10. Hukuk Dairesi 2016/16132 E. , 2019/1137 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
Dava, rücuan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkeme, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, davacı Kurum ile davalılardan ... İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., ... İnş. San. ve Tic. A.Ş. ve ... İnş. Tic. A.Ş. vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 05/09/2011 tarihinde ..."in davalı iş yerinde iş kazası geçirerek vefat etmesi sonucu hak sahiplerine bağlanan gelir nedeniyle oluşan kurum zararının davalılardan müştereken ve müteselsilen 5510 sayılı Yasa’nın 21 ve 23. maddeleri uyarınca tahsili istemnine ilişkin olup, mahkemece aynı olay nedeniyle kazaya uğrayan diğer sigortalılar için görülen rücu davalarının dairemizce temyiz incelemesi ile davalı ...’ın %100 kusurlu olduğu yönünde kesinleşen kusur durumuna göre karar verilmiş ise de, somut olayda anılan yasanın 23. maddesinin uygulanıp uygulanamayacağı hususunda gerekli inceleme ve araştırma yapılmaksızın tüm davalılar hakkında müştereken ve müteselsilen davanın kabulü şeklinde karar verilmiştir.
1-5510 sayılı Kanunun süresinde bildirilmeyen sigortalılıktan doğan sorumluluk bakımından işverenin sorumluluğunu düzenleyen 23’üncü maddesi hükmüne göre; sigortalı çalıştırmaya başlandığının süresi içinde sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirilmemesi halinde, bildirgenin sonradan verildiği veya sigortalı çalıştırıldığının Kurumca tespit edildiği tarihten önce iş kazası meslek hastalığı ve hastalık meydana gelmiş ise, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken her türlü masraflar ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri, 21"inci maddenin birinci fıkrasında yazılı sorumluluk halleri aranmaksızın işverene ödettirilecektir.
Sözü edilen madde ile işverenin kaçak işçi çalıştırmasının önlemesi amaçlanmış olup, maddenin düzenleniş şeklinden de açıkça anlaşılacağı üzere, 23’üncü maddeye göre işverenin sorumluluğu kusursuz sorumluluk ilkesine dayanır. Zararlandırıcı sigorta olayında işverenin hiç kusuru olmasa bile, şayet sigortalının işe girişi süresinde Kuruma bildirilmemiş ise, Kurumca yapılan sosyal sigorta yardımlarının tamamından sorumlu tutulması gerekir. Öte yandan; 6098 sayılı ... Borçlar Kanununun 51’inci maddesindeki; “Hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak belirler.” ve 52’nci maddesindeki “Zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir.” hükümleri gözetilerek, zarar gören (sigortalının) müterafik kusurları da nazara alınarak söz konusu maddeler kapsamında Hâkim tarafından takdir edilecek uygun bir indirimin yapılması gereği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Somut olayda; 3. kişi konumundaki davalı ...’ın %100 kusurlu olduğu anlaşılması karşısında, yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular ışığında, mahkemece 5510 sayılı Kanunun 23"üncü maddesi koşullarının varlığı hususlarının yöntemince irdelenip araştırılması, anılan yasanın 23. maddesi kapsamında sorumlu oldukları anlaşılması karşısında kusursuz sorumluluk durumları belirlenmeli, şayet 23. maddenin varlığı yapılacak araştırma ile belirlenemez ise de işverenler yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği gözetilmelidir.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, mahkemece eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu, karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davacı Kurum ile davalılardan ... İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti., ... İnş. San. ve Tic. A.Ş. ve ... İnş. Tic. A.Ş. vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ... İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ... İnş. San. ve Tic. A.Ş. ve ... İnş. Tic. A.Ş."ne iadesine, 13/02/2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.