16. Hukuk Dairesi 2016/11754 E. , 2019/5322 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Davacı, ... İli ... İlçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tespit harici bırakılan taşınmazın bir bölümü hakkında, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tescil istemiyle dava açmıştır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne, çekişmeli taşınmazın fen bilirkişisi tarafından hazırlanan 30.09.2015 tarihli rapor ve eki haritada (A) harfi ile gösterilen 7.515,21 metrekare yüzölçümündeki bölümünün davacı ... adına tarla vasfı ile tapuya tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine temsilcisi ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, imar-ihya ve kazanmayı sağlayan zilyetlik hukuki sebeplerine dayalı olarak TMK"nın 713/1. ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. ve 17. maddeleri gereğince açılan, tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir. Mahkemece, dava konusu taşınmaz bölümünde dava tarihinden önce davacı yararına kazanma koşullarının oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma, inceleme ve uygulama hüküm vermek için yeterli değildir. 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 17/2. maddesi "il, ilçe ve kasabaların imar planının kapsadığı alanlarda kalan taşınmaz mallarda bu hüküm uygulanmaz" hükmünü içermekte olup, imar planına alınan bir taşınmazın, imar-ihya ve kazanmayı sağlayan zilyetlik hukuksal sebeplerine dayalı olarak mülk edinilebilmesi için tüm koşulların, imar planı tarihine kadar oluşmuş olması gerekir. Böyle olduğu halde, Mahkemece taşınmaz bölümünün imar planının kapsadığı alanda kalıp kalmadığı araştırılmadan, davacı yararına zilyetlikle kazanım şartlarının oluşup oluşmadığının dava tarihi esas alınarak belirlenmiş olmasında ve yalnızca 1991 tarihli hava fotoğrafının incelenmesi ile yetinilmesinde isabet bulunmamaktadır.
Hal böyle olunca doğru sonuca ulaşılabilmesi için mahkemece öncelikle, çekişmeli taşınmaz bölümü hakkında jeodezi ve fotogrametri yüksek mühendisi tarafından tanzim edilen 30.09.2015 tarihli harita, ilgili ilçe Belediye Başkanlığı, Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve Çevre Şehircilik İl Müdürlüğüne gönderilerek, bu bölümlerin nazım ya da uygulama imar planının kapsamında olup olmadığı, imar planı kapsamında ise imar planı kapsamına alınma ve imar planının onaylanma tarihi sorularak netleştirilmeli ve varsa imar planının onaylandığı tarihten 15-20-25 yıl öncesine ait ve üç ayrı zamana ilişkin hava fotoğrafları Harita Genel Komutanlığı"ndan getirtilmeli, sonrasında yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, üç ziraat mühendisi, 3 jeodezi ve fotogrametri mühendisi ve fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi heyeti eşliğinde mahallinde yapılacak keşifte; yerel bilirkişi ve tanıklardan, çekişmeli taşınmazın öncesi, niteliği, zilyetliğin başlangıcı, sürdürülüş biçimi, öncesinde imar-ihyaya muhtaç yerlerden ise imar-ihyaya ne zaman başlanıp bitirildiği; varsa imar planının onaylandığı tarihe kadar davacı yararına 20 yıllık kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği süresinin dolup dolmadığı hususlarında olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlarının çelişmesi halinde yüzleştirme yapılarak çelişkiler giderilmeye çalışılmalı; taşınmazın görünümüne ilişkin hakim gözlemi keşif zaptına aynen yansıtılmalı; ziraat mühendisleri bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın geçmişteki ve şimdiki niteliğini, varsa taşınmaz üzerindeki bitki örtüsünü, toprak yapısını belirten, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi ve taşınmazın değişik yönlerden çekilmiş fotoğraflarını içerir ayrıntılı ve gerekçeli rapor istenmeli; fen bilirkişinden ise keşfi takibe elverişli krokili rapor alınmalı; hava fotoğraflarının jeodezi veya fotogrametri uzmanı harita mühendisi bilirkişilere tevdi ile, üzerlerinde stereoskop aletiyle inceleme yaptırılarak; çekişmeli taşınmaz bölümünün hava fotoğraflarında gösterilmesi istenilmeli ve bu yerlerin önceki ve şimdiki niteliğinin, imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığının ve tamamlandığının, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; keşifte dinlenen tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri, bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; komşu parsellerin nitelikleri ve varsa dayanaklarının çekişmeli taşınmazı ne şekilde tanımladıkları üzerinde durulmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece, belirtilen şekilde araştırma ve inceleme yapılmaması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz eden ... Büyükşehir Belediye Başkanlğı"na iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
18.09.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.