18. Hukuk Dairesi 2015/19467 E. , 2016/10962 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Dava dilekçesinde, kamulaştırmasız el atma nedenine dayalı olarak ... İli .... İlçesi ... Mahallesi 1 ada 19 ve 33 parsel sayılı taşınmazların bedelinin faiz ve masraflarla birlikte tahsili istenilmiştir. Mahkemece davanın ... yönünden husumetten reddine, .... Belediye Başkanlığı yönünden kısmen kabulüne karar verilmiş, hükmün temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması davacı vekili ile davalı ... Belediye Başkanlığı vekili tarafından yasal süresi içinde verilen temyiz dilekçesi ile istenilmekle taraflara yapılan tebligat üzerine duruşma için tayin olunan 04.10.2016 gününde temyiz edenlerden davacılar vekilleri Av... ve Av.... ile davalı ... Belediye Başkanlığı vekili Av.... geldiler. Aleyhine temyiz olunan davalı ... adına gelen olmadı. Gelen vekillerin sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bilgi ve belgeler okunarak, tetkik hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı kanıtlarla yasal gerektirici nedenlere ve özellikle kanıtların takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine göre sair temyiz itirazları yerinde değildir.
Ancak;
1-Mahkemece, dava konusu taşınmazın arsa niteliğinde olduğu kabul edildiğine göre Kamulaştırma Kanununun kıymet takdiri esaslarını gösteren 11.maddesinin 1.fıkrasının özellikle arsalara ilişkin (g) bendi uyarınca kamulaştırma gününden önce özel amacı olmayan emsal satışlara göre satış değerinin tesbiti ve bedelin tesbitinde etkisi olan diğer unsurlar da dikkate alınarak her unsurun gerekçeleri ve değere katkı oranları ayrı ayrı belirlenip dayanakları gösterilmek suretiyle değerlendirilerek kamulaştırma bedelinin saptanması gerekmektedir.
Emsalin kamulaştırılan taşınmazla aynı konumda ve taşınmaza yakın mesafede bulunması, aynı nitelik ve özellikleri taşıması, benzer yüzölçümünde olması veya kamulaştırmaya yakın günlerde satılması zorunlu değildir. Aynı özellik ve nitelikleri taşıyan başka yerlerde bulunan ve kamulaştırma gününden önce satılan taşınmazlar da emsal alınabilir. Bu emsalin satış fiyatına ... Kurumu üretici fiyat endeksi uygulanmak suretiyle değerlendirme tarihinde oluşan fiyatları bulunduktan sonra dava konusu taşınmazla karşılaştırılıp incelenerek aradaki farklılıklar gösterilip üstün ve eksik yönleri açıklanmalı, bu nitelik ve farklılıkların taşınmazın değerine olan etkilerinin ne olduğu belirtilmeli ve bu suretle yapılacak karşılaştırma ile dava konusu taşınmazın değeri tespit edilmelidir.
Emsal kayıtlar tapu müdürlüğünden getirtildikten sonra bunun imar parseli olup olmadığı da sorulup saptanmalıdır. İncelenen emsal imar parseli olup da dava konusu taşınmazın bu nitelikte olmaması halinde, dava konusu taşınmazın yapılacak karşılaştırmadan sonra bulunacak değerinden, İmar Yasası"nın 18.maddesinin 2. fıkrası gözetilerek, düzenleme ortaklık payına tekabül edecek oranda indirim yapılması gerektiği de dikkate alınmalıdır.
2942 sayılı Yasa"nın 4650 sayılı Yasa ile değişik 11. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi gereği emlak vergi değerlerinin de dava konusu taşınmazın emsalle karşılaştırılmasında gözönünde tutulması gerekir. Buna göre dava konusu taşınmaz ve emsallerin değerlendirme yılı itibariyle emlak vergisine esas tutulan asgari m² değerlerinin ilgili belediye başkanlığından getirtilerek karşılaştırılması ve değerlendirmeye esas alınan oranlar fahiş ölçüde farklı olduğunda bu farklılık ve çelişkinin giderilmiş olması gerekir.
Dava konusu taşınmazın değerlendirmesinde somut emsal olarak incelenen 8248 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 26.09.2003 tarihli satış akit tablosundan ve tapu kayıtlarından satış işlemi hissedarlar arası satış olup, özel amaçlı satış izlenimi uyandırmaktadır. Mahkemece taraflardan istenecek ve re"sen yapılacak araştırma sonucu bulunacak emsallere ait (emsallerin satış tarihi, satış bedeli ve satışın taraflarını gösteren) tapu kayıtları dosyaya getirtildikten sonra, bilirkişi kurulundan yukarıda açıklanan hususlar da dikkate alınmak suretiyle yeniden değerlendirme yapan ek rapor alınarak sonuca göre karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi,
2-Dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının incelenmesinde, 1 ada 19 nolu parselin 5.000m² iken 26.09.1980 tarih ve 6234 yevmiye nosu ile 895 m² sinin bedelsiz yola terk edildiği, kalan 4.105 m² nin 3.317 m² sinin ifrazı ile bir kısım ada ve parsellerin oluştuğu geriye dava konusu 788 m² lik taşınmazın kaldığı, yine 1 ada 33 parselin 3.326 m² iken 26.09.1980 tarih ve 6234 yevmiye nosu ile 482 m² sinin bedelsiz yola terk edildiği, kalan 2.846 m² nin 1.764 m² sinin ifrazı ile bir kısım ada ve parsellerin oluştuğu geriye dava konusu 1.060 m² lik taşınmazın kaldığı anlaşılmakla, Dairemizin uygulamalarında 3194 sayılı İmar Yasasının 16. maddesince bedelsiz yola terk işlemi sonrasında kalan taşınmazlar imar parseli olarak kabul edilmekte olup, kalan taşınmazın tamamının ve bir kısmının İmar Yasasının 18. maddesine göre düzenleme görüp görmediğinin sonuca bir etkisi bulunmamaktadır. Bu itibarla dava konusu taşınmazlar imar parseli olmasına rağmen kadastral parsel kabulü ile düzenleme ortaklık payı düşerek değer belirleyen rapora göre hüküm kurulması,
Doğru görülmemiştir.
Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, Yargıtay duruşmasında vekille temsil edilen davacı ve davalı ... Belediye Başkanlığı yararına takdir edilen 1.350,00"şer TL vekalet ücretinin davalı ... Belediye Başkanlığından alınıp davacıya, davacıdan alınıp davalı ... Belediye Başkanlığına verilmesine, temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz edenlere iadesine, 04.10.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.