan ve tescil yapılmadığı, şirkete ait resmi işlemlerin Aliağa"da devam ettiği gerekçesiyle, yetkisizlik kararı vermiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava, iflasın ertelenmesi istemine ilişkindir.
Şirketlerin muamele merkezi ticaret siciline kayıtlı oldukları yerdir. Ana sözleşmede geçerli muamele merkezi değişikliği ticaret sicilinde ilan edilmesi ile kesinlik kazanır.
Somut olayda mahkemece, davacı ticaret sicil kaydını Akhisar ilçesine taşıdıktan sonra bu hususun ilan edilmediğinden bahisle, şirket muamele merkezinin İzmir olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı vererek dosyanın... ... ... .... .... t Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verilmiş ise de, şirketin 07.10.2015 tarihinde muamele merkezini Akhisar’a taşıdığı, bu hususun 14.10.2015 tarihinde ticaret sicili gazetesinde ilan edildiği anlaşıldığından, davaya devamla işin esasına girilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, yanılgılı gerekçeyle yetkisizlik kararı verilmesi doğru görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 29.02.2016 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

##########
##########
##########
##########
##########

Muhalefet Şerhi

Somut olayda, iflas erteleme talebinde bulunan şirketin Aliağa ticaret sicilindeki kaydı 7/8/2015 tarihinde Akhisar ilçesine nakil yapılarak 15.10.2015 tarihinde iflas erteleme talebiyle Akhisar Asliye Hukuk Mahkemesinde dava açılmıştır. Dava dilekçesine naklin tescil edildiğine dair ticaret sicil gazetesi eklenmediği gibi ilan ile ilgili bir açıklamaya da yer verilmemiştir. Mahkeme 16/10/2015 tarihinde yetkisizlik kararı vererek, dosyanın karar kesinleştiğinde yetkili ... .... .... .. .Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir. Davacı vekili,... ..... ...... .. .Müdürlüğüne kaydının yapıldığına ilişkin ilanın 14.10.2015 tarihinde yapıldığını belirterek ticaret sicil gazete suretini temyiz dilekçesi ile sunmuştur. Mahkeme23/10/2015 tarihli “madde hata düzeltilmesi” kararında “karar kesinleştiğinde dosyanın ... .... ... ... ..... Ticaret Mahkemesine gönderilmesine” karar vermiştir.
Sayın çoğunluk kararın bozulmasına karar vermiştir. Aşağıdaki nedenlerle karara muhalifim;
1-İflâs davası veya iflas erteleme talebine tacirin muamele merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinde bakılır. (İİK.m.154/3; TTK m. 5/1) İflas davası veya iflas erteleme talebinde asliye ticaret mahkemesinin yetkisi kamu düzeni ile ilgilidir.Mahkeme kendisinin yetkili olup olmadığını resen incelemek zorundadır. İflas veya iflasın ertelenmesi davası çekişmesiz yargı işidir.(HMK.m.382/2-f/2) İflası istenen tacirin ticaret siciline kayıtlı olduğu yer, muamele merkezi yönünden karine teşkil ederse de; ticaret sicilinde kayıtlı yerden başka bir yerin muamele merkezi olduğunun anlaşılması halinde iflas ve iflas erteleme davasında resen yetkisizlik kararı verilmesi gerekir. İflas erteleme talebi aynı zamanda iflas istemini de içirdiği ve yukarıda belirtildiği gibi çekişmesiz yargı işi olduğu ve davada karşı taraf bulunmadığından, söz konusu karinenin aksini iddia ve ispat edecek bir davalının olmayacağı da açıktır. Hal böyle olunca hakim davanın açıldığı tarihte sunulan deliller çerçevesinde yetkili olup olmadığını değerlendirecek, hayat deneyimlerine ve “maruf ve meşhur” olan hususların ayrıca ispatına ihtiyaç duymayarak, “ticaret siciline kayıtlı olunan yer muamele merkezidir” karinesinin TMK nın 2. maddesi gereğince kötüye kullanımına imkan vermeyecek şekilde yetkili olup olmadığını resen kararlaştıracaktır.
2-Davacı taraf dava dilekçesinde, şirket merkezi Aliağa ilçesinde iken, yatırım ve teşvik kapsamından yararlanmak ve Akhisar organize sanayi bölgesinde “mobilya fabrikası” açmak amacıyla Akhisar’a taşındığını ve ticaret siciline kaydolduğunu, şirketin halen Aliağa’da gemi söküm işi ile uğraştığını, mobilya ve beyaz eşya ürünleri sattığını, Akhisar’da mobilya fabrikası kurma girişimleri içinde olunduğu belirtilmiştir. Dava dilekçesindeki anılan ifadelerin tamamı birlikte irdelendiğinde şirketin muamele merkezinin dava açıldığı sırada Aliağa ilçesi olduğu açıktır.
3-Uygulamada iflas erteleme müessesesinin kötüye kullanıldığı bilinen bir gerçektir. Şirketler iflas erteleme, özellikle tedbir kararını bir an önce alabilmek için kendilerince en elverişli mahkemeyi tespit ederek kendilerine fazla yük getirmeyen ticaret sicil kayıtlarını şeklen o yere naklettirerek iflas erteleme için mahkemeye başvurulduğu ilgili herkes tarafından bilinen bir gerçektir. Bu ise “içtihatlarla” fiili karine olarak kabul edilen “ticaret siciline kayıtlı olunan yer muamele merkezidir” karinesinin tanıdığı bir hakkın kötüye kullanılmasıdır.(TMK.m.2) Davacı tarafın kaydın nakli ile birlikte, ticaret sicil gazetesi ellerine geçmeden dava açmaları, Aliağa’da gemi söküm ve mağazacılık faaliyetlerinin devam ettiğini belirtmesine rağmen, Akhisar’da mobilya fabrikası açmak için henüz girişim de bulunduklarına yönelik beyanları birlikte değerlendirildiğinde fiilen bir naklin söz konusu olmadığı ticaret sicil kaydı naklinin, iflas erteleme davası açmaya matuf olduğu açıktır.
4-Kanunun kamu düzeninden saydığı bir konuda, davacının her zaman fazla külfetli olmayan bir müracaatla “kamu düzeninden sayılan mahkeme yetkisini” bertaraf edecek şekilde şirketlere “kendisine uygun mahkeme” imkanı tanımak doğal hakim ilkesine aykırı olduğu gibi “bir hakkın kötüye kullanımınada” imkan vermektir.
5-HSYK nın 26.3.2014 tarih 141 nolu kararı ile, ticari davalar açısından Aliağa ilçesi Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesi yargı çerçevesine bağlandığından, mahkemenin asıl kararında belirttiği İzmir Ticaret Mahkemesinin yetkili olmaması, Aliağa ilçesinde kurulu bir ticaret mahkemesi bulunmaması nedeniyle, düzeltme kararındaki “Yetkili Aliağa ticaret mahkemesi” ibaresinin hüküm fıkrasından çıkarılarak “dosyanın yetkili Karşıyaka Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine” şeklinde kararın düzeltilerek onanması gerekir.
Yukarıda 1, 2, 3, ve 4. bentlerde izah ettiğim nedenlerle kararın bozulması yerine (5) nolu bentte izah ettiğim şekilde kararın düzeltilerek onanması gerektiği düşüncesiyle Sayın çoğunluğun görüşüne muhalifim.