10. Hukuk Dairesi 2020/10411 E. , 2021/1821 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, itirazın iptali ve takibin devamı istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1) Mahkemece uyulan bozma ilamında "Yukarıdaki yasal düzenlemeler ve açıklamalar ışığında dava değerlendirildiğinde, Mahkemece, dosyaya müfettiş raporu sunulmadığı, kurumdan istenildiği halde gönderilmediği, davacının delil ve belgelerini ortaya koyamamış olması nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de davacı kurum tarafından sunulan temyiz dilekçesi ekinde yer alan denetmen raporunun davalıyla ilgili kısmına ilişkin belgede, davalının, dava dışı ... Konfeksiyon ve Dış Tic. Ltd. Şti. işyerinden yapılan bildirimlerinin Kurum kontrol memurunca yapılan denetim sonucunda, bildirimlerin fiilen çalışmaya dayanmadığı ve işyerinin 01.06.2006 tarihi itibariyle Kanun kapsamından çıkartıldığı, şirketin faaliyeti olmadığı halde internet ortamında veya elden sahte sigortalıların bildirildiği 2006/6-12 ve 2007/1 aylarına ait aylık prim ve hizmet belgeleri ile sigortalı işe giriş bildirgelerinin iptal edilmesi ile davalıya bağlanan yaşlılık aylıklarının bağlandığı tarihler itibariyle iptal edilmesi gerektiği belirtilmiş, eldeki dava ile kısa ve uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin olarak davalıya sağlanan yardımların yersiz ödendiğinden bahisle başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali ile icra inkar tazminatı talep edilmiş, Mahkemece davanın, niteliği gereği resen araştırma ilkesine tabi olduğu göz önünde bulundurulmaksızın ve bildirimlerin fiili bir çalışmaya dayalı olup olmadığı araştırılmaksızın eksik inceleme sonucu karar verildiği anlaşılmaktadır.
Mahkemece, gerçeğe aykırı bildirimler nedeniyle iptal edilen sigortalılığa ilişkin denetmen raporu ve eklerinin ... Sosyal Güvenlik Merkezi"nden celp edilerek, işveren ... Konfeksiyon ve Dış Tic. Ltd. Şti.’nin uyuşmazlık konusu dönem yönünden Ticaret Sicili Memurluğu kayıtları, vergi belgeleri elde edilerek tasfiye, iflas, terkin, ticareti terk vb. olguları saptanmalı, sigorta primlerinin yatırılıp yatırılmadığı belirlenmeli, beyanları Kurum işlemine dayanak kılınan kişiler dinlenilmeli, aynı çevrede faaliyet yürüten işverenler ve çalışanlar yöntemince tespit edilerek bilgi ve görgülerine başvurulmalı, belirdiği takdirde tanık anlatımları arasındaki çelişkiler giderilmeli, toplanan tüm kanıtlar değerlendirilip fiili çalışmanın var olup olmadığı açıklıkla saptandıktan sonra hüküm kurulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece davacının delil ve belgelerini ortaya koyamamış olması gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir." gerektiği belirtilmiştir.
Somut olayda; bozma gereklerinin yerine getirilmediği anlaşılmaktadır. Mahkemece öncelikle, davaya konu icra takibinin dava dışı ..., ... ve davalıya karşı başlatıldığı, dosya kapsamından davacının yaşlılık aylıklarının iptal edildiği, yaşlılık aylığının iptaline dayanak teşkil eden denetmen raporlarının dava dışı ... Konfeksiyon San. Ltd. Şti"ye ait ... ve ... sicil nolu işyerleriyle ilgili olarak düzenlendiği ancak davacı ile ilgili olarak hangi işyeriyle ilgili ve hangi dönemlerin iptalinin karşılığı olarak borç kaydı oluşturulduğunun netleştirilmediği, diğer taraftan icra takibinde borçlu olarak görünen dava dışı ..."ın yaşlılık aylığının iptal edildiği, diğer borçlu ..."un ise davacı kurum tarafından sahte hizmet kazandırdığı tespiti yapılan kişi olduğu, takibin kimin hangi borcundan dolayı başlatıldığına dair bilgi ve belgelerin dosyada yer almadığı, söz konusu borcun davalının kendi sigortalılığı nedeniyle mi yoksa sahte sigortalılık bildirimi yapılan diğer sigortalılarla mı ilgili olduğu dosya kapsamından anlaşılamamaktadır. Mahkemece, kurum işleminin yerindeliği açısından takibin dayanak belgeleri ile ilgili takip dosyaları getirtilmeli, 20.06.2013 tarih, 76745/SRŞ/03 sayılı ve 19.11.2013 tarih, 2013/208 sayılı denetmen raporları ile borcun kaynağını ve dayanağını teşkil eden tüm bilgi belgelerin celbi, kurumdan sorulmak suretiyle söz konusu borcun hangi işyeri nedeniyle ilgili olduğu, yersiz ödemenin hangi alacak kalemiyle ilgili olarak oluşturulduğu ve davalının kendi sigortalılığı nedeniyle mi yoksa sahte sigortalılık bildirimi yapılan diğer sigortalılarla mı ilgili olduğunun belirlenmesi ile uyuşmazlık konusu husus, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Mahkemenin, yukarıda açıklanan esaslar doğrultusunda araştırma yaparak elde edilecek sonuca göre karar vermesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde hüküm kurması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, 18.02.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.