Danıştay 6. Daire 2020/4612 Esas 2022/6173 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/4612
Karar No : 2022/6173

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Belediye Başkanlığı - ...
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Kartal İlçesi, ...Mah. ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazda bulunan binada ruhsat ve eki mimari projesine aykırı imalat yapıldığından bahisle, 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesi uyarınca 2.343.979,20 TL para cezası verilmesine ilişkin Kartal Belediye Encümeninin ...tarih ve ...sayılı kararının davacıya ilişkin kısmının iptali talep edilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararda; dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler ile yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen rapordaki aykırılıktan etkilenen alanlara yönelik yapılan tespitlerin değerlendirilmesinden, her ne kadar yerinde ölçüm yapılmak suretiyle aykırı olan kısımların yapı tatil tutanağında belirtilen projeye aykırılıklarla örtüştüğü belirlenmişse de, idari para cezasına konu temel para cezası belirlenirken ...ve ...numaralı dairelere ait mükerrer alanların aykırı alan olarak temel hesaba katıldığı ve bu tespit üzerine artırım oranları uygulandığı görüldüğünden, hatalı hesaplamaya dayalı olarak idari para cezası verilmesine ilişkin tesis olunan encümen kararında hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: Temyize konu kararda; istinaf incelemesine konu kararın usul ve hukuka uygun olduğu, istinaf dilekçesinde ileri sürülen iddiaların ise kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte olmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; dairelerin bulunduğu katlardaki teknik hacimlerin, şaftların, çöp odalarının dairelere ilave edildiği, daire girişlerinde büyümeler yapıldığı, 33. normal katta galeri boşluğu kapatılarak tam kat haline getirilip fitnes salonu ve sosyal alan olarak kullanıma açıldığı, böylelikle toplam 23.451,73 m² aykırı alan oluşturulduğunun usulüne uygun düzenlenen yapı tatil tutanağı ile tespit edildiği, ancak aykırı alan hesabı yapılırken ...numaralı bağımsız bölüm hesaba katılmayarak ...numaralı bağımsız bölümün sehven iki kez hesaba katıldığı, yine ...numaralı bağımsız bölümün de hesaba katılmayarak ...numaralı bağımsız bölümün sehven iki kez hesaba katıldığı, ancak sehven iki kez hesaba katılan dairelerle, hesaba katılması gereken diğer dairelerin m²'lerinin eşit olması nedeniyle, aykırı alan hesabında bir değişiklik olmadığı belirtilerek, hukuka aykırı verilen kararın bozulması gerektiği iddia edilmiştir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyize isteminin reddi ile usul ve hukuka uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyize konu kararın Dairemiz kararında belirtilen gerekçe ile bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul İli, Kartal İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazda bulunan binada ruhsat ve eki mimari projesine aykırı olarak, dairelerin bulunduğu katlardaki teknik hacimlerin, şaftların, çöp odalarının dairelere ilave edildiği, daire girişlerinde büyümeler yapıldığı, 33. normal katta galeri boşluğu kapatılarak tam kat haline getirilip fitnes salonu ve sosyal alan olarak kullanıma açıldığı, böylelikle toplam 23.451,73 m² aykırı alan oluşturulduğundan bahisle, davacıya yapı müteahhidi sıfatıyla 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesi uyarınca 2.343.979,20 TL para cezası verilmesine ilişkin ...tarih ve ...sayılı Kartal Belediye Encümeninin tesis edilmesi üzerine, bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasında; ruhsat alınmaksızın veya ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere veya imar mevzuatına aykırı olarak yapılan yapının sahibine, yapı müteahhidine veya aykırılığı altı iş günü içinde idareye bildirmeyen ilgili fenni mesullere yapının mülkiyet durumuna, bulunduğu alanın özelliğine, durumuna, niteliğine ve sınıfına, yerleşmeye ve çevreye etkisine, can ve mal emniyetini tehdit edip etmediğine ve aykırılığın