Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi

Davacı, hizmet tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, yapılan yargılama sonucunda ilamında belirtildiği şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davacı ve davalılardan Kurum vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasanın Geçici 7. maddesi kapsamında uygulama alanı bulan 506 sayılı Yasanın 79/10 maddesidir. Bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu tür aidiyet ve tespit davalarında gerçeğin tam olarak saptanması için, işin kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde etraflıca araştırılması gereği ortadır. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanması gerektiği özellikle göz önünde bulundurulmalıdır.
01.10.2011 günü yürürlüğe girerek 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununu yürürlükten kaldıran 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun “Taraf ehliyeti” başlığını taşıyan 50’inci maddesinde, medeni haklardan yararlanma ehliyetine sahip olanın, davada taraf ehliyetine de sahip olduğu belirtilmiştir. Buna göre taraf ehliyeti, davada taraf olabilme yeteneği olup, medeni (maddi) hukuktaki medeni haklardan yararlanma (hak) ehliyetinin medeni usul hukukunda büründüğü şekildir. Medeni hukuktaki haklara ve borçlara sahip olma ehliyeti hak ehliyetini oluşturmakta, gerçek ve tüzel kişiler bakımından geçerli olmaktadır. Hak ehliyeti bulunan her gerçek ve tüzel kişi, davada taraf olabilme ehliyetine de sahiptir. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 28’inci maddesinde ise, kişiliğin, çocuğun sağ olarak tamamıyla doğduğu anda başlayıp ölümle sona erdiği ve çocuğun hak ehliyetini, sağ doğmak koşuluyla ana rahmine düştüğü andan başlayarak elde ettiği hüküm altına alınmış olup, gerçek kişilerin kişiliği ve bununla medeni haklardan yararlanma (hak) ehliyeti ölümle sona erdiğinden, ölmüş kişinin taraf ehliyeti bulunmamaktadır.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114. maddesinde, taraf ve dava ehliyetine sahip olunması, dava şartı olarak düzenlenmiş ise de; anılan Yasanın tarafta iradi değişikliği düzenleyen 124/3. maddesinde, maddi bir hatadan kaynaklanan ve ya dürüstlük kuralına aykırı olmayan taraf değişikliği talebinin, karşı tarafın rızası aranmaksızın hakim tarafından kabul edileceği belirtilmiştir.
Eldeki dava dosyası incelendiğinde, davacının, 01.01.2000 - 01.04.2013 tarihleri arasında Kuruma bildirilmeyen çalışma sürelerinin tespitini talep etmekte olup, dosyada dava dışı ... PTT Başmüdürlüğü tarafından yapılan ihaleler kapsamında 2005 - 2013 yılları arasında davalı şirket ve dava dışı şirketlerle sözleşme imzalanmak suretiyle sözleşmeye göre davacının günde 3-4 saat üzerinden çalıştırılmasının kararlaştırıldığı, davacının 01.02.2000 - 31.01.2005 tarihleri arasında 2926 sayılı Kanun"a tabi sigortalılığının bulunduğu, 01.02.2005 tarihinden itibaren farklı sicil nolu işyerlerinden kısmi bildirimler yapıldığı, 2009 yılına ait sigorta kaydı bulunmadığı, 02.01.2010- 26.03.2013 arasında yine kısmi sigortalılık bildirimleri yapıldığı, 2012 ve 2013 yıllarında 51"er gün isteğe bağlı sigortalılığın bulunduğu görülmüştür. Dosyada, 2000 - 2004 yılları ile 2009 yılına ait sözleşme örneklerinin bulunmadığı, 2005 - 2008 arasında dava dışı ... Huzur Temizlik... Ltd. Şti. ile 2010 yılında, davalı şirketin ortak girişim şeklinde dava dışı ... Yemek.. Ltd. Şti. ile birlikte 2011 - 2013 yılları arasında ise yalnızca davalı şirketin temizlik/kalorifer işlerini aldığı ve sözleşme imzalandığı ancak Mahkemece, HMK 124. maddesi uyarınca taraf teşkili sağlanmadan, davalı nezdinde geçen 2010 - 2013 yılları yönünden hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır.
Yukarıda belirtilen açıklamalar kapsamında, HMK 124. maddesi uyarınca talebe konu dönemdeki işverenlere usulüne uygun husumet yöneltilmesi için davacıya süre verilip taraf teşkili sağlanmalı, ve her işveren yönünden değerlendirme yapılarak hasıl olacak sonuç uyarınca bir karar verilmesi gerekir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, usul hükümlerine aykırı şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayalı karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı ve davalılardan Kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 18/02/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.