Yargıtay 5. Hukuk Dairesi 2022/110 Esas 2022/9789 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi


Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonucunda; ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf incelemesi üzerine bölge adliye mahkemesinin yukarıda gün ve sayıları yazılı hükmünün Yargıtay’ca incelenmesi davacılar vekilince istenilmiş olmakla, dosyadaki belgeler okunup uyuşmazlık anlaşıldıktan sonra gereği görüşülüp düşünüldü:
- K A R A R -

Dava, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince, davalılardan ... hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine, davalı ... aleyhine açılan davanın ise dava şartı yokluğu nedeni ile reddine ilişkin verilen karara karşı, davacılar vekilince yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddi ile ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak, davalı idareler aleyhine açılan davanın hak düşürücü süre nedeni ile reddine dair hüküm kurulmasına dair verilen karar; davacılar vekilince temyiz edilmiştir.
Dosyada bulunan kanıt ve belgelere göre; Dava konusu ... İli, ... İlçesi, ... Mahallesi, ... ada, 28 parsel sayılı taşımaza 04/11/1983 yılından önce el atıldığı ve davacı tarafın yasa gereği uzlaşma yoluna müracaat etmeden dava açtığı gerekçesi ile 2942 sayılı Yasa’nın geçici 6. maddesi uyarınca ... aleyhine açılan davanın dava şartı yokluğundan, davalı ... hakkında açılan davanın pasif husumet yokluğundan usulden reddine ilişkin ilk derece mahkemesince verilen karara karşı, davacılar vekilince yapılan istinaf başvurusunun İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddi ile ilk derece mahkemesi kararı kaldırılarak, 6830 sayılı İstimlak Kanunu'nun yürürlüğe girdiği 09.10.1956 tarihinden önce el atıldığı anlaşılan taşınmaz bakımından açılan eldeki
davada; 221 sayılı Kanun'un 1. maddesinin ''6830 sayılı İstimlak Kanunu'nun yürürlüğe girdiği 09.10.1956 tarihine kadar kamulaştırma işlemine dayanmaksızın, Kamulaştırma Kanunlarının gözönünde tuttuğu maksatlara fiilen tahsis edilmiş olan gayrimenkuller ilgili amme hükmi şahsı veya müessesesi adına tahsis tarihinde kamulaştırılmış sayılır. ''Gayrimenkulün bedelini dava hakkı, bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki sene sonra düşer.'' hükümleri nazara alınarak, tapu malikinin aynı Yasa'nın 4. maddesi uyarınca 13.01.1963 tarihine kadar gayrimenkulün bedelini dava hakkı bulunduğu halde bu hakkını kullanmadığı anlaşıldığından, hak düşürücü süre nedeniyle reddine dair yeniden esas hakkında hüküm kurulduğu anlaşılmıştır.
İlk derece mahkemesince dava konusu taşınmaza 04.11.1983 yılından önce el atıldığı, davacıların dava açmadan önce davalı idareye uzlaşma başvurusunda bulunmadığından davalı ... aleyhine açılan davanın dava şartı yokluğu nedeni ile usulden reddine, davalılardan ... hakkında açılan davanın ise pasif husumet yokluğu nedeni ile reddine ilişkin kararına karşı davacılar vekilince istinaf başvuru talebinde bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesi'nce taşınmaza 09.10.1956 tarihinden önce el atıldığı gerekçesi 221 sayılı Kanun uyarınca davanın hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddine karar verilmiş ise de; İstanbul Belediyesi tarafından, İstanbul 3. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 1971/574 Esas, 1974/303 Karar sayılı dosyası ile dava konusu taşınmazın yol olması sebebi ile 221 sayılı Kanun uyarınca terkinine karar verilmesi istemi ile açılan davada 221 sayılı Kanun şartları gerçekleşmediğinden davanın reddine karar verildiği ve bu kararın denetimden geçmek sureti kesinleştiği hususu da gözetildiğinde, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi'nce davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine ilişkin kararı yerinde bulunmamıştır. Bu itibarla;
09.08.2007 tarihli ... 1/1000 ölçekli uygulama imar planında yol alanında kalan dava konusu taşınmazın, (Anayasa Mahkemesi'nin 05/04/2019 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan 20/12/2018 gün, 2016/181 Esas, 2018/111 sayılı kararı ile ''6745 sayılı Yasa'nın 33. maddesi ile eklenen Kamulaştırma Kanunu'nun EK-1. maddesinin'' Bu süre içerisinde belirtilen işlemlerin yapılmaması halinde taşınmazların malikleri tarafından, bu Kanun'un geçici 6. maddesindeki uzlaşma sürecini ve 3194 sayılı İmar Kanunu'nda öngörülen idari başvuru ve işlemleri tamamlandıktan sonra taşınmazın kamulaştırmasından sorumlu idare aleyhine idari yargıda dava açılabilir, kısmı iptal edildiğinden) 1983 yılından sonra hukuki el atmaya konu edilidiği hususu da gözetilerek sorumlu idareler tespit edilip işin esasına girilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı gerekçe ile davanın reddine karar verilmesi,
Doğru görülmemiştir.
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde olduğundan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi hükmünün açıklanan nedenlerle HMK'nın 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, davacılardan peşin alınan temyiz harçlarının istenildiğinde iadesine, 31/05/2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.