büyüklüğüne göre, beşyüz Türk Lirasından az olmamak üzere, maddede belirtilen şekilde hesaplanan idari para cezalarının uygulanacağı düzenlenmiş; (a) bendinde; yapı sınıflarına ve gruplarına göre yapının inşaat alanı üzerinden hesaplanmak üzere, mevzuata aykırılığın her bir metrekaresi için uygulanacak para cezalarının miktarları belirlenerek, bu miktarların her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298. maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilan edilen yeniden değerleme oranında bir Türk Lirasının küsuru da dikkate alınmak suretiyle artırılaracağı kurala bağlanmış; (...) (c) bendinde ise artırım sebepleri sayılarak, bu arttırım sebepleri uyarınca tespit edilen miktarların (a) ve (b) bentlerinde belirtilen şekilde tespit edilen para cezalarının miktarına göre ayrı ayrı hesap edilerek ilave olunacağı, para cezalarına konu olan alanın hesaplanmasında, aykırılıktan etkilenen alanın dikkate alınacağı düzenlemesine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Dosyanın incelenmesinden; İstanbul İli, Kartal İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazda bulunan binada ruhsat ve eki mimari projesine aykırı olarak, dairelerin bulunduğu katlardaki teknik hacimlerin, şaftların, çöp odalarının dairelere ilave edildiği, daire girişlerinde büyümeler yapıldığı, 33. normal katta galeri boşluğu kapatılarak tam kat haline getirilip fitnes salonu ve sosyal alan olarak kullanıma açıldığı, böylelikle toplam 23.451,73 m² aykırı alan oluşturulduğu iddia edilerek, 3194 sayılı İmar Kanununun 42. maddesinin 2. fıkrasının (a) bendi uyarınca hesaplanan temel para cezasına, (bilirkişi raporunda belirtiliği üzere) aynı fıkranın (c) bendinin 5. ve 12. alt bentleri uyarınca artırım uygulanarak, davacıya yapı müteahhidi sıfatıyla toplam 2.343.979,20 TL para cezası verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen 18/01/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle; dairelerin bulunduğu katlardaki teknik hacimlerin, şaftların, çöp odalarının dairelere ilave edildiği, daire girişlerinde büyümeler yapıldığı, 33. normal katta galeri boşluğu kapatılarak tam kat haline getirilip fitnes salonu ve sosyal alan olarak kullanıma açıldığının görüldüğü, dava konusu edilen yapının ortak mahallerinin daire kullanımına katılarak, emsal değer kapsamındaki kullanım alanını artırmasından dolayı, ruhsat gerektiren imalat niteliğinde olduğu, aykırı alan hesabı yapılırken eklenti alanın dahil edildiği tüm dairenin hesaba katıldığı, idare tarafından eklenti alanın ilave edildiği tüm daire üzerinden yapılan hesaplanmanın doğru kabul edilmesi durumunda, yapılan aykırı alan tespitinde bir yanlışlık bulunmadığı, temel para cezasına yapılan arttırımların da yerinde olduğu belirtilmiş, 27/06/2019 tarihli ek raporda ise; idare tarafından, eklenti alanın dahil edildiği tüm dairenin hesaplamaya katıldığı, böylelikle tüm kat alanlarının toplamı üzerinden, toplam inşaat alanı etkilenen alan olarak belirlendiği, diğer yandan tespit edilen eklenti alanlar encümen kararında tek tek belirtildiği, buna göre 114 numaralı bağımsız bölüm iki kez 2,62 m² üzerinden ve 131 numaralı bağımsız bölüm de 1,90 m² ve 2,62 m² olmak üzere yine iki kez hesaplamaya dahil edildiği, daire önlerindeki eklenti alanların toplamının ise 496,62 m² olduğu, yapının 33. normal katındaki galeri boşluğunun kapatılması sonucu, bu katta ek 300 m²'lik bir alan ortaya çıkarıldığı, bu tespitler sonucu, tüm yapı alanı kapsamında 23.451,73 m² olarak hesaplanan aykırı alan hesaplamasının yerinde olmadığı belirtilmiştir.
İdare Mahkemesi tarafından ise; bilirkişi ek raporunda belirtildiği üzere, ...numaralı bağımsız bölüm iki kez 2,62 m² üzerinden ve 131 numaralı bağımsız bölüm de 1,90 m² ve 2,62 m² olmak üzere yine iki kez hesaplamaya dahil edildiği, yapılan mükerrer hesaplama nedeniyle, aykırı alanın ve dolayısıyla temel para cezasının yanlış tespit edildiği gerekçesiyle, dava konusu encümen kararının iptaline karar verilmiş, söz konusu karara karşı yapılan istinaf başvurusu ise reddedilmiştir.
