14. Hukuk Dairesi 2017/5545 E. , 2018/1698 K.
"İçtihat Metni".....
Taraflar arasındaki mirasın hükmen reddi davasından dolayı mahal mahkemesinden verilen yukarıda gün ve sayısı yazılı hükmün; Dairemizin 04.06.2015 gün 2015/1640 Esas -2015/6111 Karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verilmişti. Süresi içinde davalı Maliye Hazinesi vekili tarafından kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla, dosya içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacılar vekili, 16.10.2009 tarihinde vefat eden muris ..."nin terekesinin borca batık olduğunun tespiti ile mirasın hükmen reddine karar verilmesini istemiştir.
Davalı Maliye Hazinesi vekili cevap dilekçesinde, davanın murisin son ikametgahında görülmesi gerektiğinden yetkisiz mahkemede açıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ...Ş. vekili 03.03.2011 tarihli celsede, alacaklı oldukları icra dosyalarında borcu tahsil ettiklerinden taraf sıfatlarının sona erdiğini beyan etmiştir.
Mahkemece, ilk olarak davanın kabulüne karar verilmiş, davalı .....vekili ve davalı .... vekilinin temyiz talebi üzerine Yargıtay 2. Hukuk Dairesi"nin 16.10.2012 tarih, 2012/598-24783 E. K. sayılı ilamıyla hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak davanın kabulüne karar verilmiş, davalı .....vekilinin temyiz talebi üzerine Dairemizin, 04.06.2015 tarih, 2015/1640-6111 E. K. sayılı ilamıyla onanmasına karar verilmiştir.
Davalı Maliye Hazinesi vekili karar düzeltme talebinde bulunmuştur.
Dava, TMK"nun 605/2. maddesi gereğince açılan mirasın hükmen reddi istemine ilişkindir. Ölüm tarihinde miras bırakanın ödemeden aczi açıkça belli veya resmen tespit edilmiş ise, miras reddedilmiş sayılır (TMK m. 605/2). Mirasçılar Türk Medeni Kanunu"nun 610. maddesinde yazılı aykırılık da bulunmadıkça yani zımnen mirası kabul etmiş duruma düşmüş olmadıkça her zaman murisin ödemeden aczinin tespitini isteyebilir. Türk Medeni Kanunu"nun 606. maddesinde belirtilen süre bu davada uygulanmaz. Dava alacaklılara husumet yöneltilerek görülür. Bu davada yetkili mahkeme ise alacaklıların davanın açıldığı zamandaki ikametgahı mahkemesidir. Ayrıca Türk Medeni Kanununun Velayet Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğün 39/2. fıkrası gereğince mirasın reddi yetkisini içeren özel vekaletname sunulması da zorunludur.
Mahkemece yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Mirasın hükmen reddine ilişkin olarak açılan davalarda, terekenin açıkça borca batık olup olmadığının araştırılması gerekmektedir. İcra takibi sonunda aciz vesikası düzenlenmesi halinde terekenin borca batık olduğu kabul edilir. Aksi halde terekenin murisin ölüm tarihinde borca batık olup olmadığı, murisin malvarlığı bulunup bulunmadığının usulüne uygun olarak, bankalar, trafik tescil müdürlüğü, vergi daireleri, belediyeler, tapu müdürlüğü v.b. Kurum ve kuruluşlardan sorulması, murisin alacak ve borçları zabıta marifetiyle de araştırılarak aktif malvarlığı ile takibe konu borç miktarı gözönünde tutularak aktif ve pasifinin tereddüde neden olmayacak şekilde belirlenmesi, mirasçının mirası kabul anlamına gelen davranışlarda bulunup bulunmadığının araştırılması gerekir.
Dairemizin 17.12.2015 tarih, 2015/13823-11716 E.K. sayılı ilamıyla davacılar vekilinin Türk Medeni Kanununun Velayet, Vesayet ve Miras Hükümlerinin Uygulanmasına İlişkin Tüzüğünün 39. maddesinin ikinci fıkrası uyarınca vekilin vekaletnamesinde mirasın reddi yetkisi bulunmadığı anlaşıldığından bu yetkiyi içeren özel vekaletnamenin temin edilmesi amacıyla dosya mahalline iade edilmiş, sadece davacı ..."a ait özel yetkili vekalet temin edilerek dosya Dairemize gönderilmiştir. Dairemizin 14.11.2016 tarih, 2016/5130-9370 E. K. sayılı ilamında davacı ..."nin avukatına verdiği vekaletnamede mirasın reddi yetkisini içeren ibare bulunmadığından temin edilmesi amacıyla dosya mahalline iade edilmiş, ancak özel yetkili vekaletname temin edilmeden dosya Dairemize gönderilmiştir. Son olarak Dairemizin 02.05.2017 tarih, 2017/1006-3586 E.K. sayılı ilamında; 14.11.2016 ve 17.12.2015 tarihli mahalline iade kararlarının gereği yerine getirilmemiş olduğundan bir daha yazışmaya sebebiyet verilmemesi için, mahalline iade kararının özenle okunması, ...’nin özel yetkili vekaletnamesinin ilgilisinden temin edilmesi için gereğinin yerine getirilmemesinin sonuçlarının hatırlatılarak tebligat yapılması ve daha sonra Dairemize gönderilmesi için dosya mahalline iade edilmiş, ihtaratlı tebligata rağmen davacı ..."ye ait özel yetkili vekaletname dosyaya sunulmamıştır.
Davacılardan ..."nin avukatına verdiği vekaletnamede mirasın reddi yetkisini içeren özel yetki bulunmadığı ve az yukarıda anlatılan safahate rağmen halen dosya içerisine sunulmadığından, adı geçen davacı hakkında davanın reddine karar verilmesi gerekirken mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru değildir.
Diğer davacı ..... açısından davanın kabulüne karar verilmiş ise de; yapılan araştırma ve incelemeler hüküm kurmaya yeterli değildir. Murisin ölüm tarihi itibariyle üzerine kayıtlı araç ve banka kaydının bulunup bulunmadığının araştırılması amacıyla ilgili emniyet müdürlüğüne ve banka şubelerine yazı yazılmadan, davalı ...Ş. vekilinin 03.03.2011 tarihli celsede, alacaklı oldukları icra dosyalarında borcu tahsil ettiklerine ilişkin beyanı nedeniyle murisin davalı ...Ş."ye olan borcunun ödenip ödenmediği, ödendiyse kim tarafından ve ne zaman ödendiği, davacı.....TMK 610. maddesi gereğince ret hakkının düşüp düşmediği tespit edilmeden karar verilmesi yerinde değildir. Mahkemece, belirtilen hususlar üzerinde durulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Hükmün bu şekilde bozulması gerekirken maddi hata nedeniyle onandığı bu kez yapılan inceleme ile anlaşıldığından davalı Maliye Hazinesi vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin 04.06.2015 tarih, 2015/1640-6111 E. K. sayılı onama ilamının kaldırılmasına ve hükmün bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Maliye Hazinesi vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 04.06.2015 tarih, 2015/1640-6111 E. K. sayılı onama ilamının KALDIRILMASINA, yukarıda belirtilen nedenlerle hükmün BOZULMASINA,
07.03.2018 tarihinde oybirliği ile karar verildi.