Danıştay 6. Daire 2020/317 Esas 2022/5991 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/317
Karar No : 2022/5991

DAVACI : ...
VEKİLİ : Av. ...

DAVALILAR : 1-...Bakanlığı-...
VEKİLİ : Av. ...

2- ...Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU : Davacı tarafından, Rize Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Mimari Estetik Komisyonunun, "SS Rize ... Küçük Sanayi Sitesi İnşaatına ait 1 ve 2. Etap projeleri ve yapılarının özgün fikir ifade etmediğine" dair ...tarih ve ...sayılı kararının, Rize Belediye Başkanlığınca anılan yapılar için verilen ...tarihli yapı ruhsatı ve ...tarih ve ...sayılı yapı kullanma izin belgesi ile ...tarih ve ...sayılı Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 66.maddesinin 5.fıkrasının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :

Uyuşmazlığa konu yapılara ait mimari projenin kendisine ait olduğu, Mimari Estetik Komisyonunun ...tarih ve ...sayılı kararında yer alan "S.S. Rize ... Küçük Sanayi Sitesi proje ve yapıların, standart sanayi sitesi projeleri ile büyük ölçüde benzer özellikler taşıdığı" yönündeki tespitin küçük sanayi sitesi ile ilgili projelerin Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilgili yönetmelik ve standartlara uygun olarak hazırlanması zorunluluğu bulunduğu gerekçesine dayandırıldığı ancak davacının mimari projesinin detaylı olarak incelenmediği gibi projelerinin kıyaslandığı belirtilen standart sanayi sitesi projelerinin hangi projeler olduğu ve ne gibi hususlarda büyük ölçüde benzer özellikler taşıdığının açıklanmadığı, hazırlanan mimari projelerin imar planına ve mevzuata aykırı olamayacağı gibi projelerin tabii olduğu konudaki mevzuat uyarınca Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilgili yönetmelik ve standartlarına uygun hazırlanmasının tabii olduğu, sadece mevzuata uygunluğu standart addetmek buna göre özgün olmadığına karar vermek komisyonun görevleri arasında yer almadığı, komisyon tarafından raportör görevlendirilmeden ve rapor alınmadan karar verildiği, yapı kullanma izin belgesinde imzasının alınmamasının işlemi hukuka aykırı hale getirdiği ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından, Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 66.maddesinin 5.fıkrasının 3194 sayılı İmar Kanunun 8.maddesinin 1.fıkrasının (j) bendine göre düzenlendiği, Yönetmeliğin bu düzenlemesine karşı açılan davanın Danıştay Altıncı Dairesi kararıyla reddine karar verildiği, dava konusu düzenlemenin mevzuata uygun olduğu savunulmuştur.
Rize Belediye Başkanlığı tarafından, davanın yasal dava açma süresinde açılmadığı, davacının herhangi bir hukuki menfaatinin ihlal edilmediği, Mimari Estetik Komisyonunca bilgi ve belgeler ile projeler incelenmek suretiyle projenin özgünlük ifade etmediğine karar verildiği, yapı ruhsatı ve yapı kullanım izin belgesinin de mevzuata uygun olarak verildiği, dava konusu işlemlerin hukuka uygun olduğu savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ :
Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 66.maddesinin 5.fıkrasının 3194 sayılı İmar Kanunun 8.maddesinin 1.fıkrasının (j) bendine göre düzenlendiği, anılan hükmün Anayasa Mahkemesi kararı ile Anayasaya aykırı bulunmadığı, Yönetmeliğin dava konusu bu düzenlemesine karşı açılan davanın Danıştay Altıncı Dairesi kararıyla reddine karar verildiği, dosyadaki bilgi ve belgelerden davacıya ait projenin özgün fikir ifade etmediği anlaşıldığından dava konusu Mimari Estetik Komisyonu kararının mevzuata uygun olduğu, davacının yapı ruhsatları ve yapı kullanım izin belgelerine dair mevzuata aykırılık iddiaları bulunmadığından davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI ...DÜŞÜNCESİ :
Dava, Rize Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Mimari Estetik Komisyonunun ...tarih ve ...sayılı kararı, Rize Belediye Başkanlığının ...sayılı, ...tarihli, yapı kullanma izni belgesi ile ...tarihli, ...sayılı Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 66. Maddesinin 5. fıkrasının iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı Rize Belediye Başkanlığının usule ilişkin itirazı yerinde görülmemiştir.
