Danıştay 8. Daire 2018/6919 Esas 2022/3432 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6919
Karar No : 2022/3432

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...Turizm İnşaat ve Gıda Sanayi Ticaret Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVALI) : ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nin 2017 yılı Ücret Tarifesi ve ve İstanbulkart Yönetmeliği Revizyonuna ilişkin ...tarih ve ...sayılı kararının ilgi "a" başlıklı ücret tarifesinde yer alan "mevcut taşımacı kapsamındaki gerçek ve tüzel kişilerin özmalı olan 51 taşıttan 100 taşıta kadar taşıt başına alınacak servis taşımacılığı kart ücretine" ilişkin kısmının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesi'nin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; ...tarih ve ...sayılı İBB Meclis Kararı ile kabul edilen Öğrenci ve Personel Servis Taşımacılığı Yönergesi ile servis taşımacılığı yetki belgesi bulunan personel taşıyıcılarına Servis Taşımacılığı Kartı alınması zorunluluğu getirildiği, anılan Yönergenin Geçici 1.maddesinde yer alan; "(10) Mevcut Taşımacılar için Servis Taşımacılığı Kartı ve Güzergâh Kullanım İzin Belgesi yıllık bedelleri gerçek ve tüzel kişiler için aşağıdaki tabloya göre düzenlenecek olup, söz konusu Servis Taşımacılığı Kartı ve Güzergâh Kullanım İzin Belgesi bedelleri İBB Meclisi tarafından belirlenecektir." hükmü uyarınca dava konusu meclis kararının alındığı, dava konusu kararın dayanağı olan Yönerge hükmünün hala yürürlükte olduğu anlaşılmakta olup; davalı idarece ...tarih ve ...sayılı İBB Meclis Kararıyla kabul edilen ve halen yürürlükte bulunan Öğrenci ve Personel Servis Taşımacılığı Yönergesi'nin Geçici 1. maddesi hükmü uyarınca mevcut taşımacı kapsamındaki gerçek ve tüzel kişilerin özmalı olan 51 taşıttan 100 taşıta kadar taşıt başına Servis Taşımacılığı Kartı için alınacak ücretlerin belirlenmesine ilişkin dava konusu Meclis kararında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi ...İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kart basım hizmeti karşılığında fahiş bir bedel talep edildiği, bu yönde bir talepleri olmadığından dava konusu düzenlemenin 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu hükümlerine dayandırılamayacağı, istenen bedelin yasal dayanağının bulunmadığı ve anılan bedelin neye göre belirlendiğinin belli olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
İLGİLİ MEVZUAT:
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun "Görev, yetki ve sorumluluklar'' başlıklı 7. maddesinin 1. fıkrasının (f) bendinde; ''Büyükşehir ulaşım ana plânını yapmak veya yaptırmak ve uygulamak; ulaşım ve toplu taşıma hizmetlerini plânlamak ve koordinasyonu sağlamak; kara, deniz, su ve demiryolu üzerinde işletilen her türlü servis ve toplu taşıma araçları ile taksi sayılarını, bilet ücret ve tarifelerini, zaman ve güzergâhlarını belirlemek; durak yerleri ile karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek; kanunların belediyelere verdiği trafik düzenlemesinin gerektirdiği bütün işleri yürütmek.'' Büyükşehir Belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 18. maddesinde, "Kanunlarda vergi, resim, harç ve katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek" Meclisin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.
2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu'nun 97. maddesinde, "Belediyeler bu Kanunda harç veya katılma payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı olarak ifa edecekleri her türlü hizmet (...) için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret almaya yetkilidir. Belediye'ye tekel olarak verilmiş işler kendi özel hükümlerine tabidir." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kamu hizmeti niteliği taşıyan ulaşım hizmetinin gördürülmesi amacıyla ve gerçek veya tüzel kişilerin talebi üzerine, mevzuat hükümleri ile belirlenen şartları haiz olanlara bu hususta belediyeler tarafından izin ve yetki verilmektedir.
Bununla birlikte, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca belediyelerin, ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için belediye meclislerince düzenlenecek tarifelere göre ücret alma hususunda yetkili olduğu açıktır.
Bu bilgiler ışığında, ulaşım hizmeti faaliyetinde bulunan gerçek veya tüzel kişilerden belediye meclisi kararıyla belirlenecek tarifelere göre ücret alınmasına yasal bir engel bulunmamakta ise de; dava konusu düzenleme uyarınca düzenlenecek olan servis taşımacılığı kartının maliyetinin hesaplanması suretiyle, davalı idarece kartın maliyeti kadar bir ücret belirlenmesi gerekirken, gerçek ve tüzel kişilerden 51 taşıttan 100 taşıta kadar taşıt başına, kart maliyetinin üzerinde bir miktar olan 10.000-TL servis taşımacılığı kart ücreti alınmasına yönelik olarak tesis edilen dava konusu düzenlemede ölçülülük ve orantılılık ilkelerine, hukuka ve mevzuata uyarlık görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine dair İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyiz istemine konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 25/05/2022 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.