Danıştay 8. Daire 2022/1929 Esas 2022/3370 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2022/1929
Karar No : 2022/3370

DAVACI : ...Belediyeler Birliği Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

DAVALI : ...Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...- Hukuk Müşaviri ...

DAVANIN ÖZETİ : 01/03/2022 gün ve 31765 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin iptaline karar verilmesi istemidir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Davalı idare tarafından istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davaya konu edilen Yönetmelik hükmü ile davalı arasında meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilişkisi bulunmadığından, davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince, dava dilekçesi ve ekleri 2577 sayılı Yasanın 14/6. maddesi uyarınca incelenerek işin gereği görüşüldü.
Dava; 01/03/2022 gün ve 31765 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde, iptal davalarının, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu, maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılabilecekleri kurala bağlanmıştır.
Aynı Kanun'un "Dilekçeler üzerine ilk inceleme" başlığını taşıyan 14. maddesinin 3/c bendinde, dilekçelerin ehliyet yönünden inceleneceği; 6. fıkrasında ilk incelemeye ilişkin hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde davanın her safhasında 15. madde
hükmünün uygulanacağı; ''İlk inceleme üzerine verilecek karar'' başlığını taşıyan 15. maddenin 1/b bendinde de, 14. maddenin 3/c bendinde yazılı hallerde davanın reddine karar verileceği düzenlenmiştir.
İptal davaları, idarenin hukuka uygun davranmasını sağlayan en önemli denetim araçlarından olmakla birlikte; her idari işleme karşı herkes tarafından iptal davası açılmasının idari
işlemlerde istikrarsızlığa neden olmaması ve idarenin işleyişinin bu yüzden olumsuz etkilenmemesi için, dava konusu edilecek işlem ile dava açacak kişi arasında belli ölçüler içinde menfaat ilişkisi bulunmasını öngören yasa koyucu, iptal davaları için menfaat ihlalini, subjektif ehliyet koşulu olarak aramaktadır.
İptal davalarındaki subjektif ehliyet koşulunun, doğrudan doğruya hukuk devletinin yapılandırılması ve sürdürülmesine ilişkin bir sorun olması dolayısıyla, idari işlemlerin hukuka uygunluğunun iptal davası yoluyla denetlenmesini engellemeyecek bir biçimde anlaşılması gerekmektedir.
İptal davasının içtihat ve doktrinde belirlenen hukuki nitelikleri göz önüne alındığında, idari işlemlerin, ancak bu idari işlemle meşru, kişisel ve güncel bir menfaat ilgisi kurulabilenler tarafından iptal davasına konu edilebileceği kabul edilmektedir.
Taraf ilişkisinin kurulması için gerekli olan kişisel, meşru ve güncel bir menfaat ilgisinin varlığı, davanın niteliğine ve özelliğine göre idari yargı yerlerince belirlenmekte, davacının idari işlemle ciddi ve makul, maddi ve manevi bir ilişkisinin, hukuken korunması gereken bir menfaat bağının bulunması dava açma ehliyeti için gerekli sayılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; davacı Kıyı Ege Belediyeler Birliği Tüzüğünün "Birliğin Amacı" başlıklı 6. maddesinde Birliğin amacının; üye Belediyeler arasında işbirliği ve dayanışmayı geliştirerek belediyelerin halka daha etkin, verimli hizmet sunulmasına katkıda bulunmak, özellikle ege kıyısında yer alan Birlik üyesi Belediyelerin turizm ve buna dayalı kültürel hizmetlerin arttırılması amacı ile ulusal ve uluslararası alanda faaliyette bulunulması, üye Belediyelere mevzuat - proje ve teknik destek sağlamak, Belediyelerin menfaatlerinin korunması ve gelişmesine yardımcı olmak, Mahalli İdarelerle ilgili Kanun ve diğer mevzuatların hazırlanmasında ilgili Makamlara görüş bildirmek, üyelerimiz arasında dayanışla ve işbirliği anlayışını geliştirerek ortak projeler üretilmesine öncülük etmek ve koordinasyonu sağlamak, alternatif hizmetler yapılması konusunda araştırmalar yaparak yönlendirmede bulunmak, sağlıklı şehirleşme ve hizmet üretme noktasında Devlet politikalarının Belediyelere ulaştırılmasını sağlamak ve üye belediyelerimize alternatif kaynaklar konusunda koordinasyonu sağlamak olduğu hüküm altına alınmıştır.
Bu bağlamda; davacı Birliğin üye Belediyeler arasında koordinasyon ve işbirliğini sağlayarak hizmet, kaynak kullanımı ve faaliyet alanları konusunda destekleyerek etkin hizmet verme amacıyla kurulduğu göz önüne alındığında davaya konu Maden Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile davacı Birlik arasında güncel, kişisel ve meşru bir menfaat ilişkisinin bulunduğunun kabulüne olanak bulunmadığından, davanın ehliyet yönünden reddi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle,
1. 2577 sayılı Kanun'un 15/1-b bendi uyarınca DAVANIN EHLİYET YÖNÜNDEN REDDİNE,
2. Aşağıda dökümü yapılan ...TL yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Posta giderleri avansından artan tutar ile kullanılmayan ...TL yürütmenin durdurulması harcının kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ...TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 24/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.