Anayasanın 124. maddesi; yönetmeliklerin, Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri tarafından, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla çıkarılabileceklerini öngörmektedir.
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 1. maddesinde; bu Kanunun, yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla düzenlendiği, 2. maddesinde; belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak planlar ile inşa edilecek resmi ve özel bütün yapıların bu Kanun hükümlerine tabi olduğu; 3. maddesinde; herhangi bir sahanın, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılmasının mümkün olmadığı; 5. maddenin son fıkrasında; bu Kanunda adı geçen diğer tanımların Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikte tarif edileceği öngörülmüştür.
Anılan Yasanın Yönetmelik başlıklı 44. maddesinin (I) fıkrasının (f) bendinde; imar planı yapımı ve değişiklikleriyle ilgili kriterlerin tespiti ve imarla ilgili diğer hususların; (b) bendinde; imar planlarında okul, ibadet yeri, sağlık, spor, sosyal ve kültürel tesisler ile kamu kuruluşlarının yapıları için ayrılacak yerler ve bu konu ile ilgili diğer hususların ve (i) bendinde; yerleşme alanlarıyla ilgili genel esasların Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği kuralına yer verilmiştir.
Dava konusu Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 66.maddesinin 5.fıkrasında, "Komisyonca özgün fikir ifade etmediği karara bağlanan projelerde farklı bir müellif tarafından yapılacak değişikliklerde bütün sorumluluk değişiklik projesini yaptıranlar ve projeyi hazırlayan müelliflerde olmak üzere idarelerce ayrıca önceki müelliflerin görüşü aranmaz." hükmü yer almış; Yönetmeliğin 4.maddesinin (fff) bendinde, mimari estetik komisyonu, "Şehrin yöresel mimarisine ilişkin tespitleri yapan, meydan, yol, kaldırım, tabela, kent mobilyaları ve benzeri düzenlemelerdeki usullere ilişkin öneriler getiren, yapıların ve onaylı mimari projelerinin özgün fikir ifade edip etmediğine, umumi binaların fonksiyonu ve özelliği gereği farklılık arz edip etmediğine karar veren komisyon," olarak tanımlanmıştır. Yönetmeliğin 66.maddesinin 1. fıkrasında, "Bu Yönetmelik esaslarına göre kurulan komisyonun çalışma usul ve esasları idarece belirlenir.", 2.fıkrasında, " Komisyon beş uzmandan teşkil eder, salt çoğunlukla toplanır, kararlar oyçokluğu ile alınır.", 5.fıkrasında, "Komisyonca özgün fikir ifade etmediği karara bağlanan projelerde farklı bir müellif tarafından yapılacak değişikliklerde bütün sorumluluk değişiklik projesini yaptıranlar ve projeyi hazırlayan müelliflerde olmak üzere idarelerce ayrıca önceki müelliflerin görüşü aranmaz." ve 8.fıkrasında ise, "Komisyonca özgün fikir ifade ettiği, ancak eserin bütünlüğünü bozmadığı ve estetik görünümünü değiştirmediği teknik, yönetsel amaçlar ve kullanım amacı nedeniyle zorunlu olduğuna mimari estetik komisyonu tarafından karar verilen değişiklikler müellifinin izni alınmaksızın yapılabilir. Bu durumda ilk müellif tarafından talep edilebilecek telif ücreti; proje sözleşmesinde belirlenen veya fatura edilen bedelin, sözleşmede belirlenmemesi veya fatura edilmemesi halinde ilgili meslek odasınca belirlenen mimari proje asgari hizmet bedelinin, tamamlanan yapılarda % 20’sini, inşaatı süren yapılarda ise % 15’ini geçemez." hükümlerine yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 8.maddesinin (j) fıkrasında, "İlgili idareler, Bakanlıkça belirlenen esaslara göre mimari estetik komisyonu kurar. Komisyon, yapıların ve onaylı mimari projelerinin özgün fikir ifade edip etmediğine karar vermeye yetkilidir. Özgün fikir ifade etmeyenlerde yapılacak değişikliklerde ilk müellifin görüşü aranmaz. Özgün fikir ifade eden mimarlık eser ve projelerinde; eserin bütünlüğünü bozmadığına, estetik görünümünü değiştirmediğine, teknik, yönetsel amaçlar ve kullanım amacı nedeniyle zorunlu olduğuna karar verilen değişiklikler müellifinin izni alınmaksızın yapılabilir. Bu durumda ilk müellif tarafından talep edilebilecek telif ücreti; ilgili meslek odasınca belirlenen mimari proje asgari hizmet bedelinin, tamamlanan yapılarda yüzde yirmisini, inşaatı süren yapılarda yüzde on beşini geçemez." hükmüne yer verilmiştir.
