Danıştay 8. Daire 2018/1660 Esas 2022/3433 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/1660
Karar No : 2022/3433

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Taşımacılık ve Turizm Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Öğrenci ve Personel Servis Taşımacılığı Yönergesi'nde tanımı yapılan belgelerin/kartların bedellerinin belirlenmesine yönelik olarak alınan ...tarih ve ...sayılı İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi kararının "güzergah kullanım izin belgesi" bedelinin 100,00-TL olarak belirlenmesine ve "toplu ulaşım aracı kullanım belgesi" bedelinin 100,00-TL olarak belirlenmesine ilişkin kısımlarının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; uyuşmazlığın konusu ...tarih ve ...sayılı UKOME kararı ile kabul edilen ''Öğrenci ve Personel Servis Taşımacılığı Yönergesi'' olmayıp, söz konusu Yönerge ile tanımı yapılan belgelerin bedellerinin belirlenmesine yönelik ...tarih ve ...sayılı İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi kararının belli bir kısmının iptaline yönelik olup; yukarıda anılan mevzuat hükümlerinin verdiği görev ve yetki kapsamında alınan belediye meclisi kararı ile "Güzergah Kullanım İzin Belgesi" ve "Toplu Ulaşım Aracı Kullanım Belgesi" bedelinin belirlendiği, bu bedellerin, söz konusu belgeler ile belli hak ve yetkilere sahip olmanın karşılığı olarak belirlenen ücretler olduğu, belge ücretlerini belirleme yetkisinin İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisine ait olduğu, bu yetkinin, ölçüsüz, kamu yararına ve hukuka aykırı biçimde kullanıldığına dair somut bir delilin mevcut olmadığı ve tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 97. maddesi uyarınca hazırlanan tarifeye bağlı olarak ücret talep edilebilmesi için ilgililerin isteği üzerine belediyece bir hizmetin yapılması koşulunun bulunduğu, dava konusu edilen güzergah izin belgesi ile toplu taşıma aracı kullanma izin belgesinin isteğe bağlı olmaksızın düzenlendiği, maliyeti 1 TL olan belgenin 100 katı fiyata satılmasının kamu hizmeti anlayışı ile bağdaşmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, usul yönünden davanın süresinde açılmadığı; esas yönünden ise, dava konusu işlemin hukuka uygun tesis edildiği, 5216 sayılı Yasanın verdiği yetkiye dayanarak dava konusu ücretlerin belirlendiği, bu nedenlerle temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, davalı idarenin usule yönelik itirazları yerinde görülmeyerek, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT:
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun "Görev, yetki ve sorumluluklar'' başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde; ''Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.'' Büyükşehir Belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 18. maddesinde, "Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek" Meclisin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 97. maddesinde, "Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet (...) için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediye'ye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kamu hizmeti niteliği taşıyan ulaşım hizmetinin gördürülmesi amacıyla ve gerçek veya tüzel kişilerin talebi üzerine, mevzuat hükümleri ile belirlenen şartları haiz olanlara bu hususta belediyeler tarafından izin ve yetki verilmektedir.
Bununla birlikte, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca belediyelerin, ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret alma hususunda yetkili olduğu açıktır.
Bu bilgiler ışığında, ulaşım hizmeti faaliyetinde bulunan gerçek veya tüzel kişilerden belediye meclisi kararıyla belirlenecek tarifelere göre ücret alınmasına yasal bir engel bulunmamakta ise de; dava konusu düzenleme uyarınca düzenlenecek olan güzergah kullanım izin belgesi ile toplu ulaşım aracı kullanım belgesinin maliyetinin hesaplanması suretiyle, davalı idarece bu belgelerin maliyeti kadar bir ücret belirlenmesi gerekirken, güzergah kullanım izin belgesi ile toplu ulaşım aracı kullanım belgesi bedellerinin, maliyetinin üzerinde bir miktar olan 100,00-TL olarak belirlenmesine yönelik olarak tesis edilen dava konusu düzenlemede ölçülülük ve orantılılık ilkelerine, hukuka ve mevzuata uyarlık görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine dair İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyiz istemine konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 25/05/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.