MAHKEMESİ :İş Mahkemesi


Davacı, davalı Kurumca emekliliğine ilişkin prim ödeme gün sayısına dahil edilmeyen çalışmalarının fiili ve gerçek çalışma olduğunun tespitine, yaşlılık aylığı bağlanmasına, ödenmeyen aylıkların ödenmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.



K A R A R

Dava, davacının davalı Kurum tarafından emekliliğine ilişkin prim ödeme gün sayısına dahil edilmeyen hizmetlerinin fiili ve gerçek çalışmaya dayandığının tespiti ile başvuru tarihi itibariyle yaşlılık aylığı için gerekli şartları sağladığının tespiti ve başvuru tarihini takip eden aydan itibaren işleyen yaşlılık aylığının ödenmesi gerektiğinin tespiti istemlerine ilişkindir.
Mahkemece istemin kısmen kabulü ile yazıldığı şekilde karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Yasa"nın 79/10. ve 5510 sayılı Yasa"nın 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de, davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay"ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli, daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu"nun 16.9.1999 gün 1999/21-510-527, 30.6.1999 gün 1999/21-549- 555- 3.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; davacının 01/07/1986-30/04/2014 tarihleri arasında toplam 5149 günlük hizmetinin bulunduğu, 30/05/2014 tarihinde tahsis talebinde bulunduğu, Kurum tarafından davacının 2003-2004-2008 yıllarında geçen hizmetlerinin “Sahte”, 2004-2006 yıllarında geçen hizmetlerinin “şüpheli”,2009 yılında geçen hizmetlerinin ise “kontrollü” işyeri çalışmaları olduğunun tespit edilmesi nedeniyle bu yıllardaki günlerinin tahsis işlemine dahil edilmediği hususu not kısmında belirtilmek suretiyle tahsis talebinin reddedildiği, buna göre davacının 16.9.2003 – 24.2.2004 tarihleri arasında geçen 159 gün.....Teks.Tur.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait 1220398.35 sicil sayılı işyerinde (sahte işyeri olduğundan), 25.2.2004 – 26.9.2006 tarihleri arasında geçen 909 gün .... San.Tic.Ltd.Şti.ne ait 1228478.35 sicil sayılı işyerinde (şüpheli işyeri olduğundan), 22.11.2007 – 31.12.2008 tarihleri arasında geçen 399 gün... Teks.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait 1318258.35 sicil sayılı işyerinde (sahte işyeri olduğundan), 08.01.2009 – 30.7.2009 tarihleri arasında geçen 204 gün ....Deri Teks.Tur.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait 1207663.35 sicil sayılı işyerinde (kontrollü işyeri olduğundan) geçen hizmetleri olmak üzere toplam 1671 günlük hizmet süresinin iptal edildiği, Kurum işlemine esas alınan 16/05/2012 tarih ve 2012/YA-76 sayılı rapor ve ekleri ile 18/09/2009 tarih ve 172 sayılı rapor ve eklerinde; Kurumca yapılan denetimlerde bazı işyerlerinin hiç kurulmadığı, işyerlerince yapılan tüm hizmetlerin gerçek dışı bildirimlere dayandığı, bazı işyerlerinin de kurulu olmakla birlikte bu işyerlerinde çalışanların sigortalı hizmetlerinin vasıfsız kişiler üzerine kurulmuş başka firmalardan bildirildiği, bu firmalarda hiç çalışmayan kişilerin de sigortalı olarak bildirildiğinin tespit edildiği, sonuç olarak dava dışı .... Teks.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait 1318258.35 sicil sayılı işyerinin Kurum"a tescil kaydının yapıldığı tarih olan 15/09/2005 tarihi itibariyle Kanun kapsamından çıkartılması gerektiği (sahte işyeri olduğundan) ve .... Deri Teks.Tur.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait 1207663.35 sicil sayılı işyerine ise şüpheli işyeri, kontrollü işyeri kodunun işlenmesi gerektiğinin belirtildiği, Kurum"a ait denetim raporlarında davacı ...’nın çalışmalarının fiili ve gerçek çalışma olmadığından iptalinin gerektiğine dair herhangi bir açık tespite rastlanmadığının, yine davacının iptal edilen hizmetlerinin geçtiği işyerlerinden dava dışı .... Teks.Tur.San.Tic.Ltd.Şti.ne ait 1220398.35 sicil sayılı ve ....Dikim San.Tic.Ltd.Şti.ne ait 1228478.35 sicil sayılı işyerlerine ilişkin herhangi bir denetim ve soruşturma raporunun tanzim edilmediğinin görüldüğü, yargılama esnasında davacının çalışmasının iptal edildiği dava dışı işyerlerine ait ihtilaf konusu dönem bordrolarının getirtildiği, duruşmalarda dava dışı işyerlerinin bordrolu çalışanlarının dinlendiği, alınan bilirkişi raporunun dosyaya sunulduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda her ne kadar Kurumca yapılan denetim raporlarında davacı hakkında bildirimi yapılan hizmetlerin iptali hususunda ayrıca bir tespit yapılmamış ise de 16.05.2012 ve 18.09.2009 tarihli denetmen raporlarına göre mahallinde yapılan inceleme ve ifade tutanakları doğrultusunda bildirimi yapılan işyerlerinin fiilen faaliyette bulunmadığına dair bir saptama yapılmıştır. O halde Mahkemece böyle bir işyerlerinin gerçekten ve fiilen bulunup bulunmadığı, faaliyetin yürütüldüğü işyerlerinin mülkiyetinin kime ait olduğuna dair ve işyerleri kira ise buna ilişkin belge ve kayıtlar ile dava dışı işyerlerine ait vergi kayıtları, ticaret kayıtları da incelenmek suretiyle yapılacak değerlendirme ile sonuca gitmek gerekir iken eksik inceleme ve araştırma neticesi yazılı şekilde kurulan hüküm hatalı olmuştur.
Yapılacak iş; davacının sigortalılık hizmetlerinin iptal edildiği dava dışı işyerlerinin hangi adreste faaliyet gösterdiğini davacıya da açıklatmak suretiyle buna dair bilgi ve belgeleri getirtmek, dava dışı işyerlerine ait varsa kira kontrat belgelerini, ihtilaf konusu dönemi kapsayacak şekilde vergi dairesinden muhtasar beyannameleri, işyerlerinin bulunduğu kayıtlı adrese ait elektrik,su, doğalgaz abonman bilgileri ile faturaları getirtmek,
ilgili ticaret odasından işyerine ait kapasite raporunu sormak ve Belediye, zabıta aracılığıyla dava dışı işyerlerinin hangi tarihlerde belirtilen adreste faal olduğunu tespit etmek ve gerektiğinde araştırmayı genişletmek suretiyle dava dışı işyerlerinin gerçekten ve fiilen var olup olmadığı, Kanun kapsamına alınabilecek nitelikte bulunup bulunmadığını her türlü şüpheden uzak bir biçimde belirlendikten sonra tanık beyanları da göz önünde bulundurularak çıkacak sonuca göre bir karar vermekten ibarettir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucu verilen karar usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.

O halde, davalı Kurumun bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm sair yönleri incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 25/05/2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.