Anılan maddenin (j) fıkrasının Anayasaya aykırılığı iddiasıyla iptali istemiyle yapılan başvuru neticesinde, Anayasa Mahkemesi'nin 04.12.2014 tarihli, E:2013/114, K:2014/184 sayılı kararı ile "...eser sözleşmesinde işleme izni verilenler ile...." ibaresi dışında kalan bölümüne yönelik olarak Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine karar verilmiştir.
Bu durumda, uyuşmazlığa konu mimari estetik komisyonu tanımı ile bu komisyona ilişkin Yönetmelik hükmünün 3194 sayılı Kanunun 8. maddesinin (j) fıkrasına ile uyumlu olduğundan dava konusu düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, Rize İli, Merkez İlçesi, ...Mahallesinde bulunan S.S. Rize ... Sanayi Sitesi Kooperatifine ait A-B-C-D-E-F-G-H-I-J-K-L-M bloklara mimari projesi ve yerleşim planının davacının hazırladığı ...tarihinde ... ve ...sayılı inşaat ruhsatı verildiği, davacı ile S.S. Rize ... Sanayi Sitesi Kooperatifi arasında çıkan anlaşmazlığın yargıya taşınması nedeniyle Kooperatifin 2015 yılında yapmış olduğu ruhsat yenileme talebinin dava konusu Rize Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Mimari Estetik Komisyonunca incelenerek ...tarih ve ...sayılı kararıyla S.S. Rize ... Sanayi Sitesi inşaatına ait 1. ve 2. Etap mimari proje ve yapıların standart sanayi sitesi projeleri ile büyük ölçüde benzerlikler taşıdığı, dolayısıyla diğer sanayi sitelerinden fikir olarak ayrışmadığı ve özgünlük içermediği sonucuna varılarak söz konusu proje ve yapıların özgün fikir ifade etmediğine karar verilmesi üzerine yeni mimari proje müellifi, mimari fenni mesul değişikliği, müteahhit değişikliği ve tapu kayıtlarının güncellenmesinden dolayı ...tarih, ...sayılı isim değişikliği ruhsatı verildiği, daha sonra ...tarih, ...sayılı yapı kullanma izin belgesinin düzenlendiği, davanın davacının söz konusu yapılara ait mimari projenin kendisine ait olduğu, Mimari Estetik Komisyonunun ...tarih ve ...sayılı kararının incelemeye dayanmadığı, yapı kullanma izin belgesinde imzasının alınmamasının işlemi sakatladığı iddialarıyla davayı açtığı anlaşılmaktadır.
İncelenen davada, dava konusu Rize Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Mimari Estetik Komisyonu kararının mevzuatta belirtilen inceleme ve değerlendirme sonucu alındığı, yapılan inceleme sonucunda mimari proje ve yapıların standart sanayi sitesi projeleri ile büyük ölçüde benzerlikler taşıdığı, dolayısıyla diğer sanayi sitelerinden fikir olarak ayrışmadığı ve özgünlük içermediği sonucuna varılarak söz konusu proje ve yapıların özgün fikir ifade etmediğine karar verildiği, yeni mimari proje müellifi, mimari fenni mesul değişikliği, müteahhit değişikliği ve tapu kayıtlarının güncellenmesinden dolayı ...tarih, ...sayılı isim değişikliği ruhsatı verildiği, anılan ruhsata dayanılarak yapılan yapılara daha sonra ...tarih, ...sayılı yapı kullanma izin belgesinin düzenlendiği anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği, düşünülmektedir


TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Rize ili, Merkez ilçesi, ...Mahallesinde bulunan S.S. ...Sanayi Sitesi Kooperatifine ait A, B, C, D, E, F, G, H, I, J, K, L ve M bloklarına ait mimari proje ve yerleşim planının davacı tarafından hazırlanıp 31.12.2010 tarihinde ... ve ...sayılı yapı ruhsatlarının düzenlendiği, davacı ile S.S. Rize ... Sanayi Sitesi Kooperatifi arasında çıkan anlaşmazlığın yargıya taşınması nedeniyle Kooperatifin 2015 yılında yapmış olduğu yapı ruhsatı yenileme talebinin dava konusu Rize Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Mimari Estetik Komisyonunca incelenerek ...tarih ve ...sayılı kararıyla S.S. Rize ... Sanayi Sitesi inşaatına ait 1. ve 2. Etap mimari proje ve yapıların standart sanayi sitesi