MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL

Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil, tenkis davası sonunda, yerel mahkemece davanın kabulüne ilişkin olarak verilen karar bir kısım davalılar vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş, olmakla dosya incelendi, Tetkik Hakimi ...’un raporu okundu, açıklamaları dinlendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
-KARAR-
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı miras payı oranında iptal ve tescil isteğine ilişkindir.
Davacı, mirasbırakan ...’nin ... parsel sayılı taşınmazdaki 10 adet bağımsız bölümü davalılara satış suretiyle temlik ettiğini, işlemin manevi baskı ve kendisinden mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olarak gerçekleştirildiğini ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında adına tesciline, olmadığı takdirde tenkise karar verilmesini istemiştir.
Davalılar, taşınmazların satış suretiyle kendilerine devredildiğini, mirasbırakanın davacıya da bir daire bıraktığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, muvazaa iddiasının ispatlandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1945 doğumlu mirasbırakan ...’nin 18.05.2015 tarihinde ölümü üzerine dava dışı eşi ..., davacı kızı ... ile davalı çocukları ..., ..., ..., ..., ... ve ...’un mirasçı kaldıkları, dava konusu ... parsel (yeni ... parsel) sayılı taşınmaz üzerinde bulunan 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10 no’lu bağımsız bölümlerin tamamı mirasbırakan adına kayıtlı iken, intifa hakkını üzerinde bırakarak çıplak mülkiyetlerini 28.02.2012 tarihinde, 1 nolu bağımsız bölümü davalı ...’e, 3 nolu bağımsız bölümü davalı ...’ye, 4 ve 5 nolu bağımsız bölümleri davalı ...’a, 6 nolu bağımsız bölümü davalı ...’ya, 7 nolu bağımsız bölümü davalı ...’e, 8 nolu bağımsız bölümü davalı ...’a, 9 ve 10 nolu bağımsız bölümleri 1/3’er pay ile ..., ... ve ...’a satış göstermek suretiyle devrettiği, anılan taşınmazdaki 2 nolu bağımsız bölümün halen mirasbırakan ... adına kayıtlı olduğu anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere, uygulamada ve öğretide "muris muvazaası" olarak tanımlanan muvazaa, niteliği itibariyle nisbi (mevsuf-vasıflı) muvazaa türüdür. Söz konusu muvazaada mirasbırakan gerçekten sözleşme yapmak ve tapulu taşınmazını devretmek istemektedir. Ancak mirasçısını miras hakkından yoksun bırakmak için esas amacını gizleyerek, gerçekte bağışlamak istediği tapulu taşınmazını, tapuda yaptığı resmi sözleşmede iradesini satış veya ölünceye kadar bakma sözleşmesi doğrultusunda açıklamak suretiyle devretmektedir.
Bu durumda, yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 1.4.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu"nun (TMK) 706., Türk Borçlar Kanunu"nun (TBK) 237., (Borçlar Kanunu"nun (BK) 213.) ve Tapu Kanunu"nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Hemen belirtmek gerekir ki; bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün, diğer bir söyleyişle mirasbırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ile durumun aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile mirasbırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
Öte yandan, muvazaa iddiasına dayalı davalarda mirasbırakanın kastının açık bir şekilde saptanması gerekmektedir. Bu kapsamda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun (HMK) 190. maddesi ile TMK"nun 6. maddesi uyarınca herkes iddiasını ispatla mükelleftir. Bir başka ifade ile temlikin mirasçılardan mal kaçırma amaçlı olduğunu ispat külfeti davacı tarafa aittir.
Ne var ki, mirasbırakanın, sağlığında hak dengesini gözeten kabul edilebilir ölçüde ve tüm mirasçıları kapsar biçimde bir paylaştırma yapmış olması durumunda, mal kaçırmak kastından söz edilmeyeceğinden olayda 1.4.1974 tarih 1/2 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararının uygulanamayacağı kuşkusuzdur.
Somut olaya gelince; çekişme konusu bağımsız bölümlerin hepsi aynı binada yer almaktadır.Davacı dava dilekçesinde mirasbırakanın kendisine de binadaki 2 nolu bağımsız bölümü verdiğini, ancak değeri düşük olduğu için kabul etmediğini belirtmiştir.Mahkemece yapılan keşif sonucu davacının değeri düşük şeklinde ifade ettiği bağımsız bölüm ile dükkanlar hariç olmak üzere diğer bağımsız bölümlerin değeri aynıdır. Hatta 2 nolu bağımsız bölüm mirasçılar adına intikal ettirilmemiş olup, hâlen tapuda mirasbırakan adına kayıtlıdır.Davalılar da savunmalarında bu bağımsız bölümün davacıya bırakıldığını kabul etmişlerdir.Bu somut olgular yukarıdaki ilkeler ışığında değerlendirildiğinde mirasbırakanın anılan temlikleri yaparken gerçek irade ve amacının mirasçılardan mal kaçırma olmadığı, temlikleri paylaştırma amacı ile yaptığı sonucuna varılmaktadır.
Hâl böyle olunca; kararı temyiz eden Taliha, Bülent ve Erol adına kayıtlı taşınmazlar bakımından davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.
Kabule göre de; mahkemece kurulan hükmün infaz kabiliyeti bulunmamaktadır.Şöyle ki, dava edilen taşınmazlar bağımsız bölüm niteliğinde olduğu halde hükümde 4 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki binanın tapu kaydının iptaline karar verilmesi de isabetli değildir.
Davalılar ..., ... ve ... vekilinin yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile, hükmün (6100 sayılı Yasanın geçici 3.maddesi yollaması ile) 1086 sayılı HUMK"un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 08.04.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.