Danıştay 8. Daire 2021/4968 Esas 2022/3437 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4968
Karar No : 2022/3437

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : ...

Karşı Taraf (Davalı) : ...Ticaret Borsası Başkanlığı
Vekili : Av. ...

İstemin Özeti : .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : ...
Düşüncesi : Temyiz isteminin kısmen kabulü ile Bursa Ticaret Borsası Meclisi'nin ...tarih ve ...numaralı toplantısına ilişkin karar tutanağında yer alan gündem dışı alınan kararların iptali istemine ilişkin kısmı yönünden onanması, Bursa Ticaret Borsası Meclisi'nin ...tarih ve ...numaralı, ...tarih ve ...numaralı toplantılarına ilişkin karar tutanaklarında yer alan gündem dışı alınan kararların iptali istemine ilişkin kısmı yönünden ise bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Bursa Ticaret Borsası Meclis üyesi olan davacı tarafından, ...tarihli (...nolu), ...tarihli (...nolu) ve ...tarihli (...nolu) meclis toplantılarına ilişkin karar tutanaklarında yer alan gündem dışı alınan kararların iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; Dairemizin 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 17. maddesi birinci fıkrası uyarınca davacının duruşma isteminde bulunmasına karşın duruşma yapılmadan karar verilmesinde usul hükümlerine uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda; davacının ...tarihli (...nolu) meclis toplantısına katılarak söz konusu toplantıda alınan kararlardan aynı tarihte haberdar olduğu anlaşıldığından, söz konusu meclis toplantısında alınan gündem dışı kararların iptali istemiyle en geç 31/03/2014 tarihine kadar dava açılması gerekirken bu süre geçirildikten sonra 16/04/2015 tarihinde açılan davanın ...tarihli (...nolu) meclis toplantısında alınan kararlara ilişkin kısmının süre aşımı nedeniyle reddine; ...tarihli (...nolu) ve ...tarihli (...nolu) meclis toplantılarına ilişkin toplantı tutanakları incelendiğinde, toplantı gündeminde "Gündem dışı karar talepleri hk." ibaresinin yer aldığı, bunun ise, toplantı gündemine eklenecek yeni maddelere ilişkin görüşme sırasının belirlenmesine ilişkin olduğu, bir gündem maddesi olarak nitelendirilemeyeceği sonucuna varıldığından dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle ...tarihli (...nolu) ve ...tarihli (...nolu) meclis toplantılarında alınan kararlar yönünden davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; Bursa Ticaret Borsası Meclisi'nin ...tarih ve ...numaralı, ...tarih ve ...numaralı, ...tarih ve ...numaralı toplantı karar tutanaklarında "gündem dışı karar talepleri" başlığı altında gündeme alınmamış bazı konuların Borsa Muamelat Yönetmeliği'nin 18. maddesinde belirlenen usul izlenmeksizin görüşülüp karar bağlandığı, hukuka ve mevzuata aykırı olarak alınan kararların iptali istemiyle de bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Davanın Bursa Ticaret Borsası Meclisi'nin ...tarih ve ...numaralı toplantısına ilişkin karar tutanağında yer alan gündem dışı alınan kararların iptali istemine ilişkin kısmı yönünden;
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
İdare Mahkemesince, davanın süre yönünden reddine dair verilen karar ve dayandığı gerekçe usul ve kanuna uygun olup, bozulmasını gerektiren bir neden bulunmadığından, davacının temyiz isteminin reddi ile anılan kararın bu kısmının onanması gerekmektedir.
Davanın Bursa Ticaret Borsası Meclisi'nin ...tarih ve ...numaralı, ...tarih ve ...numaralı toplantılarına ilişkin karar tutanaklarında yer alan gündem dışı alınan kararların iptali istemine ilişkin kısmı yönünden;
5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu'nun "Ticaret borsaları" başlıklı 28. maddesi; "Ticaret borsaları, bu Kanunda yazılı esaslar çerçevesinde borsaya dahil maddelerin alım satımı ve borsada oluşan fiyatlarının tespit, tescil ve ilânı işleriyle meşgul olmak üzere kurulan kamu tüzel kişiliğine sahip kurumlardır. (2) Kambiyo ve kıymetli madenlerle ilgili borsalar bu Kanun kapsamı dışındadır.", "Borsa meclisi" başlıklı 38. maddesi; " Borsa meclisi, meslek gruplarınca dört yıl için seçilecek üyelerden oluşur. Meslek komiteleri beş kişiden oluşan gruplarda ikişer, yedi kişiden oluşan gruplarda üçer, dokuz kişiden oluşan gruplarda dörder, onbir kişiden oluşan gruplarda beşer meclis üyesi seçilir. Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir. En az yedi meslek grubu kurulamayan borsalarda meclisler borsaya kayıtlı olanların kendi aralarından seçecekleri ondört üye ile kurulur. Ayrıca aynı sayıda yedek üye seçilir. Bu takdirde meslek komitelerinin görevleri meclislerce seçilecek ihtisas komisyonları tarafından yerine getirilir. (2) Meclis, kendi üyeleri arasından dört yıl için bir başkan, bir veya iki başkan yardımcısı seçer. (3) Meclis üyeliğine seçilen gerçek kişiler ile tüzel kişilerin gerçek kişi temsilcileri, aynı faaliyet alanında bulunan odalar ve borsaların meclisleri ile 17.7.1964 tarihli ve 507 sayılı Kanuna göre kurulmuş odaların ancak birinde görev alabilirler. (4) Meclis başkan ve yardımcıları, yönetim ve disiplin kurulu başkanlığına ve üyeliğine seçilemezler.", "Genel Kurulun görevleri" başlıklı 62. maddesinin (c) bendi; "Muhasebe ve muamelat yönetmelikleriyle, odalar ve borsalar tarafından hazırlanan hakem ve bilirkişi listelerinin düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları gösteren yönetmelikleri onaylamak.", "Birlik Yönetim Kurulunun görevleri" başlıklı 66. maddesinin (b) bendinde; " Muhasebe ve muamelatta birlik ve beraberlik sağlamak üzere yönetmelikler hazırlamak ve Genel Kurula sunmak." hükmüne yer verilmiştir.
