Adalet Bakanlığının, 22/07/2019 tarihli yazısı ile uyuşturucu madde ticareti suçundan hükümlü ... hakkındaki yasaklanmış hakların geri verilmesinin talep edilmesi üzerine, yasaklanmış haklarının bulunmadığının tespitine ilişkin Bingöl 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 17/07/2018 tarihli ve 2018/744 değişik iş sayılı kararının kanun yararına bozulmasına yönelik talebi üzerine, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığınca 02/08/2019 tarihli ihbar yazısı ekinde dosyanın Dairemize gönderildiği anlaşıldı.
Dosya incelendi.
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
A) Konuyla İlgili Bilgiler:
1- Hükümlünün 09/05/2007 tarihinde işlediği iddia olunan uyuşturucu madde ticareti suçundan dolayı TCK’nın 188/3, 62 ve 52/2. maddeleri uyarınca 4 yıl 2 ay hapis ve 2.000 Türk lirası adlî para cezasıyla cezalandırılmasına dair Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 09/07/2007 tarihli ve 2007/142 esas, 2007/245 sayılı kararının kesinleşmesini müteakip, hükmün infazının 08/07/2011 tarihinde tamamlandığı,
2- Hükümlünün 27/06/2018 tarihli dilekçesiyle yasaklanmış haklarının geri verilmesini talep etmesi üzerine, Bingöl 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 17/07/2018 tarihli ve 2018/744 değişik iş sayılı kararıyla “hükümlü hakkındaki hapis cezası tamamen infaz edildiğinden, Üsküdar 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 2007/142 esas, 2007/245 karar sayılı kararında belirtilen suçu nedeniyle herhangi bir hak yoksunluğunun bulunmadığına, 5237 sayılı TCK"nın 53. maddesi ile getirilen hak yoksunluğunun, hapis cezasının infaz edilmesiyle kendiliğinden ortadan kalktığına” karar verildiği ve kararın yasa yolu incelemesinden geçmeden kesinleştiği,
Anlaşılmıştır.
B) Kanun Yararına Bozma Talebi:
Kanun yararına bozma talebi ve ihbar yazısında, "Dosya kapsamına göre, adı geçen sanığın anılan suçtan almış olduğu mahkûmiyet kaydının 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu"nun 9, 12 ve 13/A ile geçici 2. maddeleri gereğince arşive alınmış olduğu ve aynı Kanun"un 6290 sayılı Kanun ile değişik 12. maddesi gereğince arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren yasaklanmış hakların geri verildiği tarihe göre arşivden silinme süresi hesaplanacağı, somut olayda her ne kadar Mahkemesince verilen kararda hak yoksunluğunun söz konusu olmadığı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiş ise de; sanık hakkındaki mahkûmiyet kararında her hangi bir hak yoksunluğu yer almasa da, sanığın mahkûmiyetin doğal neticesi olarak yasaklanan hakların geri verilmesi talebinde bulunulabileceği ve hakkındaki adli sicil arşiv kaydının bulunmasının yasaklanmış hak kavramına dahil olduğu, mahkemesince yapılacak değerlendirmede sanığın daha sonra yeni bir suç işleyip işlemediği incelenerek, hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda kanaate ulaşılması durumunda yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmemiştir." denilerek, Bingöl 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 17/07/2018 tarihli ve 2018/744 değişik iş sayılı kararının bozulması istenmiştir.
C) Konuyla İlgili Hukuksal Düzenlemeler:
a) 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun “Yasaklanmış Hakların Geri Verilmesi” başlıklı 13/A maddesinin 1. fıkrası:
(1) 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunların belli bir suçtan dolayı veya belli bir cezaya mahkûmiyete bağladığı hak yoksunluklarının giderilebilmesi için, yasaklanmış hakların geri verilmesi yoluna gidilebilir. Bunun için; Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinin beşinci ve altıncı fıkraları saklı kalmak kaydıyla,
 a) Mahkûm olunan cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren üç yıllık bir sürenin geçmiş olması,
 b) Kişinin bu süre zarfında yeni bir suç işlememiş olması ve hayatını iyi halli olarak sürdürdüğü hususunda mahkemede bir kanaat oluşması,  gerekir.
…
b) 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun “Adlî Sicil Bilgilerinin Silinmesi” başlıklı 9. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi:
(1) Adlî sicildeki bilgiler; a) Cezanın veya güvenlik tedbirinin infazının tamamlanması,…Halinde Adlî Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünce silinerek, arşiv kaydına alınır.
c) 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun “Adlî Sicil ve Arşiv Bilgilerinin Silinmesi” başlıklı 12. maddesinin 1. fıkrası:
Arşiv bilgileri;
a) İlgilinin ölümü üzerine,
b) Anayasanın 76 ncı maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;
1. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla onbeş yıl geçmesiyle,
2. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle,
c) Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle, tamamen silinir.
Ç) Konunun Değerlendirilmesi:
Somut olayda, uyuşturucu madde ticareti yapma suçundan hükmedilen cezanın infazının tamamlanarak 5352 sayılı Adli Sicil Kanununun 9. maddesi gereğince arşiv kaydına alındığı anlaşılmıştır.
Daha sonra, hükümlünün yasaklanmış haklarının geri verilmesini talep etmesi üzerine, her ne kadar Mahkemece “hükümlünün cezasının bihakkın tahliye tarihi olan 18/06/2013 tarihinde infaz edilmiş sayılması nedeniyle 5237 sayılı TCK’nun 7/3 ve 53. maddeleri gereğince bu tarihten itibaren belli hakları kullanmaktan yoksun bırakılma cezası ve güvenlik tedbirlerinin sona ereceği” gerekçesiyle "yasaklanmış haklarının bulunmadığının tespitine” karar verilmişse de,
Hükümlülük kararında açıkça hükmedilmese bile bir suçtan mahkûmiyetin doğal neticesi olarak Anayasa’nın 76. maddesi ve diğer özel kanunlarda yer alan "seçme ve seçilme hakkından yoksun kılınma", "kamu hizmetlerinden yasaklanma", "memuriyetten mahrumiyet" gibi, bir suçtan mahkûmiyetin sonucu olan hak yoksunluklarının yasak hakların geri verilmesi yoluyla giderilebileceği, somut olayda da hükümlü hakkındaki infaz edilmiş sayılarak arşiv kaydına alınmış olan mahkûmiyetin yukarıda bahsedilen hak yoksunluklarına yol açacağı cihetle,
Uyuşturucu madde ticareti suçundan verilen mahkûmiyet hükmünün doğal sonucu olarak yasaklanan haklarının geri verilmesi talebinde bulunan hükümlünün hukukî durumunun 5352 sayılı Yasanın 13/A maddesinde belirtilen şartlar ışığında değerlendirilerek olumlu veya olumsuz bir karar verilmesi gerekirken, hatalı gerekçeyle “yasaklanmış haklarının bulunmadığının tespitine” karar verilmesi yasaya aykırı olup, kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.
D) Karar :
Açıklanan nedenlere göre; yasaklanmış haklarının bulunmadığının tespitine ilişkin Bingöl 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 17/07/2018 tarihli ve 2018/744 değişik iş sayılı kararının 5271 sayılı CMK"nın 309. maddesinin 3. fıkrası gereğince kanun yararına BOZULMASINA, aynı Kanunun 309. maddesinin 4. fıkrasının (a) bendi uyarınca gerekli işlemin yapılması için, dosyanın Adalet Bakanlığına iletilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesine, 31.10.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.