Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/5753 Esas 2022/8527 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

Taraflar arasındaki davada Burdur 1. Asliye Hukuk (İş Mahkemesi sıfatıyla) ile İstanbul 20. İş Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar Bölge Adliye Mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı Bölge Adliye Mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adli yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR

Dava, hizmet tespiti ve çalışma süreleri boyunca ödenmeyen SGK primlerinin ödenmesi istemine ilişkindir.
Burdur 1. Asliye Hukuk Mahkemesince (İş Mahkemesi sıfatıyla), davalı şirketin Ticaret Sicili’nde kayıtlı adresinin “...” adresi olduğu, ayrıca SGK'nın 14/09/2021 tarihli cevabi yazısı ile davalı şirketin Burdur ilinde kayıtlı şubesi, işyeri bulunmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
İstanbul 20. İş Mahkemesince ise, davacının ikametgah adresinin "..." olduğu, davacının davayı Burdur Asliye Hukuk (iş mahkemesi sıfatıyla) Mahkemeleri nezdinde açarak seçimlik yetkisini kullandığı gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Hizmet tespiti davalarında şu dört yer yetkili sayılır. Birincisi, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 6. maddesi gereğince işin (hizmetin) yapıldığı yer mahkemesi, ikincisi, yine İş Mahkemeleri Kanunu'nun 6. maddesi ile genel yetki kuralını düzenleyen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 6. maddesi gereğince işverenin (davalının) ikametgahı mahkemesi, üçüncüsü, genel yetki kuralını düzenleyen 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 6. maddesi ile Sosyal Güvenlik Kurumunun merkezi bulunduğundan Ankara mahkemeleri, dördüncüsü ise, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 14. maddesi gereğince hizmetin geçtiği yerin bağlı olduğu Sosyal Güvenlik Kurumu şubesinin bulunduğu yer mahkemesidir. Davacı, seçimlik hakkını kullanarak belirtilen yer mahkemelerinden herhangi birinde dava açarsa, yetkisizlik kararı verilmemesi ve işin esasına girilmesi gerekir.
Yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı hallerde yetki itirazı cevap dilekçesi ile birlikte ileri sürülmelidir. (HMK m.116 ve 117) Kesin yetki kuralı bulunmadığı durumlarda, hâkim re'sen yetkisizlik kararı veremez.
Hal böyle olunca, yetkinin kamu düzenine ilişkin olmadığı ve kesin yetkinin bulunmadığı ve usulüne uygun bir yetki itirazı olmadığı durumlarda davanın ilk açıldığı mahkemesinin yetkili hale geleceği (HMK 19/son) açıktır.
Ayrıca, 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 4/2. maddesi "Hizmet akdine tabi çalışmaları nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti talebi ile işveren aleyhine açılan davalarda, dava Kuruma resen ihbar edilir. İhbar üzerine davaya davalı yanında ferî müdahil olarak katılan Kurum, yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi kanun yoluna başvurabilir. Kurum, yargılama sonucu verilecek kararı kesinleştikten sonra uygulamakla yükümlüdür.” düzenlenmesini içermektedir. Söz konusu madde ile hizmet tespit davalarının Sosyal Güvenlik Kurumuna ihbar edilmesi mecburiyeti getirilmek suretiyle Kurumun yasal hasım olarak gösterilmesi yerine, işveren yanında feri müdahil olarak katılması öngörülmüş ve bu arada taraf olmaktan çıkartılarak hükmün infazında görevli olarak, kendine özgü bir statü ile yanında katıldığı taraf başvurmasa dahi ondan bağımsız olarak kanun yoluna başvurabilmesi mümkün kılınmıştır. Ne var ki, anılan yasal düzenleme ile Sosyal Güvenlik Kurumu, taraf olmaktan çıkartıldığı için, bir davanın taraflarının bu sıfatla yapabileceği usuli işlemlerden olan yetkisizlik itirazında bulunabilme hakkının varlığını söylemeye olanak yoktur.
Somut olayda, davanın Burdur 1. Asliye Hukuk Mahkemesinde (İş Mahkemesi sıfatıyla) açıldığı, feri müdahil konumunda olan SGK vekilinin yetki itirazında bulunması üzerine mahkemece yetkisizlik kararı verildiği, ancak davalı vekilinin yetki itirazında bulunmadığı anlaşılmakla, uyuşmazlığın davanın ilk açıldığı Burdur 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nde (İş Mahkemesi sıfatıyla) görülüp sonuçlandırılması gerekmektedir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ile 5235 sayılı Kanun'un 36/3. maddesi gereğince Burdur 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin (İş Mahkemesi sıfatıyla) YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 16/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.