Davalı idare tarafından temyiz dilekçesinde ise; aykırı alan hesabı yapılırken ...numaralı bağımsız bölüm hesaba katılmayarak ...numaralı bağımsız bölümün sehven iki kez hesaba katıldığı, yine ...numaralı bağımsız bölümün de hesaba katılmayarak ...numaralı bağımsız bölümün sehven iki kez hesaba katıldığı, ancak sehven iki kez hesaba katılan dairelerle, hesaba katılması gereken diğer dairelerin m²'lerinin eşit olması nedeniyle, aykırı alan hesabında bir değişiklik olmadığı belirtilmiştir.
Yukarıda yer verilen hükümlerin değerlendirilmesinden ise; 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasında, ruhsata aykırı imalatların yapının statiğini etkilediğinin tespit edilmesi üzerine, tüm yapı üzerinden para cezasının hesaplanması, tüm yapı üzerinden hesaplanan temel para cezasına, anılan maddesinin (c) bendinde öngörülen arttırım oranları uygulanarak toplam para cezasının hesaplanması gerektiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda; davalı idarenin temyiz iddiaları da dikkate alınmak suretiyle, başta söz konusu yapının 33. normal katındaki galeri boşluğunun kapatılması ve tespit edilen diğer aykırılıkların yapının tamamının statiği açısından değişikliğe neden olup olmadığı, yapılan değişikliklerin yapının tüm alanını etkileyip etkilemediği yönünde bilirkişi heyetinden ek rapor alınarak, sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddine dair ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince verilen ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 25/05/2022 tarihinde kesin olarak, esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğuyla karar verildi.


KARŞI OY (X) :
Dava; İstanbul İli, Kartal İlçesi, ...Mahallesi, ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazda bulunan binada ruhsat ve eki mimari projesine aykırı olarak, dairelerin bulunduğu katlardaki teknik hacimlerin, şaftların, çöp odalarının dairelere ilave edildiği, daire girişlerinde büyümeler yapıldığı, 33. normal katta galeri boşluğu kapatılarak tam kat haline getirilip fitnes salonu ve sosyal alan olarak kullanıma açıldığı, böylelikle toplam 23.451,73 m² aykırı alan oluşturulduğundan bahisle, davacıya yapı müteahhidi sıfatıyla 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 42. maddesi uyarınca 2.343.979,20 TL para cezası verilmesine ilişkin ...tarih ve ...sayılı Kartal Belediye Encümeninin tesis edilmesi üzerine açılmıştır.
Yukarıda yer verilen hükümlerin değerlendirilmesinden ; 3194 sayılı Kanunun 42. maddesinin 2. fıkrasında, ruhsata aykırı imalatların yapının statiğini etkilediğinin tespit edilmesi üzerine, tüm yapı üzerinden para cezasının hesaplanması, tüm yapı üzerinden hesaplanan temel para cezasına, anılan maddesinin (c) bendinde öngörülen arttırım oranları uygulanarak toplam para cezasının hesaplanması gerektiği anlaşılmaktadır.
Olayda; 33. normal katta galeri boşluğu kapatılarak tam kat haline getirilip fitnes salonu ve sosyal alan olarak kullanıma açıldığının tespit edildiği, ruhsatsız olarak yapılan bu imalatların, yapının tamamının statiği açısından değişikliğe neden olduğu, yapılan değişikliğin yapının tüm alanlarını etkilediğinin sabit olduğu ve bilirkişi raporunda temel para cezasına yapılan arttırımların da yerinde olduğunun belirtildiği, öte yandan ...ve ...numaralı bağımsız bölümlerde bahsi geçen hesaplamalardaki tekerrürlerin tecvizi hata kabilinden olduğu dikkate alındığında, temyize konu kararın belirtilen gerekçe ile davanın reddine karar verilmek üzere bozulması gerektiği oyuyla, Daire kararının bozma gerekçesine katılmıyorum.