projeleri ile büyük ölçüde benzerlikler taşıdığı, dolayısıyla diğer sanayi sitelerinden fikir olarak ayrışmadığı ve özgünlük içermediği sonucuna varılarak söz konusu proje ve yapıların özgün fikir ifade etmediğine karar verilmesi üzerine yeni mimari proje müellifi, mimari fenni mesul değişikliği, müteahhit değişikliği ve tapu kayıtlarının güncellenmesinden dolayı ...tarih ve ...sayılı isim değişikliği yapı ruhsatı verildiği, daha sonra ...tarih ve ...sayılı yapı kullanma izin belgesinin düzenlenmesi üzerine Rize Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Mimari Estetik Komisyonunun, "SS Rize Modern Küçük Sanayi Sitesi İnşaatına ait 1 ve 2. Etap projeleri ve yapılarının özgün fikir ifade etmediğine" dair ...tarih ve ...sayılı kararının, Rize Belediye Başkanlığınca anılan yapılar için verilen 28.03.2016 tarihli yapı ruhsatı ve ...tarih ve ...sayılı yapı kullanma izin belgesi ile ...tarih ve ...sayılı Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 66.maddesinin 5.fıkrasının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 124.maddesinde, "Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler." hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 1. maddesinde; bu Kanunun, yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşmaların; plan, fen, sağlık ve çevre şartlarına uygun teşekkülünü sağlamak amacıyla düzenlendiği, 2. maddesinde; belediye ve mücavir alan sınırları içinde ve dışında kalan yerlerde yapılacak planlar ile inşa edilecek resmi ve özel bütün yapıların bu Kanun hükümlerine tabi olduğu; 3. maddesinde; herhangi bir sahanın, her ölçekteki plan esaslarına, bulunduğu bölgenin şartlarına ve yönetmelik hükümlerine aykırı maksatlar için kullanılmasının mümkün olmadığı; 5. maddenin son fıkrasında; bu Kanunda adı geçen diğer tanımların Bakanlıkça hazırlanacak yönetmelikte tarif edileceği öngörülmüştür.
Anılan Yasanın Yönetmelik başlıklı 44. maddesinin (I) fıkrasının (f) bendinde; imar planı yapımı ve değişiklikleriyle ilgili kriterlerin tespiti ve imarla ilgili diğer hususların; (b) bendinde; imar planlarında okul, ibadet yeri, sağlık, spor, sosyal ve kültürel tesisler ile kamu kuruluşlarının yapıları için ayrılacak yerler ve bu konu ile ilgili diğer hususların ve (i) bendinde; yerleşme alanlarıyla ilgili genel esasların Bayındırlık ve İskan Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle belirleneceği kuralına yer verilmiştir.
Dava konusu Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinin 66.maddesinin 5. fıkrasında, "Komisyonca özgün fikir ifade etmediği karara bağlanan projelerde farklı bir müellif tarafından yapılacak değişikliklerde bütün sorumluluk değişiklik projesini yaptıranlar ve projeyi hazırlayan müelliflerde olmak üzere idarelerce ayrıca önceki müelliflerin görüşü aranmaz." hükmü yer almış; Yönetmeliğin 4.maddesinin (fff) bendinde, mimari estetik komisyonu, "Şehrin yöresel mimarisine ilişkin tespitleri yapan, meydan, yol, kaldırım, tabela, kent mobilyaları ve benzeri düzenlemelerdeki usullere ilişkin öneriler getiren, yapıların ve onaylı mimari projelerinin özgün fikir ifade edip etmediğine, umumi binaların fonksiyonu ve özelliği gereği farklılık arz edip etmediğine karar veren komisyon," olarak tanımlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
1-Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğin 66.maddesinin 5.fıkrası yönünden;
Yönetmeliğin 66.maddesinin 5.fıkrasında, "Komisyonca özgün fikir ifade etmediği karara bağlanan projelerde farklı bir müellif tarafından yapılacak değişikliklerde bütün sorumluluk değişiklik projesini yaptıranlar ve projeyi hazırlayan müelliflerde olmak üzere idarelerce ayrıca önceki müelliflerin görüşü aranmaz." hükmü yer almaktadır.
