Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/6041 Esas 2022/8533 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi


Taraflar arasındaki davada Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belli edilmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi gereği düşünüldü:

- K A R A R -

Dava, kira bedellerinin tahsili istemiyle başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.
Davacı vekili dava dilekçesi ile birlikte, davalı ...'ın mülkiyeti müvekkili vakfa ait olan iki adet dükkanı 11/06/2009 tarihli kira sözleşmesi ile kiraladığını ve bu tarihten itibaren kiracı olarak kullandığını, diğer davalı ...'ın ise kira sözleşmesini müşterek ve müteselsil kefil olarak imzaladığını ve sözleşmenin 21. maddesinde belirtildiği üzere tahliye tarihine kadar müteselsil kefil sorumluluğunu üstlendiğini açıkça beyan ettiğini, taşınmazların 2012 yılı kira bedelinin taraflar arasındaki sözleşmeye uygun olarak müvekkili vakıf tarafından belirlenerek 10/12/2011 tarihinde bizzat davalı kiracıya tebliğ edildiğini, davalının bu bedele itirazının olmadığı halde 9.600,00 TL olan 2012 yılı kira bedelini müvekkili vakfa ödemediğini, bu bedelin tahsili amacı ile davalılar hakkında taraflarınca Kayseri 2. İcra Müdürlüğü'nün 2012/8842 Esas sayılı dosyası üzerinden başlatılan icra takibine davalıların kötü niyetli olarak itiraz ederek takibin durmasına sebep olduklarını belirterek davalıların itirazlarının iptali ile takibin devamına, davalıların ayrı ayrı İİK 67. maddesi uyarınca alacağın % 20 sinden aşağı olmamak kaydıyla kötü niyet tazminatı ile sorumlu tutulmasına ve dava konusu kiralanan taşınmazın temerrüt sebebiyle tahliyesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesi 11/12/2019 tarih 2016/383 - 2018/498 E.-K. sayılı kararıyla davanın davalılardan ... yönünden reddine, davalılardan ... yönünden ise davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararının davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine inceleme Ankara Bölge
Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesince yapılarak, 30/05/2019 tarih 2018/3544 - 2019/2418 E.-K. sayılı karar ile; “01/10/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6100 Sayılı HMK'nın 4/1-a maddesine göre kiralanan taşınmazların, 09/06/1932 tarihli ve 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu’na göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler ayrık olmak üzere, kira ilişkisinden doğan alacak davaları da dahil olmak üzere tüm uyuşmazlıkları konu alan davalar ile bu davalara karşı açılan davalarda sulh hukuk mahkemesinin görevli olduğu, davaya dayanak yapılan ve hükme esas alınan 01/01/2009 başlangıç tarihli ve 1 yıl süreli kira sözleşmesi konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmadığı, kiralananın niteliğine göre konut ve çatılı işyeri kira hükümlerine tabi olduğunun anlaşıldığı, TBK'nın 347. maddesine göre konut ve çatılı işyeri kiralarında kiracı belirli süreli sözleşmelerin süresinin bitiminden en az on beş gün önce bildirimde bulunmadıkça sözleşme aynı koşullarda bir yıl için uzatılmış sayılacağı, sözleşme belirlenen sürenin sonunda kendiliğinden sona ermeyeceği, sözleşmenin bitim tarihinden on beş gün önceden davalı kiracı sözleşmeyi feshettiğini yazılı olarak bildirmediğine ve davacı alacaklı, davalılar hakkında kira sözleşmesine dayanarak takip yaptığına göre sözleşmenin uzadığının ve kira ilişkisinin devam ettiğinin kabulü gerektiği” gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1-a-3 maddesi gereğince kabulüne, kararın kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesince görevsizlik kararı verilerek dosya Kayseri 2. Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmiş, Sivas 3. Sulh Hukuk Mahkemesince 11/02/2021 tarih 2020/780 - 2021/236 E.-K. sayılı kararıyla davanın davalılardan ... yönünden reddine, davalılardan ... yönünden ise davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, verilen kararın davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine, dosya istinaf incelemesinin yapılması için Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesine gönderilmiştir.
Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesince, 694 sayılı KHK ile 5235 sayılı Kanun’a eklenen Ek 1. maddesine göre bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde bu değişikliğin uygulanması için resmi gazetede belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde karar tarihi itibari ile yetkili bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemeyeceği, yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyaların, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılması gerektiği, dolayısıyla somut olayda istinaf incelemesi yapma yetkisinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi’ne ait olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesince ise, Kayseri Bölge Adliye Mahkemesinin Hakimler ve Savcılar Kurulunun 26/06/2019 tarih ve 230 sayılı Kararı uyarınca 02/09/2019 tarihinde faaliyete geçtiğini, 02/09/2019 tarihinden önce verilmiş olan kararların istinaf incelemesini yapma yetkisinin yerel mahkemenin bu tarihten önce bağlı olduğu bölge adliye mahkemesine ait olduğu, ilk derece mahkemesince verilen kararın tarihi 11/02/2021 olup, Ankara Bölge Adliye Mahkemesince verilmiş bir karar bulunmakta ise de yapılan incelemenin esasa ilişkin olmadığı, dosyayı inceleme yetkisinin Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesine ait olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiş, dosya Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi ile Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi’nin karşılıklı olarak vermiş olduğu yetkisizlik kararları nedeniyle yargı yerinin belirlenmesi için Dairemize gönderilmiştir.
6100 sayılı HMK'nın 22. maddesi uyarınca yetkili mahkemenin bir davaya bakmasına herhangi bir engel bulunduğu yahut iki mahkeme arasında yargı çevrelerinin sınırlarının belirlenmesinde tereddüt ortaya çıktığı takdirde, yetkili mahkemenin tayininde, ilk derece mahkemeleri için bölge adliye mahkemelerine, bölge adliye mahkemeleri için Yargıtay'a başvurulur.
HMK'nın "Kanun Yolları" başlıklı sekizinci kısmının birinci bölümünde "istinaf” kanun yolu düzenlenmiş olup 341. maddesinin 1 numaralı fıkrası; "İlk derece mahkemelerinden verilen nihai kararlar ile ihtiyati tedbir, ihtiyati haciz taleplerinin reddi ve bu taleplerin kabulü hâlinde, itiraz üzerine verilecek kararlara karşı istinaf yoluna başvurulabilir" hükmünü içermektedir.
HMK'nın 391/3. ve 394/5. maddelerinde ihtiyati tedbire dair belirtilen (ilk derece) mahkeme kararlarına karşı kanun yoluna başvurulabileceği öngörülmüş; bu kanun yolunun ne anlama geldiği ise HMK'nın 341/1. maddesi ile "istinaf" olarak açıkça belirtilmiştir.
694 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 136. maddesi ile 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'a ek 1. maddenin 1. fıkrasında; "Bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinin 25. madde uyarınca değişmesi halinde, bu değişikliğin uygulanması durumunda Resmi Gazete'de belirlenen tarihten önce ilk derece mahkemelerince verilen kararların istinaf incelemesinde, karar tarihi itibariyle yetkili bölge adliye mahkemelerince yargı çevresinin değiştiği gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilemez. Yargı çevresinin değiştirilmesinden önce istinaf incelemesinden geçen dosyalar, yeniden istinaf incelemesine konu edilmesi halinde de ilk incelemeyi yapan bölge adliye mahkemesince sonuçlandırılır." hükmü düzenlenmiştir.
Dosya kapsamından, Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 11/12/2019 tarih 2016/383 - 2018/498 E.-K. sayılı kararının, istinaf incelemesinin Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesince yapılarak, 30/05/2019 tarih 2018/3544 - 2019/2418 E.-K. sayılı kararı ile sulh hukuk mahkemesine yönelik görevsizlik kararı verilmesi için kaldırılmasına, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verildiği, Kayseri 6. Asliye Hukuk Mahkemesince görevsizlik kararı verilmesi sonucu dosyanın Kayseri 2. Sulh Hukuk Mahkemesine geldiği ve istinaf incelemesine konu kararın verildiği, dolayısıyla istinafa konu dosyada verilen nihai bir kararın veya ara kararının daha önce istinaf incelemesinin yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi’nce görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince; Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 16/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.