Danıştay 5. Daire 2022/6464 Esas 2022/3381 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
BEŞİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/6464
Karar No : 2022/3381

YETKİLİ YARGI YERİNİN BELİRLENMESİ KARARI

Davacılar ... , ... vekili Av. ... tarafından, Samsun İli, Bafra İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel, ... nolu bağımsız bölümün 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname gerekçe gösterilerek hazine adına bedelsiz devredilmesine ilişkin işleme karşı yapılan başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istemiyle T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı'na karşı açılan davada; Ankara 11. İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı ve Samsun 2. İdare Mahkemesinin ... tarih ve E:... , K:... sayılı davanın yetki yönünden reddine dair kararları sonucunda, anılan iki Mahkeme arasında çıkan yetki uyuşmazlığı 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 43. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendi uyarınca incelenerek gereği görüşüldü:
675 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin, "Muvazaalı devir işlemleri" başlıklı 12.maddesinde; "(1) 20/7/2016 tarihli ve 2016/9064 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla ülke genelinde ilan edilen olağanüstü hal kapsamında yürürlüğe konulan kanun hükmünde kararnameler gereğince kapatılan özel öğretim kurum ve kuruluşları ile özel öğrenci yurtları ve pansiyonlarının faaliyetlerinin sürdürüldüğü dönemde üzerlerinde bulundukları, mülkiyeti kapatılanların sahibi gerçek veya tüzel kişilere ait taşınmazlardan 1/1/2014 tarihi ila bahse konu yerlerin kapatılma tarihleri arasında üçüncü kişilere devri yapılmış olan ve üzerinde kapatılanlar tarafından aynı faaliyete kapatılma tarihi itibarıyla devam edilen taşınmazların devir işlemleri muvazaalı kabul edilir ve tapuda ilgisine göre Hazine veya Vakıflar Genel Müdürlüğü adına her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak resen tescil edilir. (...) düzenlemelerine yer verilmiştir.
7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un "İlave tedbirler için başvuru yolu" başlıklı Geçici 4. maddesinde; "(1) Bu Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında kabul edilen kanunlarda yer alan ilave tedbirlere karşı hakkında tedbir uygulanan kişi, kanuni temsilcisi ya da mirasçıları tarafından tedbiri uygulayan veya tedbirle ilgili olan kamu kurum ve kuruluşlarına bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay içinde başvurulur. Kamu kurum ve kuruluşları, başvuru üzerine yapacağı inceleme sonucuna göre en geç altı ay içinde başvurunun reddine veya tedbirin kaldırılmasına karar verir. 15/7/1950 tarihli ve 5682 sayılı Pasaport Kanununun ek 7 nci maddesi hükmü saklıdır. (2) Başvuruların incelenmesi ve sonuçlandırılması için kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde komisyon kurulabilir ... (7) Kamu kurum ve kuruluşlarının kararlarına karşı Hâkimler ve Savcılar Kurulunca belirlenecek Ankara idare mahkemelerinde iptal davası açılabilir." hükmü getirilmiştir.
Öte yandan, Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin 26/03/2021 tarih ve 271 sayılı kararı ile; ''29/03/2021 tarihi itibariyle, 1-7075 sayılı Kanun'un 2 nci maddesinde belirtilen işlemlere bağlı olarak olağanüstü hal kapsamında kabul edilen kanunlarda yer alan ilave tedbirlere karşı ilgili kamu kurum ve kuruluşları nezdinde yapılacak başvuruların reddine ilişkin işlemlere karşı açılacak davalara Ankara 26, 27 ve 28 numaralı idare mahkemelerinin bakmasına, 2- İşbu kararın 29/03/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına, bu kapsamda görülmekte olan dava ve işler bakımından mahkemelerin dosyalarını, Ankara 26, 27 ve 28 numaralı idare mahkemelerine göndermemesine, 29/03/2021 tarihinden itibaren açılacak davaların Ankara 26, 27 ve 28 numaralı idare mahkemelerine tevzi edilmesine....'' karar verilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin 24.12.2019 tarih ve E:2018/74, K:2019/92 sayılı kararında da, ilave tedbirlere ilişkin olarak ''.... 31/10/2016 tarihli ve 677 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması Hakkında KHK’nın 3. maddesinde, KHK’ya ekli (6) ve (7) sayılı listede yer alan dernekler ve basın yayın kuruluşlarının kapatılması öngörüldükten sonra (2) numaralı fıkrasında, kapatılan derneklere ve basın yayın kuruluşlarına ait olan taşınırlar ile her türlü mal varlığı, alacak ve haklar, belge ve evrakın Hazineye bedelsiz olarak devredilmesi; bunlara ait taşınmazların tapuda resen Hazine adına, her türlü kısıtlama ve taşınmaz yükünden ari olarak tescil edilmesi gibi ilave tedbirlerin uygulanması öngörülmüştür.....'' açıklamalarına yer verildiği görülmüştür.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelerden, davacılar hakkında uygulanan tedbirin; 675 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 12. maddesinde düzenleme altına alınan muvazalı devir iddiasına dayalı bulunduğu, Samsun İli, Bafra İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, ... parsel, ... nolu bağımsız bölümün ... Özel Eğitim Basın Yayın Dağıtım Pazarlama Hizmetleri Ticaret Anonim Şirketi adına kayıtlı iken 23/05/2016 tarihinde gerçekleştirilen satış işlemi ile davacılar adına tescil edildiği, sonrasında olağanüstü hal kanun hükmünde kararnameleri ile söz konusu şirketin FETÖ/PDY Terör Örgütü ile iltisaklı olduğu gerekçesiyle kapatılmasına karar verildiği, devamında da davacılara yapılan devrin muvazaalı olduğu gerekçesiyle anılan taşınmazlara el konularak hazineye devredildiği, davacılar tarafından bu el koyma işlemine 7075 sayılı Yasa'nın geçici 4. maddesi çerçevesinde itiraz edildiği, Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü'nce davacıların talebinin, 7075 sayılı Kanun'un Geçici 4'üncü maddesi kapsamında değerlendirilmek suretiyle reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda yer verilen Anayasa Mahkemesi kararında da belirtildiği üzere Kanun Hükmünde Kararnameler uyarınca kapatılan kurum ve kuruluşların her türlü mal varlığının Hazine'ye devri, kapatma tedbirine bağlı olarak getirilen ilave tedbir niteliğinde olup; 7075 sayılı Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu Kurulması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine Dair Kanun'un Geçici 4'üncü maddesi kapsamında ilave tedbirlere itiraz edilmesinden kaynaklandığı anlaşılan uyuşmazlığın görüm ve çözümünde Hakimler ve Savcılar Kurulu Birinci Dairesinin anılan kararı ile belirlenen Ankara İdare Mahkemelerinin yetkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, dava dosyasının, davanın görüm ve çözümünde yetkili olduğu belirlenen Ankara (26, 27 ve 28) İdare Mahkemelerine tevzii yapılmak üzere Ankara İdare Mahkemesine gönderilmesine, kararın Ankara 11. Ve Samsun 2. İdare Mahkemelerine ve taraflara bildirilmesine 23/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.