Yönetmeliğin 4.maddesinin (fff) bendinde, mimari estetik komisyonu, "Şehrin yöresel mimarisine ilişkin tespitleri yapan, meydan, yol, kaldırım, tabela, kent mobilyaları ve benzeri düzenlemelerdeki usullere ilişkin öneriler getiren, yapıların ve onaylı mimari projelerinin özgün fikir ifade edip etmediğine, umumi binaların fonksiyonu ve özelliği gereği farklılık arz edip etmediğine karar veren komisyon," olarak tanımlanmıştır. Yönetmeliğin 66.maddesinin 1. fıkrasında, "Bu Yönetmelik esaslarına göre kurulan komisyonun çalışma usul ve esasları idarece belirlenir.", 2.fıkrasında, " Komisyon beş uzmandan teşkil eder, salt çoğunlukla toplanır, kararlar oyçokluğu ile alınır.", 5.fıkrasında, "Komisyonca özgün fikir ifade etmediği karara bağlanan projelerde farklı bir müellif tarafından yapılacak değişikliklerde bütün sorumluluk değişiklik projesini yaptıranlar ve projeyi hazırlayan müelliflerde olmak üzere idarelerce ayrıca önceki müelliflerin görüşü aranmaz." ve 8.fıkrasında ise, "Komisyonca özgün fikir ifade ettiği, ancak eserin bütünlüğünü bozmadığı ve estetik görünümünü değiştirmediği teknik, yönetsel amaçlar ve kullanım amacı nedeniyle zorunlu olduğuna mimari estetik komisyonu tarafından karar verilen değişiklikler müellifinin izni alınmaksızın yapılabilir. Bu durumda ilk müellif tarafından talep edilebilecek telif ücreti; proje sözleşmesinde belirlenen veya fatura edilen bedelin, sözleşmede belirlenmemesi veya fatura edilmemesi halinde ilgili meslek odasınca belirlenen mimari proje asgari hizmet bedelinin, tamamlanan yapılarda % 20’sini, inşaatı süren yapılarda ise % 15’ini geçemez." hükümlerine yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun 8.maddesinin (j) fıkrasında, "İlgili idareler, Bakanlıkça belirlenen esaslara göre mimari estetik komisyonu kurar. Komisyon, yapıların ve onaylı mimari projelerinin özgün fikir ifade edip etmediğine karar vermeye yetkilidir. Özgün fikir ifade etmeyenlerde yapılacak değişikliklerde ilk müellifin görüşü aranmaz. Özgün fikir ifade eden mimarlık eser ve projelerinde; eserin bütünlüğünü bozmadığına, estetik görünümünü değiştirmediğine, teknik, yönetsel amaçlar ve kullanım amacı nedeniyle zorunlu olduğuna karar verilen değişiklikler müellifinin izni alınmaksızın yapılabilir. Bu durumda ilk müellif tarafından talep edilebilecek telif ücreti; ilgili meslek odasınca belirlenen mimari proje asgari hizmet bedelinin, tamamlanan yapılarda yüzde yirmisini, inşaatı süren yapılarda yüzde on beşini geçemez." hükmüne yer verilmiştir.
Bu maddenin (j) fıkrasının Anayasaya aykırılığı iddiasıyla iptali istemiyle yapılan başvuru neticesinde, Anayasa Mahkemesi'nin 04.12.2014 tarihli, E:2013/114, K:2014/184 sayılı kararı ile "...eser sözleşmesinde işleme izni verilenler ile...." ibaresi dışında kalan bölümünün Anayasa'ya aykırı olmadığına ve iptal isteminin reddine karar verilmiştir.
Bu durumda, uyuşmazlığa konu mimari estetik komisyona ilişkin dava konusu düzenleme 3194 sayılı İmar Kanunun 8. maddesinin (j) fıkrasına ile uyumlu olduğundan dava konusu düzenlemelerde mevzuata aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, dava konusu düzenlemenin iptali istemiyle TMMOB Şehir Plancıları Odası tarafından açılan davanın da Danıştay Altıncı Dairesinin 03/02/2021 tarih ve E:2017/4783, K:2021/1096 sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.