12/09/2005 tarih ve 25934 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Borsa Muamelat Yönetmeliği'nin "Toplantıya çağrı" başlıklı 17. maddesi; " (1) Organ toplantıları için üyelere, ilgili organ başkanı tarafından gündemi de ihtiva eden birer davetiye gönderilir. Üyeler, müşterek bir davetiye ile de toplantıya çağrılabilir. Toplantı davetiyeleri, toplantıdan en geç yirmi dört saat önce üyelere ulaştırılır. Olağanüstü toplantılarda bu süre aranmaz. (2) Toplantı davetiyeleri ile gündemlerin üyelere gönderilmesinde bu Yönetmeliğin 80. maddesindeki bildirim hükümleri uygulanır. Ancak, toplantı davetiyesinin gönderilmesinin mümkün olmadığı olağanüstü hallerde yönetim kurulu/şube yönetim kurulu, telgrafla da davet olunabilir. (3) Olağan toplantıların gün ve saatinin organlar tarafından önceden kararlaştırılması ve bu kararın her üyeye tebliğ edilmiş olması kaydıyla, her toplantı için üyelere ayrı davetiye gönderilmesi şartı aranmaz. Bu takdirde, toplantılara ilişkin gündem, toplantıdan en geç yirmi dört saat önce üyelere ulaştırılmak kaydıyla faks veya elektronik ortamda da gönderilebilir. Toplantı için kararlaştırılan günün resmi tatil gününe rastlaması durumunda toplantı tatili takip eden ilk iş gününde yapılır. (4) Bu maddenin uygulanmasından organ başkanları, yokluğunda yetkilendirdikleri yardımcıları sorumludur.", "Toplantı gündemi ve yeri" başlıklı 18. maddesi; "(1) Organ toplantılarının gündemi, genel sekreter veya görevlendireceği personel tarafından yapılacak hazırlık üzerine, ilgili organ başkanı, yokluğunda toplantıya başkanlık edecek üye tarafından belirlenir. Ayrıca toplantı gündeminin görüşülmesine başlanılıncaya kadar, beş kişilik meslek komitesinde en az iki, yedi kişilik meslek komitesinde en az üç, dokuz kişilik meslek komitesinde en az dört ve on bir kişilik meslek komitesinde en az beş üyenin meslek komitesi başkanlığına; meclis üyelerinin en az dörtte birinin meclis başkanlığına ve yönetim kurulu üyelerinin en az üçte birinin yönetim kurulu başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine toplantıların gündemine yeni maddeler eklenir. (2) Şubelerde organ toplantılarının gündemi, şube müdürü tarafından yapılacak hazırlık üzerine, ilgili organ başkanı, yokluğunda toplantıya başkanlık edecek üye tarafından belirlenir. Ayrıca toplantıya başlanılmasına kadar, şube yönetim kurulunda en az iki üyenin şube yönetim kurulu başkanlığına ve şube meclisi üyelerinin en az üçte birinin şube meclisi başkanlığına hitaben yapacağı yazılı talep üzerine toplantıların gündemine yeni maddeler eklenir. (3) Organ toplantılarının hizmet binasında yapılması esastır. Zorunlu hallerde hizmet binası dışında da toplanılabilir." düzenlemesini içermektedir.
Olayda; dava konusu Bursa Ticaret Borsası Meclisi'nin ...tarih ve ...numaralı ve ...tarih ve ...numaralı toplantı tutanaklarında Gündem başlığı altında "Gündem Dışı Karar Talepleri Hk." bölüme yer verildiği, ancak sözkonusu günden dışı karar taleplerinin oluşturulması hususunda Yönetmeliğin 18. maddesinin birinci fıkrasında öngörülen "meclis üyelerinin en az dörtte birinin meclis başkanlığına hitaben yazılı talepte bulunması" usulüne uyulmadığı, bu durumun Gümrük ve Ticaret Bakanlığı İç Ticaret Genel Müdürlüğü'nün ...tarih ve ...sayılı İnceleme Raporu'nda da belirtildiği görülmektedir.
Bu itibarla; Meclis toplantılarında gündeme eklenmemiş maddelerin Yönetmeliğin 18. maddesinde belirtilen usuller çerçevesinde gündeme alınabileceği, anılan usullere uyulmaksızın alınan gündem dışı kararlarda hukuka uyarlılık, aksi yönde verilen Mahkeme kararının bu kısmında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; .... İdare Mahkemesinin temyize konu kararının, Bursa Ticaret Borsası Meclisi'nin ...tarih ve ...numaralı toplantısına ilişkin karar tutanağında yer alan gündem dışı alınan kararların iptali istemine ilişkin kısmı yönünden onanmasına, Bursa Ticaret Borsası Meclisi'nin ...tarih ve ...numaralı, ...tarih ve ...numaralı toplantılarına ilişkin karar tutanaklarında yer alan gündem dışı alınan kararların iptali istemine ilişkin kısmı yönünden ise bozulmasına, dosyanın bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 25/05/2022 tarihinde oybirliği ile karar verildi.