Danıştay 6. Daire 2022/1677 Esas 2022/5952 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2022/1677
Karar No : 2022/5952

DAVACILAR :
1- …
15- …
VEKİLLERİ : Av. …. 16- … 18- …
VEKİLLERİ : Av. …
19- …
VEKİLİ : Av. ….
20- …
DAVALI : … Bakanlığı

İSTEMİN KONUSU : Kuzey Ege Nehir Havzası Yönetim Planı Stratejik Çevresel Değerlendirme (KENHYP-SÇD) Raporu için davalı idare tarafından verildiği iddia edilen ÇED Olumlu Kararı ile 08/04/2017 tarih ve 30032 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürülüğe giren Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliğinin iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı Kanun'un 3. ve 5. maddelerine uygun olmayan dava dilekçesinin, aynı Kanun'un 15. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca reddedilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi gereğince incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari davaların açılması" başlıklı 3. maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde; dava dilekçelerinde davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin gösterileceği; 14. maddesinin üçüncü fıkrasında, dilekçelerin sırayla a) görev ve yetki, b) idari merci tecavüzü, c) ehliyet, d) idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) süre aşımı, f) husumet, g) 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden inceleneceği belirtilmiş; 15. maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde, dilekçelerde 14. maddenin 3/g bendine aykırılık görülmesi halinde otuz gün içinde 3 ve 5. maddelere uygun şekilde düzenlemek veya noksanları tamamlamak üzere, yahut 14. maddenin (c) bendinde yazılı hallerde, ehliyetli olan şahsın avukat olmayan vekili tarafından dava açılmış ise otuz gün içinde bizzat veya bir avukat vasıtasıyla dava açılmak üzere dilekçelerin reddedileceği hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanun'un 3. maddesinde; 1. "İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır.
2. Dilekçelerde;
a) Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası,
b) Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller,
c) Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi,
d) Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar,
e) Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası, gösterilir.
3. Dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örnekleri dava dilekçesine eklenir.
Dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örnekleri karşı taraf sayısından bir fazla olur." kuralı yer almaktadır.
Aynı Kanun'un 5. maddesinin birinci fıkrasında, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı, ancak aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabileceği, ikinci fıkrasında ise, birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerektiği hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; idari yargılama usulünde geçerli olan re'sen araştırma ve yazılılık ilkeleri gereği dava dilekçelerinin, 2577 sayılı Kanun'da belirtilen şekil kurallarına uygun bir biçimde ve yargılamanın gerektirdiği bilgileri içerecek nitelikte düzenlenmesi gerekmektedir. Bunu sağlamak için, dava dilekçelerinde; dava konusu edilen işlemlerin ve dava sebeplerinin, başka bir ifadeyle, idari işlemin içerdiği iddia edilen hukuka aykırılığın dayandığı hukuk kurallarının açık ve net bir biçimde somut olarak belirtilmesi şarttır. Ayrıca birden fazla işlemin davaya konu edilmesi halinde, söz konusu işlemlerin aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunması da yukarıda alıntısı yapılan düzenlemeler ile idari yargılama usulü ilkelerinin bir gereğidir.
Dosyanın incelenmesinden; …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:…sayılı dilekçenin reddine ilişkin kararı üzerine yenilenen dilekçe ile bakılan davanın açıldığı, Kuzey Ege Nehir Havzası Yönetim Planı Stratejik Çevresel Değerlendirme (KENHYP-SÇD) Raporu için davalı idare tarafından verildiği iddia edilen ÇED Olumlu kararı ile 08/04/2017 tarih ve 30032 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürülüğe giren Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliğinin iptali istenilmiş ise de; iptali istenen ÇED Olumlu kararının dava dilekçesine eklenmediği gibi tarih ve sayısı ile tebliğ/öğrenme tarihlerinin gösterilmediği ya da gösterilemediği, anılan ÇED olumlu kararının davacıların kişisel, meşru, güncel menfaatini nasıl etkilediği, bahsi geçen Yönetmelik ile ÇED olumlu kararı arasında maddi veya hukuki yönden ne tür bir bağlılığın ya da sebep sonuç ilişkisinin bulunduğu hususlarının da dava dilekçesinde ortaya konulmadığı -söz konusu bağlılığın ortaya konulamaması halinde ayrı ayrı dava açılması gerekmektedir-, davacılar arasında bulunan Peri Su Durmuş isimli kişiye ait vekaletnamenin dosyaya sunulmadığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda; 2577 sayılı Kanun'un 3. ve 5. maddelerine uygun düzenlenmemiş olan dava dilekçesinin, belirtilen hususlar dikkate alınmak suretiyle yeniden düzenlenmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 3. ve 5. maddesi hükümlerine uygun olmayan dava dilekçesinin aynı Kanun'un 15. maddesinin 1/d bendi gereğince, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren otuz (30) gün içinde yeniden dava açılmak üzere reddine,
2. Yeniden verilen dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hususunun davacılara duyurulmasına,
3. Yargılama giderlerinin davacılar üzerinde bırakılmasına,
4- Dava dilekçesi örneği ve eklerinin davacılara gönderilmesine,
5- Artan posta ücreti avansının istemleri halinde davacılara iade edilmesine, 18/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.