2-Rize Belediye Başkanlığı İmar ve Şehircilik Müdürlüğü Mimari Estetik Komisyonunun, "S.S. Rize Modern ... Sanayi Sitesi İnşaatına ait 1 ve 2. Etap projeleri ve yapılarının özgün fikir ifade etmediğine" dair ...tarih ve ...sayılı kararı yönünden;
Dava konusu Mimari Estetik Komisyonu kararının Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğünün Rize Modern Küçük Sanayi Sitesi Yapı Kooperatifi Başkanlığına gönderilen ...tarih ve ...sayılı görüş bildiren yazısında; küçük sanayi sitelerinin 1965 yılında Bakanlıkça kredilendirilmeye başlandığı, zaman içerisinde oluşan ihtiyaçlar doğrultusunda birbirine benzer planlamalara dönüştüğü, sanayi sitesi projelerinin genel yerleşim, imar planlarına göre belirlenen ada boyutlarına, plan notlarına, emsal hesaplarına, saçak kotlarına ve çekme mesafelerine tek sıra veya sırt sırta ve bitişik nizam şeklinde planlandığı, kapalı çalışma alanları üyeler tarafından talep edilen büyüklüklere göre üç yanı duvar, ön cephesi camekanlı kayar kapı veya seksiyonel kapı, bu kapalı çalışma alanı içerisinde düzenlenen bir asma kat, zemin ya da asma katta veya her iki katta da düzenlenecek WC, duş veya soyunma odalarından oluşan ıslak hacimler, ihtiyaca göre bir mutfak, depo ya da ofis mahalli ile çatı altında betonarme olayacak şekilde planlamakta ve bu iş yerlerinin önünde ortalama 8 ile 10 metre genişliğinde açık çalışma alanları bırakıldığı, Rize Modern Küçük Sanayi Sitesinin de diğer sanayi siteleri yapıldığı üzere yazılı olmayan planlama ilkeleri proje müellifine anlatıldığı ve projesinin buna göre hazırlanması yönünde tavsiyede bulunulduğu, Rize Modern Küçük Sanayi Sitesi 1 ve 2.Etap projelerinin bu tavsiyelere göre hazırlandığının belirtildiği anlaşılmış olup mevzuat uyarınca komisyonun yetkili olduğu, dava konusu kararın bu yetkiye dayanılarak mevzuatta belirtilen inceleme ve değerlendirme sonucu alındığı, yapılan inceleme sonucunda mimari proje ve yapıların standart sanayi sitesi projeleri ile büyük ölçüde benzerlikler taşıdığı, dolayısıyla diğer sanayi sitelerinden fikir olarak ayrışmadığı ve özgünlük içermediği sonucuna varılarak söz konusu proje ve yapıların özgün fikir ifade etmediğine karar verildiğinden dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

3- Rize Belediye Başkanlığınca anılan yapılar için verilen 28.03.2016 tarihli yapı ruhsatı ve ...tarih ve ...sayılı yapı kullanma izin belgesi yönünden;
Dava dilekçesinde Mimari Estetik Komisyon kararının, mimari projesinin detaylı olarak incelenmediği gibi projelerinin kıyaslandığı belirtilen standart sanayi sitesi projelerinin hangi projeler olduğu ve ne gibi hususlarda büyük ölçüde benzer özellikler taşıdığının açıklanmadığı, hazırlanan mimari projelerin imar planına ve mevzuata aykırı olamayacağı gibi projelerin tabii olduğu konudaki mevzuat uyarınca Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ilgili yönetmelik ve standartlarına uygun hazırlanmasının gayet tabii olduğu, sadece mevzuata uygunluğu standart addetmek buna göre özgün olmadığına karar vermek komisyonun görevleri arasında yer almadığı, komisyon tarafından raportör görevlendirilmeden ve rapor alınmadan karar verildiği, yapı kullanma izin belgesinde imzasının alınmamasının işlemi hukuka aykırı hale getirdiği ileri sürülerek iptali istendiği görülmekte ise de, davacı tarafından, yapı ruhsatının projesine ya da imar planına aykırı olarak düzenlendiği iddiasına yer verilmediği gibi yapı kullanma izin belgesinin de fen bakımından aykırı olarak verildiği yönünde bir iddiada da bulunulmadığı, Mimari Estetik Komisyonuna ilişkin Yönetmelik hükmünde ve Mimari Estetik Komisyonu kararında mevzuata aykırılık görülmediğinden dava konusu yapı ruhsatı ile yapı kullanma izin belgesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ...-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar verildiği tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen ...- TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 23/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.