Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/2640 Esas 2022/9676 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi


Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtay’ca incelenmesi taraf vekillerince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -
Dava, kamulaştırılarak üzerinde irtifak hakkı tesis edilen taşınmazdaki enerji nakil hattının sökülmesi üzerine taşınmazın tapu kaydındaki irtifak hakkı terkini karşılığında idarece takdir edilen ve davacı tarafından ödenen bedelin fazla olduğunun tespiti ile davalı tarafa fazla ödenen bedelin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince davanın kabulüne dair verilen karara karşı, taraf vekillerince yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi'nce davacı yönünden HMK'nın 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine, davalı yönünden ise HMK’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince kısmen kabulü ile düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmiş olup; hüküm, taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan bilgi ve belgelere göre dava konusu taşınmazın geldisi olan ve tamamı 85.152,00 m² yüzölçümlü eski 408 ada 54 parsel sayılı taşınmazdan geçen 1968,80 m²'lik irtifak ve 9 ve 16 m²’lik olmak üzere toplam 25 m²’lik pilon yeri bulunduğu, tapu maliklerinin açtığı kamulaştırmasız el atma davası sonucu Lüleburgaz 1. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2006/287E.- 2006/439K. sayılı ilamıyla 2003 değerlendirme tarihi itibarıyla 37.032,00-TL bedel karşılığında pilon yerinin ve irtifak hakkının idare adına tapuya tesciline karar verildiği, sonrasında yapılan imar uygulaması ile 1318 ada 1 parsel olarak 20/11/2007 tarihinde 17.882,61 m² yüzölçümü ile tapuya tescilinin yapıldığı, 14.08.2017 tarihli TEİAŞ Yönetim Kurulu kararı ile üzerindeki enerji nakil hattının deplase edilmesi üzerine davacının taşınmazların tapu kaydındaki irtifak haklarının da terkini istemiyle davalı idareye başvurduğu, idarece irtifak hakkının terkini karşılığı olarak 872.154,80-TL ve 2.188,90-TL hizmet bedeli belirlendiği, davacı tarafça bu bedel ödenerek tapu kaydındaki irtifak hakkının terkin edildiği,davacının tapu malikleri ile kat karşılığı insaat sözleşmesi yapan şirketin yasal temsilcisi olduğu anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık dava konusu taşınmazdan geçen enerji nakil hattının deplase edilmesi nedeniyle söz konusu irtifak hakkının bedeli karşılığında terkini, yani Borçlar Hukuku anlamında bir icap ve kabul ilişkisi temeline dayanmaktadır. Bu durumda ise; irtifak hakkı bedelinin; Kamulaştırma Kanunu'nun değer biçmeye ilişkin 11. maddesinin hükümleri kıyasen uygulanarak belirlenmesi gerektiği tartışmasızdır.
Bu durumda öncelikle arsa niteliğindeki dava konusu taşınmazın emsal incelemesi yapılarak değeri belirlendikten sonra dava konusu taşınmazın tamamının yüzölçümü, geometrik durumu ve enerji nakil hattının taşınmazdan geçiş güzergahı dikkate alınıp söz konusu enerji nakil hakkı nedeniyle taşınmazın tamamında meydana gelecek olan değer düşüklüğü oranı belirlenip taşınmazın tamamının değeri ile bu oranın çarpılması sonucu irtifak tesisi nedeniyle taşınmazda meydana gelen değer kaybı hesaplandıktan sonra davalı idarece belirlenen ve davacı tarafından ödenen 874.343,70-TL bedel ile mahkemece belirlenen bedel arasında bir fark olup olmadığı tespit edilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken mahkemece bu yönteme uyulmadan hesap yapan rapor doğrultusunda hüküm kurulması,
Doğru görülmemiştir.
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 39. Hukuk Dairesi'nin hükmünün açıklanan nedenlerle HMK'nın 371. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine, 30/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.